گروه ایران
هفتمین دور مذاکرات هستهیی درحالی در فضایی آکنده از تحلیلها و اظهارنظرهای داخلی و خارجی آغاز به کار کرده که بهنظر میرسد هر چه به موعد ضربالاجل دهم تیرماه بر سر نگارش متن توافق نهایی نزدیکتر میشویم، بر ابهامات و حساسیتهای آن نیز افزوده میشود. روز گذشته سیدعباس عراقچی و مجید تختروانچی معاونان وزارت خارجه، در دیدار خود با هلگا اشمیت مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، درراستای ادامه نگارش و تدوین برنامه جامع اقدام مشترک به مذاکره و رایزنی پرداختند.
تمرکز ما به توافق در دهم تیرماه است
در همین خصوص آسوشیتدپرس به نقل از منابع آگاه گزارش داد: دولت امریکا ممکن است مجبور به عقبنشینی از وعده پیشین خود مبنی بر اینکه تنها تحریمهای مرتبط هستهیی علیه ایران را کاهش میدهد، شود. به گزارش ایسنا، دولت امریکا قویا هرگونه عقبنشینی از این مساله که تنها تحریمهای مرتبط هستهیی علیه ایران کاهش خواهد یافت را رد میکند، اما منابع آگاه میگویند که آنها در تجمیع تحریمها با یکدیگر بهگونهیی متفاوت از کنگره و منتقدانی هستند که معتقدند تحریمها از هم جداست. مقامات امریکا پس از چندین سال مذاکره با ایران اکنون بر این باورند که حصول یک توافق نهایی ممکن خواهد بود بهگونهیی که منجر به محدودیت برنامه هستهیی ایران پس از بیش از یک دهه بنبست سیاسی بر سر این مساله میشود. درازای محدودیت برنامه هستهیی ایران، امریکا متعهد خواهد شد تا میلیاردها دلار از سرمایه بلوکه شده ایران در خارج از مرزهای این کشور را به تهران بازگرداند و تحریمهای اقتصادی علیه این کشور را لغو کند. این منابع آگاه همچنین گفتند که مقامات دولت امریکا در حال بررسی یکسری گزینه هستند که شامل تعلیق تحریمهای مرتبط هستهیی و برخی تحریمهای غیرهستهیی
است. اقدامی که میتواند با مخالفت شدید کنگره و دیگران روبهرو شود. همچنین در تازهترین اخبار، جف راتکی سخنگوی وزارت خارجه امریکا درباره حضور جان کری در دورهای بعدی مذاکرات هستهیی بیان کرد: همانطور که قبلا گفتهایم همزمان با ادامه روند بهبودی کری وی از طریق تماس تلفنی با اعضای ارشد هیات مذاکرهکننده در جریان رایزنیهای هستهیی قرار میگیرد. اما من نمیتوانم یک چارچوب زمانی مشخص برای بازگشت وی تعیین کنم. ما بارها تاکید کردهایم که باتوجه به نزدیک شدن ضربالاجل 30ژوئن برای دستیابی به یک توافق هستهیی با ایران همچنان برای رسیدن به نتیجه در این تاریخ متعهد هستیم. ما معتقدیم که این امر قابل دستیابی است و تمرکز ما روی آن قرار دارد.
پایبندی ایران به برنامه اقدام مشترک
شبکه خبری بلومبرگ نیز گزارش داد: کمیته نظارت بر اجرای تحریمهای ایران در سازمان ملل در جدیدترین گزارش خود با اعلام اینکه هیچ مورد جدیدی از نقض تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران گزارش نشده است، مدعی شد: وضعیت کنونی در مذاکرات هستهیی به احتمال زیاد سبب شده تا کشورها از بیم لطمه به این مذاکرات و برای جلوگیری از تاثیرات منفی احتمالی بر روند رایزنیهای هستهیی از گزارش آن به کمیته سر باز زده باشند. به گزارش ایسنا، این کمیته همچنین خود تایید کرده که ایران به تعهداتش طبق برنامه اقدام مشترک که موجب کاهش تحریمهای اقتصادی علیه ایران درازای محدودیت فعالیتهای هستهیی این کشور شد، پایبند بوده، با این حال تلاش کرده با طرح سوالاتی پایبندی کامل ایران را زیر سوال ببرد.
آغاز سومین روز نشست شورای حکام
اما 35عضو شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، براساس تازهترین گزارش یوکیا آمانو مدیرکل این نهاد بینالمللی که دراختیار اعضای این شورا قرار داد، موضوع برنامه هستهیی ایران را دردستور کار خود قرار دادهاند. به گزارش ایرنا، اعضای شورای حکام آژانس درحالی موضوع برنامه صلحآمیز هستهیی ایران را روی میز قرار دادهاند که آمانو در جدیدترین گزارش خود بار دیگر عدم هرگونه انحراف در فعالیتهای هستهیی اعلام شده ایران را تایید اما همانند رویه همیشگیاش در اظهاراتی دوگانه اعلام کرد که نمیتواند درباره فعالیتهای هستهیی اعلام نشده ایران نظر دهد. در همین حال آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره موضوع ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهیی ایران (PMD) خواستار همکاریهای ویژه ایران برای حلوفصل این موضوع شده درحالی که این موضوع فقط ادعاهایی درباره برنامه صلحآمیز هستهیی ایران است.
باید روزبهروز با فرآیند مذاکرات پیش برویم
مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه، مذاکرات هستهیی برای نگارش متن توافق جامع را بسیار فشرده توصیف کرد و تاکید کرد باید این روند تدریجی را طی کنیم تا برای پرانتزها و موضوعات اختلافی باقیمانده راهحلهای مشخصی یافت و زمینههای حصول یک توافق جامع فراهم شود. وی درخصوص حمایت رهبران گروه هفت از مذاکرات و توافق ایران و 1+5 گفت: اینکه کشورهای مختلف از روند مذاکرات و مسیری که تا الان طی شده حمایت کنند، نکته ویژهیی نیست. در این مدت بسیاری از کشورها از روند مذاکرات و زمینهها برای حصول یک توافق حمایت کردهاند. همچنین در مطالب و گزارشهای قبلی دایم اعلام میکردند که جدول زمانی باید باز باشد، اما در گزارش اخیر به یک زمانبندی پایانی اشاره شده که ما هم در اینگونه مباحث همواره اعلام کردهایم که در چارچوب موازین بینالمللی حاضر به همکاری خواهیم بود و فراتر نخواهد بود. افخم درخصوص اظهارنظر سه کشور اروپایی درباره لغو تحریمهای غیرهستهیی اظهار داشت: این بحث جدیدی نیست و همزمان با همه مباحث مورد مذاکره ابعاد احتمالی نظامی هم مطرح بوده است و اهتمام طرفین این است که به این موضوع فیصله داده شود. همچنین درخصوص احتمال تمدید مذاکرات هستهیی باید روزبهروز با فرآیند مذاکرات پیش برویم و بهنظر میرسد هنوز بحث درباره تمدید یا عدم آن زودهنگام است و طرفین تلاش میکنند از زمان باقیمانده به بهترین نحو استفاده کنند. البته براساس بیانیه سوییس چارچوبها مشخص شده و مقرر شده متن اصلی و ضمایم تدوین شود و اگر خارج از این چارچوبها بحثی مطرح شود کمککننده نیست و طرفهای دیگر هم به صراحت اعلام کردهاند که طرح این ادعاها کمکی به این موضوع نمیکند. این مانعتراشیها در مذاکرات تعداد پرانتزها را زیاد میکند و طرفین تلاش میکنند موضوع حلوفصل شود و اگر توافق و تفاهمی صورت میگیرد باید تلاشها معطوف به همان چارچوب باشد. سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: تا ماه گذشته 13نفر از زندانیان ایرانی که در کشورهای خارجی بهدلیل تحریم بازداشت بودند، آزاد شدند و در همه حوزهها کار دنبال میشود تا ایرانیانی که به ادعاهای واهی دستگیر شدهاند، آزاد شوند.