حدود چهار سال قبل یعنی زمانی که اثرات بحران اقتصادی در برخی کشورهای جهان فروکش کرد و چین- بزرگترین خریدار کالاهای صنعتی- بیمحابا درحال خرید مواد اولیه بود، قیمت فلزات صنعتی به رکوردهای تاریخی دست یافت. به تعبیر تحلیلگران بازار جهانی فلزات، چرخه کلان کالاهای اساسی به روزهای طلایی خود رسیده بود و سرمایهگذاران نیز به سود قابل ملاحظهیی دست یافتند. این وضعیت اما زیاد دوام نیاورد به طوری که از آن زمان تا به امروز، قیمت کالاهای صنعتی مسیر نزول را در پیش گرفته است. مس از نزدیکیهای 11هزار دلار آن روزها هماکنون به کمتر 6000 دلار رسیده و قیمت سنگآهن که مدتها در کانال سه رقمی حرکت میکرد حالا بیش از 50درصد ارزش دو سال قبل خود را از دست داده است. بسیاری از فعالان صنعتی از خود میپرسند که چه بر سر بازار فلزات آمده است و چرا شاهد سقوط آزاد برخی از این کالاها نظیر مس و سنگآهن هستیم؟ شاید بتوان سه دلیل مهم و قطعی را برای این مساله برشمرد:
1- کاهش تقاضای چین: از زمانی که سیاست حزب حاکم چین دستخوش تحولاتی شد و دولت تصمیم گرفت از اقتصاد صرفا تولیدگرا خارج شود و نیم نگاهی به مصرف داشته باشد، این مساله بر روند رشد تولید ناخالص این کشور تاثیر منفی گذاشت و هماکنون اقتصاد چین شاهد کمترین سرعت رشد نسبت به دهه 1990میلادی است. افت واردات و صادرات چین طی ماههای اخیر به ویژه در ماه مه 2015 و کاهش شاخص مدیران خرید (PMI) به کمتر از 50 که نشان از افت فعالیتهای صنعتی دارد، حاکی از کاهش سرعت رشد اقتصاد این کشور است. از آنجا که چین خریدار بخش عمدهیی از فلزات صنعتی در جهان است بنابراین کاهش سرعت رشد اقتصاد به منزله کاهش تقاضا و به دنبال آن افت قیمت این کالاها خواهد بود.
2- اشباع بازار برخی کالاها: درحال حاضر بازار برخی کالاها اعم از مس، سنگآهن و آلومینیوم با مازاد عرضه مواجه است. به گفته بیشتر تحلیلگران، عرضه مس به دلیل راهاندازی پروژههای جدید، افزایش تولید و کاهش تقاضای چین حداقل تا سال 2017 بالاتر از تقاضا خواهد بود. علاوه بر این تولیدکنندگان بزرگ سنگآهن نظیر «ریوتینتو»، «واله» و «بی اچ پی بیلیتون» همچنان در شرایط اشباع بازار این محصول درحال افزایش تولید هستند و بعید است بازار این کالا نیز تا چند سال آینده از مازاد خارج شود. براساس برآوردها فقط بازار فلزاتی نظیر سرب و روی در کوتاهمدت با کسری مواجه میشود.
3- تقویت دلار: دلار قوی خبر بدی برای برخی کالاهاست چون کالاهایی که بر مبنای دلار قیمتگذاری میشود برای سایر ارزها گرانتر خواهد شد. تاثیر این موضوع به وضوح طی یک سال اخیر قابل مشاهده بوده است. در واقع قیمت کالاهایی که بر مبنای دلار قیمتگذاری میشوند در زمان تقویت این ارز افزایش مییابد. به عنوان نمونه برخی کالاها شامل سرب، مس، آلومینیوم، نیکل، طلا و نفت همبستگی منفیتری با دلار دارند.
البته درکنار این موارد از سال گذشته پدیده دیگری به نام سقوط قیمت نفت منجر به افت مقطعی قیمت برخی فلزات شد که از طرفی به کاهش هزینه تمام شده تولید این کالاها نیز کمک کرد. در مجموع عوامل یاد شده به عنوان مهمترین دلایل کاهش قیمت فلزات در بازار جهانی بوده است.