روز گذشته عملیات اجرایی آزادراه آبیک - چرمشهر به طول 158کیلومتر که با حضور عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی و اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهور برگزار شد. وزیر راه در این مراسم با بیان اینکه هم‌اکنون در کشور 15هزار کیلومتر بزرگراه زیر ترافیک قرار دارد و 4هزار و 500کیلومتر نیز در دست احداث است، گفت: هدف از اجرای این طرح‌ها این است که شبکه بزرگراهی کشور را از شمال به جنوب و از شرق به غرب متصل کنیم. وی با بیان آنکه براساس طرح جامع حملونقل، شبکه آزادراهی کشور باید به بیش از 10هزار کیلومتر افزایش یابد، گفت: هم‌اکنون طول آزادراه‌های کشور 2هزار و 300کیلومتر است که قصد داریم با اجرای طرح‌های آزادراهی طول آن را تا 2برابر افزایش دهیم. آخوندی با بیان اینکه هم‌اکنون 3هزار کیلومتر راه اصلی نیز در کشور در دست احداث است، یادآور شد: تاکنون 20هزار کیلومتر راه اصلی در کشور به بهره‌برداری رسیده و تلاش می‌کنیم تا تمام شبکه‌های آزادراه‌ها، بزرگراه‌ها و راه‌های اصلی کشور برای تسهیل ترانزیت به راه‌های کشورهای همسایه متصل شوند. وی تاکید کرد: در صورتی که بتوانیم شبکه راه‌های کشور را به راه‌های کشورهای همسایه متصل کنیم، در آن
صورت از موقعیت جغرافیایی ایران حداکثر استفاده را برده‌ایم.
مزیت‌های لجستیکی منحصر به‌فرد ایران
قرار گرفتن در مسیر پنج کریدور اصلی ترانزیت و حملونقل بین‌المللی، امکان استفاده و به‌کارگیری همه روش‌های پنجگانه حملونقل اعم از جاده‌یی، ریلی، هوایی، دریایی و خطوط لوله، داشتن نزدیک به 2500کیلومتر ساحل آبی و 6500کیلومتر مرز خشکی، دسترسی به آب‌های آزاد، وجود ارتباط کالایی زیاد بین کشورهای اطراف ایران که ترانزیت آنها از ایران، هم به لحاظ زمان و هم هزینه مقرون به صرفه‌تر است؛ همه و همه بیانگر مزیت‌های لجستیکی فوق‌العاده و حتی منحصربه‌فرد ایران است. توسعه شبکه آزادراهی کشور و اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب بحثی است که از دیرباز مهم و در معرض توجه دولت‌های مختلف قرار داشته است از سوی دیگر توسعه شبکه آزادراهی کشور، توسعه بخش‌های دیگر را نیز می‌طلبد و غافل شدن از بخش‌هایی نظیر امکانات رفاهی و استراحتگاه‌ها، توسعه این بخش‌ها را ناتمام می‌گذارد، به همان میزان که توجه به علایم و تابلوهای رانندگی ضروری است، احداث استراحتگاه‌ها و خدمات رفاهی جهت استقبال مسافران مورد توجه است.
انعطاف‌پذیری حمل و نقل جاده‌ای
در همین راستا با بابک طالبی مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و نظارت بر راهداری و حملونقل جاده‌یی به گفت‌وگو نشستیم تا نظر وی را درخصوص این موضوع جویا شویم که «با توجه به برنامه‌های دولت برای توسعه شبکه آزادراهی، سازمان راهداری چه برنامه‌هایی برای تامین امکانات لازم این آزادراه‌ها از جمله امکانات رفاهی و استراحتگاه‌ها دارد؟» وی اینگونه صحبت‌های خود را آغاز کرد: «اینکه لزوم توجه به حملونقل از مهم‌ترین مسائل در جهت توسعه بخش‌های دیگر است بسیار کلیشه شده است ولی در واقع توسعه حملونقل واقعا مهم است؛ حتی اگر کلیشه شده باشد. طالبی در ادامه گفت: توسعه همه بخش‌های صنعت بستگی مطلق به توسعه حملونقل کشور دارد از سوی دیگر حملونقل جاده‌یی از قسمت‌های انعطاف‌پذیر شبکه حمل‌ونقلی است و حدود 90درصد از این شبکه را به خود اختصاص می‌دهد، از سوی دیگر در همه‌جا نمی‌توانیم به راحتی ریل داشته باشیم، همه‌جا آبراهه وجود ندارد که حملونقل دریایی داشته باشیم و در همه مکا‌‌‌ن‌ها نمی‌توانیم فرودگاه داشته باشیم. از این‌رو نقش حملونقل جاده‌یی بسیار مهم و انکارناپذیر است.
وی در ادامه گفت: از سوی دیگر پروژه‌های آزادراهی بزرگ ازجمله طرح‌هایی هستند که بخش‌های صنعت و کشاورزی را تحت تاثیر قرار می‌دهند و عامل مهمی در رقابت و توسعه کشاورزی و صنعت هستند، برای کشاورزی از این جهت که محصولات مخصوصا محصولات فاسدشدنی سریع‌تر به مقصد خواهند رسید البته این تنها یک مثال است و در صنعت و جابه‌جایی کالا نقشی مهم‌تر از اینها خواهد داشت به این معنا سرعت جابه‌جایی کالا را افزایش خواهد داد. مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری حملونقل جاده‌یی در ادامه گفت: این دو مورد ذکرشده از نتایج مستقیمی است که احداث اینگونه آزادراه‌ها خواهد داشت و نتایج غیرمستقیم آن بی‌شمار است.
تشویق بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری
وی در ادامه درخصوص احداث مجتمع‌های خدماتی رفاهی جاده‌یی گفت: قانونگذار در این راستا قوانینی را وضع کرده که سرمایه‌گذار را برای احداث این مجتمع‌ها مکلف می‌کند و سرمایه‌گذار به صورت مستقیم یا با کمک بخش خصوصی دیگر دست به احداث این مجتمع‌ها خواهد زد. طالبی ادامه داد: تا پایان سال93، 543مجتمع رفاهی در حال بهره‌برداری داریم که 403مجتمع در حال ساخت و 52مورد دیگر در حال استعلام است. از سوی دیگر حجم این مجتمع‌های رفاهی منطقی نیست به این معنا که در بعضی مسیرها تراکم این مجتمع‌ها بالا و در بعضی دیگر بسیار اندک است. وی در ادامه گفت: در همین راستا طرحی را در سازمان راهداری در حال بررسی داریم که تمام محورهای مواصلاتی کشور را با استفاده از نقشه‌های GPS و GIS بررسی کرده و باقی را از طریق پیمایش مشخص و به مجتع‌های رفاهی مجهز کنیم.
مدیرکل دفتر نظارت بر راهداری ادامه داد: سرمایه‌گذار در برخی مناطق به جهت تردد کم و نبود مسافر رغبتی به سرمایه‌گذاری ندارد و سازمان راهداری روش‌های دیگری را برای جذب سرمایه‌گذار در نظر دارد که یکی از آن روش‌ها دادن وام‌های بلاعوض در حدود 400میلیون است که در دو بخش راه‌های ورود و خروج و تابلوهای راهنمایی رانندگی در نظر گرفته شده است، البته در بعضی مناطق این کمک‌ها هم نتیجه نداده است که سازمان راهداری در حال پیگیری طرح‌های دیگری است که بعدها به اطلاع خواهد رسید.
تامین 25درصد تولید ناخالص داخلی کشور
اما وزیر راه و شهرسازی دیروز در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه «استان تهران طی چند سال گذشته رشد زیادی پیدا کرده به طوری که در این منطقه بیش از 12میلیون نفر زندگی می‌کنند و روزانه 1.5میلیون نفر وارد یا از آن خارج می‌شوند»، اظهار داشت: عمده سفر جمعیت تهران اکنون از طریق جاده انجام می‌شود و باید تلاش کنیم با تغییر ساختارهای راه‌آهن ایران و راه‌اندازی قطارهای حومه‌یی، جابه‌جایی این جمعیت را به شبکه ریلی منتقل کنیم. آخوندی گفت: توسعه شبکه حملونقل جاده‌یی در استان تهران برای ما اهمیت زیادی دارد زیرا 25درصد تولید ناخالص داخلی کشور از این منطقه تامین و سالانه 35میلیون تن بار نیز در این منطقه جابه‌جا می‌شود. وی اظهار داشت: در صورتی که شبکه حملونقل جاده‌یی در استان تهران تسهیل شود شهر تهران ترافیک سنگین و آلودگی زیست‌محیطی کمتری خواهد داشت تا دسترسی از جنوب به شمال بدون ورود به تهران انجام شود. وزیر راه افزود: هم‌اکنون 213هزار کیلومتر راه در کشور وجود دارد که 75درصد ترافیک حملونقل جاده‌یی کشور در کمتر از 50 هزار کیلومتر آن انجام می‌شود. وی تصریح کرد: احداث آزادراه آبیک - چرمشهر به عنوان آزادراه جنوبی تهران
برای تسهیل تردد در این منطقه برای ما از اهمیت زیادی برخوردار است و ادامه این آزادراه از چرمشهر به شریف‌آباد خواهد بود که پس از پیوستن به پردیس، این آزادراه تکمیل خواهد شد.
استفاده از موقعیت جغرافیایی کشور
در جهت توسعه
معاون اول رییس‌جمهور نیز که در مراسم روز گذشته حاضر بود، گفت: با هر گرایشی به توسعه ایران بنگریم، توسعه حملونقل اصلی‌ترین موضوعی است که باید به آن بپردازیم. جهانگیری با بیان اینکه هر ایرانی علاقه‌مند به کشورش خواهان توسعه کشور و آسایش و رفاه مردم است، اظهار کرد: ایران دارای وسعت، استعدادها و منابع بسیاری است که باید از آنها در جهت توسعه کشور استفاده کنیم. وی به ظرفیت سواحل دریای عمان و مکران اشاره کرد و گفت: باید از ظرفیت سواحل در کشورمان در جهت رشد و توسعه کشور بهره بگیریم، چراکه هر کیلومتر از این سواحل در اختیار هر کشوری بود به بزرگ‌ترین کانون توسعه تبدیل می‌شد. پس باید از این سواحل که نعمتی خدادادی است در جهت رفاه مردم استفاده کنیم.
وی به موقعیت جغرافیایی ویژه ایران اشاره کرد و افزود: باید از موقعیت جغرافیایی کشورمان در جهت توسعه کشور استفاده کنیم و با هر گرایشی توسعه را مدنظر قرار دهیم، توسعه حملونقل اصلی‌ترین موضوعی است که باید به آن بپردازیم. معاون اول رییس‌جمهور با بیان اینکه حملونقل ریلی، هوایی و دریایی را باید جدی بگیریم، تصریح کرد: آنچه نقش هر دولت را تعیین‌کننده می‌کند تدوین سیاست‌های عالمانه است چون در پرتو سیاست‌های عالمانه دولت همه احساس می‌کنند ظرفیت برای فعالیت‌شان فراهم است. وی همچنین به اهمیت بخش حملونقل جاده‌یی کشور اشاره کرد و گفت: 10کریدور برای توسعه حملونقل کشور در نظر گرفته شده است که به میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. همچنین بیش از 200میلیارد دلار طرح مشخص و آماده و تدوین شده در دفتر من توسط وزارتخانه‌ها فرستاده شده‌اند که در صورت تامین مالی آماده شروع به کار هستند.
