گروه ایران
تب مذاکرات هستهیی میان ایران و گروه 1+5 با نزدیک شدن به ضربالاجل نهایی دهم تیرماه (30ژوئن) تندتر میشود. هشتمین دور این مذاکرات در سطح معاونان با ورود سیدعباس عراقچی و مجید تختروانچی به وین درحالی از سر گرفته شد که روز گذشته نشست سه جانبهیی میان معاونان وزارت خارجه کشورمان با وندی شرمن، معاون وزارت خارجه امریکا و هلگا اشمیت، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هتل کوبرگ وین برگزار شد. به گفته منابع نزدیک به هیات مذاکرهکننده هستهیی کشورمان، قرار است محمدجواد ظریف در حاشیه نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ با فدریکا موگرینی دیدار و گفتوگو کند و پس از بازگشت به تهران از اواخر هفته جاری به تیم مذاکرهکننده در وین ملحق شود. این درحالی است که همچنان منابع و رسانههای غربی درحال تحلیل و بررسی روند و نتیجه احتمالی مذاکرات هستند.
اهمیت سیاسی توافق برای روحانی و اوباما
تارنمای دویچهوله در این باره به نقل از منابع دیپلماتیک که نام آنها افشا نشده است، نوشت: توافق نهایی ممکن است در مذاکرات هفته آینده در وین به دست آید. این رسانه آلمانی در عین حال افزوده است: با نزدیک شدن به پایان ضربالاجل مذاکرات هستهیی میان ایران و کشورهای 1+5 نگرانیها در مورد شکست گفتوگوهای دو ساله نیز بیشتر شده است. به گزارش ایرنا، خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی به نقل از دیپلماتهای حاضر در محل مذاکرات گزارش داد، احتمال دستیابی به یک توافق نهایی بیش از آن چیزی است که منابع رسمی سیاسی کشورهای حاضر در این گفتوگوها اعلام میکنند. یک مقام ارشد غربی به رویترز گفت: نمیتوان احتمال شکست مذاکرات را رد کرد اما به نظر میرسد که ما درحال دستیابی به چیزی هستیم نه تا 30 ژوئن اما شاید در روزهای پیش رو. یک دیپلمات دیگر غربی هم تصریح کرد: به باور من توافق صورت خواهد گرفت زیرا هر دو بازیگر اصلی (ایران و امریکا) به آن نیاز دارند. ناظران سیاسی با اشاره به تمایل دو طرف اصلی برای توافق تاکید میکنند که این معامله هستهیی برای باراک اوباما و حسن روحانی از جنبه سیاسی اهمیت زیادی دارد.
حمایت قاطع پوتین از توافق هستهای
در همین راستا ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه درحالی که کمتر از دو هفته به مهلت تعیین شده برای دستیابی به توافق جامع هستهیی مانده، اظهارکرد: ما خرسندیم از اینکه موضع ایران به طور چشمگیری تعدیل شده که این امر دستیابی به توافق را تا حدی ممکن میکند. ما قطعا از این توافق حمایت میکنیم. وی در ادامه افزود: تنها مسالهیی که آسیب زننده به نظر میرسد، این است که برای به هم زدن توافق تعمدا- دوست دارم تاکید کنم روی این سخن - تعمدا از ایران خواسته شود دست به اقداماتی بزند که کاملا غیرممکن است، اقداماتی که در مقایسه با حل و فصل مساله اصلی، یعنی مساله منع گسترش سلاحهای هستهیی بیاهمیت است. همچنین سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در مورد مهلت مقرر برای دستیابی به توافق جامع گفت: برای ما نتیجه این مذاکرات از اولویت برخوردار است و بهتر است نسبت به ضربالاجل مذاکرات گمانهزنی نکنیم زیرا امکان پایان مذاکرات برای حل برنامه هستهیی ایران در زمان تعیین شده در مقایسه با حل مشکل باید در جایگاه دوم قرار بگیرد. به گزارش ایلنا، وی تاکید کرد: نیازی به گمانهزنی نیست زیرا تمام شرکتکنندگان در مذاکرات هستهیی در تلاش هستند به
توافق دست پیدا کنند. در همین حال سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز طی سخنانی اعلام کرد که قدرتهای جهانی هنوز نتوانستهاند به یک تفاهم مشخص بر سر لغو محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران دست یابند. این یکی از اصلیترین موضوعات مورد اختلاف در گروه 1+5 است که ما هنوز نتوانستهایم به یک نقطه تفاهم بر سر آن برسیم.
تاکید دوباره بر راستیآزمایی در برنامه
ارنست مونیز، وزیر انرژی امریکا در گفتوگو با شبکه پیبیاس بار دیگر بر لزوم دسترسی آژانس به اماکن و اشخاص مورد درخواستش در یک توافق هستهیی با ایران تاکید کرد. وی گفت: امریکا در هر توافق هستهیی با ایران خواهان راستیآزمایی و دسترسی به سایتهای مشکوک در این کشور است. به گزارش ایسنا، مونیز تاکید کرد: یک توافق خوب توافقی است که به ما کاملا اطمینان دهد تمام راههای ایران برای ساخت بمب که شامل رسیدگی به راههای محرمانه است، مسدود میشود. من به این توافق به عنوان یک فرصت در طول مدت زمانی طولانی نگاه میکنم که ایران بتواند نشان دهد که اهدافش در برنامه هستهیی ماهیت کاملا صلحآمیز دارد و هدف ما تکمیل این توافق است تا ما و همپیمانانمان در گروه 1+5 بتوانیم اطمینان یابیم که برنامه هستهیی ایران صلحآمیز است و اینکه اگر چنین نبود فورا آن را تشخیص و پاسخ مناسب بدهیم. در همین رابطه جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز در کنفرانس خبری خود با تاکید دوباره بر حل ابعاد نظامی احتمالی در توافق هستهیی گفت: همانطور که در نوامبر سپس در اوایل ماه آوریل در لوزان به تفاهم رسیدیم، دسترسی آژانس برای حل نگرانیهایش درخصوص ابعاد
نظامی احتمالی در برنامه هستهیی گذشته و کنونی ایران باید بخشی از یک توافق نهایی و حتی زمانی باشد که یک توافق میتواند حاصل شود. برای اینکه یک توافق به دست آید آنها (ایرانیها) باید پارامترها برای دسترسی مورد نیاز آژانس را مشخص کنند و آژانس برای اینکه بتواند نگرانیها درباره ابعاد نظامی احتمالی را حل کند باید دسترسی لازم را داشته باشد که این نه با اعتماد بلکه با یک رژیم راستیآزمایی مشخص اتفاق میافتد.
هراس جمهوریخواهان و صهیونیستها از توافق محتمل هستهای
به نظر میرسد اظهارنظرها درخصوص محتمل بودن توافق هستهیی میان ایران و غرب سبب شده تا موضعگیریهایی هم در مورد توافق احتمالی از سوی برخی از مقامات امریکایی و صهیونیستی صورت بگیرد. در همین رابطه پس از اظهارات تند باب منندز، سناتور جمهوریخواه مبنی بر اینکه درصورت حل نشدن ابعاد ادعایی غیرصلحآمیز برنامه هستهیی ایران در گذشته (PMD)، امریکا باید میز مذاکرات را ترک کند، رویترز گزارش داد: رژیم صهیونیستی شروع به بررسی این موضوع کرده که پس از توافق چه اتفاقی میافتد و چگونه میتواند بهترین موضع را برای بلندمدت اتخاذ کند. به گزارش ایرنا، رویترز مینویسد: اما در ورای سروصداها درخصوص مذاکره، مقامهای صهیونیستی تا حد گستردهیی پذیرفتهاند که توافق انجام خواهد شد و شروع به بررسی این مساله کردهاند که چگونه موضعگیری کنند تا در صورت لغو تحریمهای ایران به بهترین نحوی منافع خود را تضمین کنند. گفته میشود یوال اشتاینیتز، وزیر انرژی رژیم صهیونیستی هر جا میتواند برای سختتر شدن جنبههای فنی توافق فشار میآورد. وی به رویترز گفت: ما بسیار نگرانیم؛ آنچه شاهد هستیم یک فروریزی یا نشانههای فروریختن حتی بندهایی است که ظاهرا
روشن و قطعی شده بود و موضع امریکا درخصوص بازرسیها باید
سختتر باشد.