160هزار صیاد تعاونگر نیروی پدافند غیرعامل نظام
سالانه 800هزار تن محصول پروتیینی توسط تعاونی‌های صیادی از دریا برداشت می‌شود
تماشای طلوع و غروب خورشید از ساحل دریا همان تصویر رویایی است که در ذهن می‌پرورانیم. اما دریادلان صیاد هر روز شاهد این زیبایی هستند.
آنها دل‌شان به وسعت دریاست. در طلوع زیبای خورشید بی‌مهابا دل به آب می‌سپارند و غروب آوازخوان پس از کسب روزی حلال خود را به ساحل می‌رسانند. توکل‌شان قوی است. بدون دغدغه معاش هر روز صبح روزی‌شان را از دریا طلب می‌کنند. آنقدر توانمند و کاربلد بوده‌اند که هیچ رییس و مدیری امورشان را بررسی نمی‌کند. آنها علاوه بر صید، مدیریت بنادر صیادی را هم برعهده دارند.
تجربه تعاونی‌های صیادی به قدری موفق و چشمگیر بود که سازمان شیلات ایران تاکنون از میان حدود 55بندر صیادی مدیریت 33بندر را به خود صیادان در بخش تعاون واگذار کرده است و تصمیم دارد مابقی را نیز در فواصل زمانی به آنها بسپارد.
واگذاری بنادر صیادی به تعاونی‌ها تجربه‌یی موفق در زمینه واگذاری فعالیت‌های تصدی‌گری بود اما متاسفانه برخی مسوولان همچنان از توانمندی‌های این بخش مطلع نیستند.
عملکرد مثبت بخش تعاون
چندی پیش شبکه اطلاع‌رسانی جامعه دریایی ایران (مانا)، از واگذاری بنادر صیادی به بخش خصوصی باهدف افزایش کیفیت خدمات خبر داد. در این گزارش علی‌اصغر مجاهدی، معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران از وجود 55بندر صیادی فعال در کشور خبر داد و اعلام کرد: تاکنون مدیریت بهره‌برداری و نگهداری 40بندر صیادی کشور به بخش خصوصی صورت گرفته است. معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران خاطرنشان کرد: تعاونی‌های بخش خصوصی موظف به برگزاری کلاس‌های آموزشی و توانمند‌سازی نیروهای فعال در بنادر صیادی هستند. به گفته وی، با واگذاری مدیریت بهره‌برداری و نگهداری بنادر صیادی به بخش خصوصی باید کیفیت و تنوع خدمات در این بنادر گسترش یابد. به گفته وی، تعاونی‌های صیادی که برای دراختیار گرفتن بندر صیادی اعلام آمادگی می‌کنند باید به لحاظ فنی و مالی ازسوی کارشناسان سازمان شیلات ایران مورد ارزیابی قرار گیرند.
مجاهدی یادآور شد: تاکنون مواردی وجود داشته که به‌دلیل عدم رضایت سازمان شیلات ایران از عملکرد بنادر صیادی واگذار شده، مدیریت بندر از آن تعاونی اداره‌کننده گرفته شده و به تعاونی صیادی دیگری واگذار شده است. نظارت سازمان شیلات بر عملکرد مدیریت تعاونی‌های بخش خصوصی در بنادر صیادی به‌صورت دایمی وجود دارد. مجاهدی تاکید کرد: ازسوی دیگر سازمان شیلات ایران قرارداد با برخی دیگر از تعاونی‌های بخش خصوصی بنادر صیادی واگذار شده را به‌دلیل عملکرد مثبت این بخش تمدید کرده است.
معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران با اشاره به اینکه نتایج بررسی‌های کارشناسان سازمان شیلات حاکی از مدیریت صحیح تمام بنادر صیادی واگذار شده به بخش خصوصی است، افزود: امید می‌رود بخش خصوصی همچنان با مدیریت قدرتمند خود بتواند وضعیت بنادر صیادی را به وضع مطلوبی ارتقا دهد. این مقام مسوول در سازمان شیلات ایران گفت: واگذاری بنادر صیادی به بخش خصوصی علاوه بر افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های نگهداری ازسوی سازمان شیلات ایران، افزایش اشتغالزایی را نیز به‌همراه داشته است. وی افزایش کیفیت خدمات بندر صیادی را بسیار حایزاهمیت دانست و گفت: سازمان شیلات ایران بیشتر به‌دنبال کیفیت عملکرد بنادر صیادی است و در این میان کمیت واگذاری بنادر صیادی در اولویت قرار ندارد. مجاهدی تصریح کرد: امسال نیز مدیریت بهره‌برداری و نگهداری تعدادی از بنادر صیادی کشور به بخش خصوصی واگذار خواهد شد.
تفاهمنامه با سازمان شیلات
البرز محمدی مدیرکل دفتر تعاونی‌های تولیدی در این رابطه به «تعادل» می‌گوید: مطابق تفاهمنامه منعقد شده میان معاونت تعاون با سازمان شیلات ایران جهت توانمند‌سازی صیادان، بیش از 90درصد صیادان در قالب شرکت‌های تعاونی سامان‌دهی شده‌اند. بر این اساس هر بخش باتوجه به شاخص‌ها و معیارهای تعریف شده اقدام به رتبه‌بندی تعاونی‌ها کردند. تعاونی‌های نوع «الف»، «ب» و «ج» در سه سطح رتبه‌بندی شدند و در این میان تعاونی‌های دسته اول قابلیت کاندیدایی برای واگذاری بنادر را دارند. محمدی می‌افزاید: از ابتدای سال1390 تاکنون مدیریت 33بندر صیادی در 7استان ساحلی کشور به شرکت‌های تعاونی واگذار شده است. در پی این واگذاری‌ها، صیادان به شیوه‌یی کارآمد از پس مدیریت هزینه‌هایی که سربار دولت شده بود، برآمدند.
صیادی در گروه مشاغل سخت
مدیرکل دفتر تعاونی‌های تولیدی می‌افزاید: تعاونی‌ها تاکنون دغدغه مسایل اجتماعی صیادان را داشتند اما با واگذاری بنادر به خود این افراد به‌دنبال جنبه‌های اقتصادی برای صیادان هستیم. وی ضمن اشاره به نخستین نشست بخش تعاون با صیادان استان بوشهر گفت: باتوجه به توانمندی تعاونی‌های صیادی سازمان شیلات ایران نیز مایل است واگذاری با سهولت بیشتری به بخش تعاون محول شود. بخش تعاون نیز درنظر دارد طی امسال و سال آتی حدود 7بندر دیگر به تعاونی‌های صیادی واگذار شود. چراکه با واگذاری امور به خود صیادان آنها به‌خوبی قادرند سوخت موردنیاز و لوازم صیادی را فراهم کرده و ضمن رفع مشکلات بروکراسی در رفع امور خودشان هم از نتایج مثبت این اقدام بهره‌مند خواهند شد. وی اظهار داشت: توانمندی‌های زیادی در این بخش وجود دارد برای مثال سالانه 185هزار تن، ماهی توسط تعاونی‌های صیادی حاصل می‌شود که آمار قابل‌توجهی است. بخش تعاون نیز ضمن حمایت از این افراد به‌دنبال آن است با همکاری کارگروه تخصصی، صیادی را در گروه مشاغل سخت قرار دهد. لازم به ذکر است تمام واگذاری‌ها به این حوزه دراختیار شرکت‌های تعاونی صیادی قرار گرفته است و بخش خصوصی در این میان سهمی
ندارد.
رقابتی با سازمان شیلات نداریم
شاهخوره نژاد رییس اتحادیه تعاونی‌های صیادی نیز در گفت‌وگوی تلفنی با «تعادل» می‌گوید: مطابق تفاهمنامه‌یی که با سازمان شیلات ایران منعقد کردیم این سازمان موظف شد کلیه بنادر صیادی را به اتحادیه سراسری تعاونی‌های صیادی واگذار کند تا این اتحادیه هم براساس توانمندی‌های شرکت‌های تعاونی صیادی مسوولیت‌ها را به آنان واگذار کند. درحالی که باوجود این تفاهمنامه سازمان شیلات ایران به صورت مستقیم اقدام به واگذاری بنادر به صیادان می‌کند. این موضوع تداخل وظایف را به همراه دارد. سازمان شیلات بداند که ما رقابتی با این سازمان نداریم، بلکه بازوی قدرتمند آنها با توانمندی‌های بسیار هستیم.
«باسعیدو» بندر نمونه کشور
رییس اتحادیه تعاونی‌های صیادی اظهار داشت: در این زمینه صیادان موفقیت‌های بزرگی کسب کرده‌اند. برای مثال بندر «باسعیدو» در جزیره قشم به‌دلیل مدیریت موفق صیادان و ارایه کارهای بسیار بزرگ در فضایی محدود، به‌عنوان بندر نمونه کشوری انتخاب شد. در صورتی که سازمان شیلات و سایر دستگاه‌های دولتی نگاه جدی‌تر و مثبت‌تری نسبت به تعاونی‌های صیادی داشته باشند واگذاری‌ها با سرعت بیشتری انجام می‌شود و سایر مفاد تفاهمنامه همچون ایجاد فرصت‌های شغلی، صید در دریا، سواحل آفریقای‌جنوبی، اقیانوس هند و آرام و دریای عمان هم فراهم می‌شود.
بزرگ‌ترین قدرت منطقه خاورمیانه
در دستان صیادان تعاونگر
وی افزود: هم‌اکنون 200هزار نفر صیاد در کشور وجود دارد که همگی عضو اتحادیه تعاونی‌های صیادی هستند. همچنین 13هزار ناوگان صیادی دارای مجوز فعالیت و 1200شناور در آب‌های آزاد وجود دارند. این تعداد و مطالبات‌شان ازسوی 6نفر در اتحادیه مرکزی مدیریت می‌شود. به جرات می‌توانیم بگوییم صیادان ایرانی بزرگ‌ترین قدرت منطقه خاورمیانه هستند، چراکه روزانه 160هزار نفر نیروی کمتر از 50سال به‌صورت مستقیم در دریا حضور دارند و به نوعی می‌توان گفت بانک نیروی اتحادیه تعاونی‌های صیادی پدافند غیرعامل نظام است چراکه این افراد علاوه بر امور مربوط به صیادی به‌عنوان نیروی امنیتی امور نظامی را هم برعهده دارند.
تولید 800هزار تن محصول پروتیینی
شاهخوره نژاد اعلام کرد: سالانه 800هزار تن محصول پروتیینی به وسیله تعاونی‌های صیادی از دریا برداشت می‌شود که این امر کمک بزرگی به دولت است چراکه درصورت کاهش این تولیدات معلوم نبود نرخ گوشت قرمز و مرغ به چه میزان افزایش می‌یافت.
گلایه از سازمان شیلات
وی ضمن اشاره به مشکلات و موانعی که اتحادیه با آن روبه‌رو است، گفت: باوجود اختیارات سایر اتحادیه‌ها، ما اجازه صدور مجوز برای برای اعضای‌مان را نداریم و سوخت صیادان نیز ازسوی سازمان شیلات توزیع می‌شود درحالی که این امر از وظایف اتحادیه است. همچنین گاهی نیز با تهدیداتی ازسوی سازمان شیلات روبه‌رو می‌شویم که قرار است بنادر به بخش خصوصی واگذار شود درحالی که قرار بود درپی این واگذاری‌ها تعاونگران تقویت شوند. از سازمان شیلات می‌خواهیم توانمندی‌های صیادان را در عرصه‌های مختلف به جامعه معرفی کند. شاه خوره نژاد به رزمایشی که سه ماه پیش در خوزستان برگزار شده بود، اشاره کرد و گفت: در این رزمایش، موشکی به یکی از لنج‌ها اصابت کرد و در این حادثه 7صیاد به شهادت رسیدند. بعد از این حادثه خانواده صیادان شهید به‌شدت مورد حمایت و توجه مسوولان ارشد کشوری قرار گرفتند. وی همچنین از تشکیل بسیج دریایی کل کشور خبر داد و افزود: تمام 200هزار صیاد تعاونگر به عضویت بسیج دریایی درآمده‌اند.
