گروه ایران هدی احمدی
کوک شدن ساز و نوای مذاکرات هستهیی در سیاست داخلی کشور در حالی شدت گرفت که مجلسیها روز گذشته رنگی دیپلماتیک به خود گرفتند. موضوع از آنجا شروع شد که بوی به نتیجه رسیدن مذاکرات در دولت روحانی به مشام تندروها و دلواپسان رسید و حتی با مخالفت علی لاریجانی، فوریت طرح الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هستهیی ملت ایران را بهارستانیها به صحن علنی پارلمان آوردند. اینکه تغییرات دوباره در این طرح چه الزامی را به توافق احتمالی و مذاکرهکنندگان خواهد داد، موضوعی است که نظرات مختلفی را در بین اقلیت و اکثریت نمایندگان مجلس در پیش دارد اما در مجموع باید منتظر روز نهایی ماند تا شاهد آن باشیم که چنین تغییرات و کارشناسیهایی چه نتایجی را در پیش خواهد گرفت. امروز در حالی قرار است محتوای طرح هستهیی مجلس در دستورکار صحن علنی قرار بگیرد که محتوای آن پیش از طرح در جلسه علنی دستخوش تغییر شد.
الزامات جدید نمایندگان برای مذاکرات
همزمان با عزیمت تیم مذاکرهکننده اتمی ایران به نیویورک، یک نماینده مجلس از تدوین طرح دوفوریتی خبر داد که در صورت تصویب نهایی آن، توافق نهایی ایران و گروه 1+5 باید به تصویب مجلس نیز برسد. در همین حال حمید رسایی، نماینده تهران از جمعآوری امضا برای سوال از حسن روحانی، رییسجمهوری ایران، درباره دلایل عدم ارایه گزارهبرگ (فکتشیت) ایران از تفاهم اتمی لوزان خبر داد. حسین نقویحسینی، سخنگوی سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، روز یکشنبه ۶اردیبهشت، از تهیه یک طرح دوفوریتی خبر داد که در صورت تصویب نهایی آن به گفته او «توافق ایران با 1+5 بدون تصویب در صحن علنی هیچ ضمانت اجرایی نخواهد داشت و اعتبارش منوط به مجوز مجلس خواهد بود.» تهیه طرح نمایندگان مجلس ایران در حالی صورت میگیرد که کمیته روابط خارجی سنا روز سهشنبه ۲۵فروردین، به اتفاق آرا به طرحی رای داد که در صورت تصویب نهایی در کنگره و امضای رییسجمهوری امریکا، به کنگره این اختیار را میدهد تا درباره توافق نهایی با ایران اعمال نظر کند. هرچند این موضوع را هم نباید فراموش کنیم که یک فوریت طرح الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هستهیی ملت ایران در 14بهمن 93
و تقاضای در اولویت قرار گرفتن آن هم در جلسه علنی 27خرداد 94 تصویب شد. نکته جالب توجه در چنین پروسه تغییرپذیری این است که این طرح با مخالفت علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی تقدیم صحن علنی شد. پس از تمام کشمکشها و قدرتنمایی بهارستانیها و پس از واکنش مجید انصاری معاون پارلمانی رییسجمهور که تاکید کرده بود «در این خصوص نیازی به قانون نبود و ممکن است تبدیل شدن برخی مسایل به قانون موجب محدودیتهایی برای تیم هستهیی شود.» نوذر شفیعی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در پاسخ به او طرح هستهیی مجلس را پشتوانهیی برای دیپلماسی کشورمان دانست که قدرت چانهزنی دیپلماتها را افزایش میدهد.
در همین راستا در جلسه علنی چهارشنبه هفته گذشته پارلمان، درخواست ۵۰نفر از نمایندگان برای اولویت در بررسی طرح الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هستهیی ملت ایران در دستورکار مجلس قرار گرفت که در نهایت با 186رای موافق از مجموع 200 نماینده حاضر در مجلس، موافقت شد. این طرح دارای یک مادهواحده سهبندی و دو تبصره است که در آستانه پایان دور نهایی مذاکرات هستهیی از سوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تدوین و به صحن علنی ارایه میشود. حال این طرح پس از موافقت بهارستانیها و در حالی که قرار است امروز محتوای طرح هستهیی مجلس اولویت در دستورکار پارلمان قرار گیرد، تغییر کرد. این طرح که «الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هستهیی ملت ایران» نام دارد پیش از این نیز سهبار تغییر کرده بود. در تغییرات جدید طرح بر این موضوع که وزیر امور خارجه هر 6ماه یک بار باید روند اجرای توافق را به مجلس گزارش کند نیز تاکید شده است. گفتنی است در اصلاحات جدید در حالی به مصوبات شورای عالی امنیت ملی اشاره شده است که این موضوع را میرساند که گویا در گذشته و در نسخههای قبلی کمتر بر اصول امنیت ملی و موازین بینالمللی استوار میشده است.
حمایت پارلمانیها از طرح هستهای مجلس
کاظم جلالی رییس فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت در گفتوگو با ایسنا و با تاکید بر اینکه طرح الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هستهیی ملت ایران نوعی موضعگیری در مقابل زیادهخواهیهای غربیهاست و ضمن تاکید بر اینکه مجلس با حمایت از تیم مذاکرهکننده پشتیبان مذاکرات است، گفت: «در این طرح بر لزوم عدم بازرسی از تاسیسات نظامی و عدم مصاحبه با دانشمندان هستهیی تاکید و نقش شورای عالی امنیت ملی در این طرح مشخص شده است.» به گفته جلالی، جمهوری اسلامی سر لجبازی ندارد و تنها به دنبال انجام مذاکرات هدفمند عادلانه است؛ تاکنون نیز پای میز مذاکرات ایستاده و هیچگاه مذاکرات را ترک نکرده است، البته اینکه در شرایط فعلی پرونده هستهیی ایران به شورای امنیت برده شده است بدعتی است که غربیها پایهگذاری کرده و باید خودشان آن را
جبران کنند. جبار کوچکینژاد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز در همین زمینه و در گفتوگویی که با فارس داشت از تصویب این طرح به عنوان پشتوانه محکمی برای تیم مذاکرهکننده هستهیی نام برد و گفت: طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هستهیی به طرف ایرانی این امکان را میدهد که موانع را در تامین منافع ملی و خطوط قرمز هستهیی در مسیر مذاکرات را راحتتر طی کند. تیم مذاکرهکننده به واسطه این مصوبه میتواند برخی فشارهای 1+5 را که احیانا خود نمیتواند آنها را دفع کند به مجلس منتقل کند.