بشکه‌های نفتی بعد از سقوط به صخره لغزان ثبات متکی شده‌اند
گروه انرژی نسیم بنایی
طلای سیاه روزهای تلخ و سیاه سقوط ارزش خود را پشت سر گذاشته و اکنون دو ماهی است که ظاهرا به نوعی ثبات قیمت و تعادل و مرحله پیش‌بینی‌پذیری رسیده است. روزهایی که به واسطه تاثیر مختلف کاهش قیمت بر کشورهای مختلف به جنجال و هیاهویی میان منافع متضاد این کشورها با یکدیگر تبدیل شد.
البته مهدی امیرمعینی کارشناس اقتصاد انرژی درباره پیش‌بینی‌پذیری بهای نفت به «تعادل» می‌گوید: «بازار نفت، بازار پیچیده‌یی است؛ هیچ‌کس نمی‌تواند ادعای پیش‌بینی در این بازار را داشته باشد.» زمانی بود که وضعیت عرضه و تقاضا می‌توانست به پیش‌بینی بهای نفت کمک کند اما اکنون ماه‌هاست که بازار با مازاد عرضه دومیلیون بشکه‌یی مواجه است اما نفت همچنان تولید می‌شود و به فروش می‌رسد و قیمت هم به ثبات می‌رسد؛ این یعنی بازار طلای سیاه به هیچ‌وجه قابل پیش‌بینی نیست. بررسی‌های اخیر قیمت نفت نشان می‌دهد که بالاخره نوعی ثبات قیمت با حداقل نوسان 4 تا 5دلاری در بازار حاکم شده است. نوسان و تلاطم کم در بازار نفت یکی از اصلی‌ترین مواردی است که می‌تواند به پیش‌بینی وضعیت آن در آینده کمک کند.
به گزارش «تعادل» به نقل از استار تریبون، قیمت شاخص‌های نفت‌خام طی دوماه اخیر، کمترین نوسان را داشته که نشان می‌دهد بازار بعد از آن شوک قیمتی عظیمی که در نیمه دوم سال2014 و اوایل سال2015 اکنون تقریبا به نوعی تعادل و آرامش رسیده است. طی 30روز گذشته در معاملات نفتی که صورت گرفته، فاصله بین کمترین و بیشترین قیمت نفت برنت حوزه دریای شمال حدود 4.50دلار در ازای هر بشکه نفت بوده است. بیشترین قیمت در یک ماه گذشته، 66.54دلار در ازای هر بشکه (در بیست‌ویکم ماه مه) و کمترین قیمت معاملاتی نیز 62.01دلار در ازای هر بشکه
(دربیست‌ونهم ماه ژوئن) بوده است. امیر معینی در مورد این نوسان کم قیمت می‌گوید: «درحال حاضر نسبت به چند ماه اخیر که بهای نفت از بالای 100دلار به مرز 40دلار رسید، می‌توان گفت که بهای نفت به نوعی آرامش رسیده است و درمحدوده 55 تا 63دلار در نوسان بوده است.» البته این نوسان میان 55 تا 63دلار در وضعیت فعلی به نظر آرام می‌آید، تاریخ نفت، روندی بسیار آرام‌تر از این را هم سپری کرده است؛ کارشناس اقتصاد انرژی موسسه مطالعات در این‌باره می‌گوید: «زمانی را به خاطر می‌آورم که نفت برای مدت سه تا چهارماه روی 100دلار باقی ماند. البته برای کالایی مثل نفت، ثبات قیمت سالانه امری بعید است. یک روز ژئوپلیتیک، روز دیگر عرضه و تقاضا قیمت‌ها را دستخوش تغییر می‌کند و به هرحال سود این بازار هم از راه همین نوسان قیمت حاصل می‌شود.»
از آغاز شوک قیمت نفت در نیمه دوم سال۲۰۱۴ تا اوایل سال۲۰۱۵ حد معاملاتی قیمت نفت نیز به کمترین میزان خود و معادل ۴۰دلار در هر بشکه رسید.
مشاهده‌های قیمت نشان می‌دهد که عرضه و تقاضا رفته‌رفته در بازار به تعادل خواهد رسید و قیمت 60 تا 65دلار در ازای هر بشکه به نظر معقول و منطقی خواهد آمد. امیرمعینی بااشاره به اینکه کف قیمت را جانشین‌های نفت که نفت شیل و تایت اویل هستند، تعیین می‌کند، اظهار می‌کند: «گزارش‌های جدید نشان می‌دهد که بازه قیمتی ۲۰ تا ۲۵دلاری نیز برای تولیدکنندگان شیل اقتصادی و مقرون به‌صرفه است اما آنچه که اهمیت دارد، اهمیت تاثیر اینها روی بازار نفت است.» وی ادامه می‌دهد: «درحال حاضر که عرضه بیشتر از تقاضاست و شیل هم تولید می‌شود، انتظار داریم باتوجه به پایه‌های بازار، قیمت روندی نزولی داشته باشد اما مشاهدات چیز دیگری را نشان می‌دهد.» تغییرات و نوسانات کم‌قیمتی به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نفت کمک می‌کند با سطح فعلی، پیش‌بینی‌های دقیق‌تری در کوتاه‌مدت و میان‌مدت داشته باشند. هرچند پیش‌بینی‌ها همیشه درست و دقیق نیستند اما وقتی محدوده قیمتی خیلی کم باشد و نوسان زیادی نداشته باشد، باعث می‌شود تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان بهتر بتوانند بودجه خود را برای مابقی سال2015 و همچنین سال2016 تعیین کنند.
مفهوم نوسان و تلاطم قیمت، درنظر افراد برای نفت با دیگر کالاها معنای متفاوتی دارد. مفهوم «نوسان قیمت» برای تجار و سرمایه‌گذاران تعریف دقیقی دارد و بدین معناست که قیمت نسبت به یک استاندارد مشخص هر روز حرکت داشته باشد و از آن منحرف شود و سپس در پایان به صورت سالانه اعلام می‌شود. امیرمعینی در این‌باره می‌گوید: «تلاطم قیمت در بازار نفت از این جهت متفاوت است که بالا و پایین شدن قیمت با سرعت و شدت بیشتری صورت می‌گیرد. درحالی که در مورد دیگر کالاها این شدت و سرعت وجود ندارد.» برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان دیگر کالاها این نوسان قیمت به معنای تحرکات قیمت در مدت زمانی طولانی است. بازارها ممکن است با تلاطم و نوسان قیمت همراه باشند اما به هرحال یک مرز قیمتی دارند حتی اگر روزانه نوسان قیمت زیادی را سپری کنند. تغییرات بزرگی که در بهای نفت در نیمه دوم سال2014 و سه‌ماهه نخست سال2015 ایجاد شد، برخی برنامه‌ریزی‌ها را برای تولیدکنندگان نفتی (و تا حدود کمتری برای مصرف‌کنندگان) مشکل کرد. تنها پیش‌بینی‌های درست در مورد نفت و سوخت، آن مواردی بود که محافظه‌کارانه صورت گرفته بود. البته لازم به ذکر است که ثبات اخیر قیمت نفت در محدوده 60 تا 65دلار در ازای هر بشکه، پیش‌بینی و برنامه‌ریزی را برای تولیدکنندگان سهل کرده است و سناریوهای مناسب‌تری مطرح می‌شود. درنتیجه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان برای مابقی سال2015 وهمچنین سال2016، محدوده قیمت 60 تا 65دلار در ازای هر بشکه را درنظر گرفته‌اند؛ کف قیمت را 50دلار در ازای هر بشکه و سقف قیمت را 75دلار در ازای هر بشکه دانسته‌اند که برای بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها و اهداف مناسب و خوب است.
