در علم اقتصاد، تعادل اقتصادی در یک کشور از جهان جایی است که بردارها متعادل هستند و در غیاب آثار برونی ارزش متغیرهای اقتصادی تغییر نخواهد کرد. تعادل، یک حالت روانی یا مادی است که پس از حصول آن، محرکی برای تغییر وضع وجود ندارد و چنانچه با فشار نیروهای بیرونی تغییر کرد بر اثر سازوکار خودافزا یا بهکار افتادن نیروهای درونی به حالت تعادل اولیه برگشته یا درحالت تعادلی جدید قرار میگیرد. قرار گرفتن اقتصاد در تعادل به معنی ثبات اقتصادی و نیل به سوی پیشبینیپذیری فضای اقتصادی کشور است. هم یافتههای علمی و هم تجربه کشورهای توسعه یافته نشان میدهد هر گاه که اقتصاد در تعادل قرار گرفت فضا برای تصمیمگیری و سیاستگذاری بهینه فراهم خواهد شد. پس بهینگی تصمیمات و سیاستها آنجا به دست خواهد آمد که اثر نیروهای درونی اقتصاد در نقطهای مشخص به تعادل و ثبات رسیده باشد.
تعادل از قدیم در علوم مختلف مورد استفاده بود، اغلب در تجزیه و تحلیل فلاسفه یونان بهکار رفته ولی پس از گذشت دنیای باستان و قرون وسطی، نظریه تعادل به وجه خاصی در نظریههای دانشمندان اقتصادی مطرح شد. تفاسیر بسیاری که درخصوص تعادل اقتصادی وجود دارد که همگی ناظر بر این است که مهمترین خصیصه یک اقتصاد قرار گرفتن در این نقطه است. روزنامه اقتصادی «تعادل» از ابتدای انتشار با توجه به ظرفیتهای یک رسانه خود را ملزم به این خطمشی دانسته و تلاش کرده است تا با رعایت اصول حرفهای با ترسیم محورهای سیاستی، نقش موثری در به ارمغان آوردن تعادل برای اقتصاد ایران داشته باشد. بدون شک اقتصاد بدون شناسایی همه عوامل تاثیرگذار و نیروهای درونی آن نخواهد توانست به تعادل دست پیدا کند یا در صورت دستیابی کوتاهمدت هم با کوچکترین اثر بیرونی از تعادل خارج شده و خسرانهای فراوانی در پی خواهد داشت.
محورهایی که «تعادل» سعی کرده به آنها پایبند باشد و شاید در بعضی از آنها عملکرد بهتر یا ضعیفتری نسبت به بقیه داشته در ادامه مرور خواهد شد.
1-گوشه چشمی به سیاست: سیاستگذاران «تعادل» اعتقاد دارند اقتصاد در ایران به دلیل ماهیت دولتی بودن آن به شدت تحت تاثیر مختصات سیاست داخلی ایران است. اقتصاد حتی قبل از انقلاب بارها و بارها قربانی مشیهای سیاسی شده که توجیه علمی و تجربی نداشتهاند. تکرار این اشتباه استراتژیک در قبال سیاستهای اقتصادی که باید عاری از سیاستورزیهای نابخردانه یا مداخلهگرانه باشد، باعث شده با اینکه به صورت تمام و کمال خود را متعهد به حفظ حریم اقتصادی خود میدانیم از اتفاقات سیاسی نیز غافل نباشیم.
2- برونگرایی: نه کشور ما و نه هیچ کشور دیگری بدون آنکه توانایی رصد دنیای بیرونی را داشته باشد قادر به بازتعریف روابط درونی خود نخواهد بود. دهکده جهانی که ماحصل گسترش ابزارهای ارتباطی است، ابزاری به دست رسانههای داخلی خواهد داد تا از دیدبانی دنیای خارج به اهداف اطلاعرسانی خود دست پیدا کنند. نخستین دلیل این اتفاق در عرصه اقتصاد به پدیده تجارت آزاد برمیگردد که به طرز قابل توجهی و به اندازه سهم هر کشور از این تجارت تاثیرپذیری دوجانبه و چندجانبه ایجاد کرده است. دومین دلیل به درس گرفتن تجارب جهانی مربوط میشود، جایی که دنیا به این نتیجه رسیده نباید تمامی تجربهها را همه با هم انجام دهند بلکه باید با نگاه بومیسازی هم برای معضلات پیشرو برنامهریزی کرد و هم راهحلها را در جای مناسب بهکار گرفت. سوم هم اینکه ایران در کانون معادلات سیاسی منطقه و دنیا قرار دارد و تغییرات سیاسی در عرصه خارجی برای صاحبنظران اقتصادی قابل توجه است.
3- وفاداری: روزنامه «تعادل» به دو اصل کلی وفادار است. اول به اصول علم اقتصاد، آنجا که معتقدیم این علم چارچوبهای تعریف شده برای اداره اقتصاد دارد. هرچند که اقتصاد هم مانند همه علوم دیگر جهتهای فکری متفاوت و گوناگونی را در خود جای داده است اما تنها مکاتبی قادر به حضور در عرصه علم اقتصاد خواهند بود که معتقد به یک سری اصول اولیه و مقدماتی بوده و براساس این اصول پایهریزی شده باشند. ما نیز رفتار معقول اقتصادی را فارغ از مکاتب و جهتگیریهای متنوع تنها با دماسنج علمی در اقتصاد خواهیم سنجید.
دوم به اصول روزنامهنگاری؛ اصولی که فکر میکنیم رسانه باید بتواند راههای ارتباطی جامعه، نخبگان، مسوولان و کارشناسان را ترسیم نماید و به عنوان یک رسانه پایبند خواهیم بود به ایجاد یک گفتمان مشترک برای همه تاثیرگذاران در اقتصاد ایران. اینجاست که نقش رسانه را به عنوان یک ابزار برای دستیابی به تعادل در اقتصاد ایران بسیار مهم و حیاتی میبینیم.
4-پوشش بازارها: بازارها در اقتصاد به مجموعه خریداران و فروشندگانی که به خرید و فروش کالا یا خدمات خاصی مبادرت میکنند، میگویند. تعادل و ثبات اقتصادی به گفته بسیاری از اقتصاددانان ازجمله «کینز» از بازارها به کل اقتصاد سرایت خواهد کرد. یعنی هرگاه بازارها قابل پیشبینی شدند و نااطمینانیها از چهره آنها زدوده شد میتوان به ثبات اقتصادی در معنای کلان کشور هم امیدوار بود. لذا پوشش بازارها برای روزنامه اقتصادی «تعادل» از اهمیت بسزایی برخوردار است و سعی شده هم مسایل کلان بازارها مورد توجه قرار گیرد و هم ارتباط موثر و مستمری نیز با فعالان هر بازار برقرار کند. این ارتباطها توان تحلیل واقعی و اطلاع از دغدغهها و فرصتهای هر بازار را در اختیار «تعادل» قرار داده است و همین مزیت موجب شده تا در همین یکسال پوسته نفوذ و تاثیرگذاری در بخشهای اقتصادی برای «تعادل» شکسته شود.
5-مواجه با دولت: اگرچه «تعادل» از روز اول مشی سیاسی خود را اصلاحطلبی معرفی کرده است اما هیچگاه این مشی باعث نشده تا با عینک جناح بندی های سیاسی به اقتصاد بنگریم. همانطور که کارنامه «تعادل» در یک سال اخیر نشان میدهد با اینکه عملکرد تیم اقتصادی دولت را مورد توجه میدانیم اما هرگز از یادآوری کم و کاستیها یا انحرافهای دولت در عرصههای اقتصادی ابایی نداشتهایم. هرچند موافق کمترین دخالت دولت در اقتصاد هستیم اما نقش بیبدیل دولت در سیاستگذاری و نظارت را برای رسیدن به تعادل اقتصادی یک واقعیت غیرقابلانکار میدانیم و روندهای جهانی هم همین را اثبات خواهد کرد.
6- صدای بخش خصوصی: بخش خصوصی در ایران با یک بازیگر قدرتمند به نام دولت مواجه است و در برههای از زمان قدم میزند که باید بتواند خود را در عرصه اقتصادی دیکته کند. در این رویارویی نابرابر بخش خصوصی نیاز به حمایت محتوایی و رسانهای گسترده یی دارد تا بتواند تواناییها و ظرفیتهایش را به رخ بکشد. الزام حضور گسترده و تعیینکننده بخش خصوصی در اقتصاد به عنوان یک نیروی درونی قابل اعتنا برای هدایت اقتصاد به سوی یک تعادل پایدار، غیرقابل اغماض است. در همین راستا «تعادل» همراه و همپای بخش خصوصی حرکت کرده و صدای فعالان خصوصی واقعی را با رساترین لحن و با پشتوانه عظیم محتوایی به گوش مخاطبان رسانده است. هرچند که سعی بر این بوده تا تلاش کنیم با تک تک این فعالان ارتباط برقرار شود اما نگاه «تعادل» بیشتر بر محور اتاقهای بازرگانی، اصناف و تعاون به عنوان نمایندگان منتخب بخش خصوصی متمرکز بوده است.
7- تحلیل محوری: اکتفا کردن به پوشش اخبار برای رسانههای چاپی با ترویج رسانههای الکترونیکی تا حد زیادی موضوعیت خود را از دست داده است و «تعادل» با اشراف بر تغییرات صورت گرفته در عرصه رسانه برای حفظ اثرگذاری خود، نگاه تحلیلی به پدیدههای اقتصادی را سرلوحه کار خود قرار داده است. انتشار خام اخبار جای خود را به تحلیلهای علمی و تجربی داده تا این امکان به مخاطب داده شود که بتواند حلقههای پسین و پیشین هر اتفاق اقتصادی را به صورت یکپارچه در اختیار داشته باشد. تولید محتوا به این شیوه مزیتهای رقابتی فراوانی به «تعادل» بخشیده است.
8- همه ایران در یک قاب: اگرچه کشور ما به شدت تحت تاثیر تصمیمهای صادر شده از پایتخت است اما ایران را به تهران نمیتوان خلاصه کرد. استانها و شهرستانها بنا به نقش آنها در پیشبرد اقتصاد ایران مورد توجه «تعادل» قرار گرفتهاند. اگر این نیروهای اقتصادی در تمامی ایران به رسمیت شناخته نشوند، نمیتوان دید کافی نسبت به نقش و تاثیر آن بر دیگر نیروهای درونی اقتصاد به دست آورد. به همین دلیل «تعادل» اگرچه سختی بسیاری پیشرو داشت اما از نقش استانها در پیشبرد و توسعه غافل نشده است.
این نوع نگاه در سال دوم نیز با توان و تمرکز بیشتری دنبال خواهد شد تا بتوانیم روزبهروز به رسالت خود یعنی دستیابی به تعادل پایدار در اقتصاد ایران نزدیک و نزدیکتر شویم و همچنان اعتقاد داریم که «تعادل» نیاز اقتصاد ایران است.