ماجرای استعفای سپ بلاتر چه بود و آیا بین این ماجرا و افشای پرونده‌های دومینیک استروس-کان، رییس مقتدر صندوق بین‌المللی پول (IMF) در سال‌های 2007 تا 2011 به اتهام تعرض و به دنبال آن، بازداشت توسط پلیس امریکا در زمان ریاست آقای کان در سال 2011 که با سپری شدن 4 سال در هفته پیش از اتهاماتش تبرئه شد، شباهت‌هایی وجود دارد؟
در بخش اول این نوشتار از علل کناره‌گیری سپ بلاتر از ریاست فیفا رمزگشایی می‌شود و مهم‌ترین اتهام بلاتر درخصوص پرداخت رشوه به مقامات زیرمجموعه او در فیفا جهت برگزاری جام‌های جهانی فوتبال درکشورهای روسیه و قطر در سال‌های 2018 و 2022 مورد تحلیل قرار می‌گیرد.
1- در سال 2010 و با اوج گرفتن بحران مالی در یونان، اتحادیه اروپا مواجه با جدی‌ترین چالش خود از زمان تشکیل این اتحادیه شد به طوری که با روشن شدن وضعیت بحرانی ایرلند همچنین در آستانه بحران قرار داشتن چند کشور دیگر عضو چنان عرصه بر این اتحادیه تنگ شد که یکی از مقامات بلندپایه این اتحادیه اعلام کرد، اگر منطقه یورو از خطر فرو افتادن و سقوط در این بحران رهایی نیابد، دیگر از اتحادیه اروپایی نام و نشانی باقی نخواهد ماند.
صدراعظم آلمان نیز تهدید کرد در صورتی که شرکایش درخواست آلمان را برای یک مکانیسم دایمی برای مقابله با بدهی‌های دولتی نپذیرند، کشورش را از منطقه یورو خارج خواهد کرد. در همین راستا برنامه‌های نجات اتحادیه اروپا برای دهه دوم از قرن 21 در دستور کار جدی قرار گرفت.
2-در آغاز دهه دوم قرن 21 یکی از مهم‌ترین برنامه‌های در دست اجرا در اتحادیه اروپا به حداقل رساندن تهدیدهای آتی در زمینه تامین امنیت انرژی بوده است.
3- با آنکه انگلیس در اروپاست اما این کشور همواره نقش هم‌پیمان امریکا را ایفا کرده است؛ همراهی این کشور در اشغال عراق و ایجاد زیرساخت‌های لازم در عراق برای تامین امنیت عرضه انرژی همچنین مشارکت و حضور گسترده‌تر در بازار و صنعت جهانی نفت از طریق عراق یکی از میوه‌های این هم‌پیمانی بوده است.
4- روسیه که اصلی‌ترین تامین‌کننده انرژی اتحادیه اروپا به خصوص در زمینه گاز طبیعی از ابتدای تشکیل این اتحادیه بوده است و می‌رود تا این جایگاه را در دهه‌های آتی تقویت کند، تعریف خاصی از تعامل با اتحادیه اروپا را ارایه کرده است؛ در اینجا یادآور این نکته می‌شویم که طی سال‌های 2005 تا 2009 روسیه در آستانه سردی هوا و به بهانه اختلافات مالی با اوکراین و روسیه سفید، اروپا را در هراس از کاهش یا قطع موقت صادرات گاز خود به این اتحادیه همواره قرار می‌داد.
5- قطر نیز که یکی از مهم‌ترین کشورهای جهان در حوزه گاز است همواره مترصد بوده تا با سرمایه‌گذاری‌های عظیم درحوزه صادرات گاز از طریق LNG به جایگاه بالاتری در تامین انرژی اتحادیه اروپا برسد.
6- روسیه با آنکه در قیاس با رقبایش، زیرساخت‌های برگزاری بازی‌های جام جهانی فوتبال را در سال 2018 نداشت در بهت و ناباوری با کنار زدن انگلیس به میزبانی دست یافت. انتخاب روسیه توسط بلاتر تحسین‌های پوتین را برانگیخت به طوری که در پایان مراسم در محل فیفا حاضر شد. نخست‌وزیر انگلیس، کامرون که در محل فیفا از ابتدا حاضر شده بود، اظهارکرد که داشتن بهترین ورزشگاه‌ها، بهترین اعتبارنامه‌ها و عشق به فوتبال به هیچ دردی نمی‌خورد!
7- فیفا بر خلاف رویه جاری خود و در همان نشست جمعه میزبان سال 2022 را نیز اعلام کرد؛ قطر، کشوری که حتی در فوتبال آسیا در جایگاه دوم یا سوم قرار دارد با کنار زدن رقبایش و در راس آنها امریکا پیروز رقابت نفسگیر میزبانی برگزاری بازی‌های جام جهانی فوتبال در سال 2022 می‌شود.
مقامات امریکا حیرت و انزجار خود را از این تصمیم فیفا اعلام کردند و اوباما قاطعانه در اظهارنظری رسمی اعلام کرد که فیفا اشتباه بزرگی در اعلام قطر به عنوان میزبانی کرده است. این رایی اشتباه است اما امریکا باید بفهمد که چرا ورزش، آن را به عنوان یک ابرقدرت به رسمیت نمی‌شناسد!
8- در بازی برد- برد اتحادیه اروپا و فیفا با روسیه و قطر، اتحادیه اروپا اولا به درجه بالایی از تقویت سیاست تامین انرژی دست یافت در ثانی از شرکت‌های نفتی مورد نظرش برای حضور پر رنگ‌تر جهت برداشت گاز از منابع مشترک ایران و قطر از طریق قراردادهای مشارکت در تولید با کشور قطر حمایت کرد؛ در این راستا فیفا می‌توانست ابزار فشار مناسبی در تقویت چانه‌زنی اتحادیه اروپا با روسیه همچنین کنترل قطر باشد.
9-تا اینجا و در بخش اول این یادداشت به رمزگشایی از دلایل خلاف رویه عمل کردن فیفا در اعلام همزمان دو میزبانی و انتخاب‌های پرچالش و پرحاشیه‌اش پرداختیم و روشن شد که انتخاب دو میزبان روسیه و قطر در پی توافقات مذکور در امپراتوری نفت وگاز صورت گرفت و بسیار بعید است مدعیان رشوه بتوانند اسناد پرونده‌های ارتشا را ارایه کنند تا بتوانند به زعم خود میزبانی را از روسیه و قطر پس بگیرند. بلاتر نیز اخیرا در پاسخ به منتقدان خود گفته است که اگر نام دو کشور دیگر از پاکت در می‌آمد، فکر می‌کنم دیگر این مشکلات و این بحث‌ها مطرح نمی‌شد!
10- بر نگارنده از همان تاریخ کاملا روشن بود که از سال 2010 قطر در برداشت از منابع مشترک نفت و گاز همچنین افزایش صادرات گاز از طریق توسعه صنعت LNG موفقیت‌های مضاعفی را کسب خواهد کرد! همچنین موضوع قطع گاز روسیه به اتحادیه اروپا در آستانه فصل سرما به حافظه تاریخ سپرده خواهد شد؛ لازم به ذکر است که حتی در اوج رویارویی اتحادیه اروپا با روسیه بر سر بحران اوکراین در سال 2014 موضوع قطع موقت صادرات گاز روسیه به اروپای غربی دغدغه‌یی برای غرب نبود.
11- انگلیس و امریکا از ریاست سپ بلاتر بر فیفا ناخشود بودند اما امیدوار بودند در انتخابات 2015 فیفا، بلاتر خود را کاندید نکند با این حال سپ بلاتر احتمال انصرافش جهت کاندیداتوری ریاست فیفا را به شدت رد کرد.
12- با وجود تهدید به بایکوت فیفا و دادن هشدار شدید به بلاتر برای متقاعد کردن او به انصراف، بلاتر کاندیدا شد و در نهایت مجددا آراء لازم جهت تکیه بر کرسی ریاست فیفا را کسب کرد. فشارهای پشت‌پرده انگلیس و امریکا چنان بالا گرفت که تنها پس از گذشت دو روز از ریاست مجدد بلاتر در میان بهت و ناباوری افکارعمومی، بلاتر از مقام جدیدش استعفا کرد. به این ترتیب باید اذعان کرد که افشای اسنادی مبنی بر اتهامات فساد مالی مقامات فیفا در آستانه انتخاب مجدد رییس فیفا یعنی بلاتر 79ساله کاملا معنادار است.
اما در بخش دوم این یادداشت یادآور می‌شود که دومینیک استروس- کان زمانی مجبور به استعفا از ریاست صندوق بین‌المللی پول شد که درگیر افشای پرونده فساد اخلاقی شد. این رویداد دقیقا همزمان با حضور وی در انتخابات داخلی حزب سوسیالیست فرانسه در سال ۲۰۱۱ برای تعیین نامزد حزب در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۲ شد.
به این ترتیب فرانسوا اولاند خیالش از بابت حضور رقیب بسیار سرسختش یعنی کان که بسیاری او را شانس اول کسب سمت ریاست‌جمهوری در انتخابات 2012 فرانسه می‌دانستند کاملا راحت شد و به راحتی توانست سارکوزی را شکست دهد.
رویدادهای فوق‌الذکر در سال‌های 2015 و 2012 به خوبی گویای یک حقیقت و یک شباهت معنادار است؛ اگر صاحبان قدرت از یک انتصاب ناخرسند باشند باید انتظار داشت که افشای پرونده‌های فساد مالی یا اخلاقی در دستور کار قدرت‌های استکباری قرار گیرد و به جایگاه این افشاگری‌ها واقف بود که در بازی قدرت در دموکراسی از نوع غربی احتمال استفاده ابزاری از پرونده‌های فساد دور از ذهن نخواهد بود.
