رشد شدید تلفن‌های همراه در کشور و وجود نزدیک به 40میلیون تلفن همراه، باعث شده که در یک‌سال گذشته، تعداد پایانه‌های همراه بانک 3برابر شود و تراکنش‌های همراه بانک نیز بیش از 8برابر افزایش یافته است. استفاده از اینترنت بانک نیز با رشد قابل توجهی همراه شده اما سهم این دو روی هم کمتر از یک درصد کل تراکنش‌های موجود در کشور است. به گزارش «تعادل»، نگاهی به آمارها نشان می‌دهد که در ماه‌های آینده به تدریج استفاده از همراه بانک و اینترنت بانک برای پرداخت قبض، مانده‌گیری و دریافت و پرداخت‌ها بیشتر خواهد شد و البته سهم پیامک‌های بانک‌ها در کاهش مانده‌گیری از ابزارهای مختلف نیز موثر بوده است.
آمارها نشان می‌دهد که باوجود گسترش همراه بانک‌ها و اینترنت بانک‌ها، 99درصد مردم همچنان به خودپردازها و کارتخوان‌ها و پایانه فروش برای مانده‌گیری، پرداخت قبض و دریافت و پرداخت‌ها تمایل دارند و از هر ۳۷هزارنفر تنها یک نفر از تلفن همراه و از هر ۵۱۳۸نفر تنها یک نفر از اینترنت استفاده می‌کند. طی یک‌سال منتهی به اردیبهشت سال‌جاری علاوه بر افزایش بالغ بر 306درصدی تعداد پایانه‌های موبایلی تعداد تراکنش‌های خرید روی این پایانه‌ها با رشد 821درصدی از 64هزار تراکنش به 588هزار تراکنش رشد یافته است.
تعداد پایانه‌های فروش (کارتخوان) در پایان اردیبهشت 94 در کشور از مرز ۳میلیون و۸۰۶هزار دستگاه گذشت و با احتساب تعداد پایانه‌های موبایلی و اینترنتی مجموع پایانه‌های فروش الکترونیک اعم از کارتخوان، موبایلی و اینترنتی به ۳میلیون ۸۲۴هزارو۸۵ پایانه رسید. این تعداد پایانه در اردیبهشت سال‌جاری بالغ بر ۷۸۷میلیون و۸۲۸هزار تراکنش را پردازش کرده‌اند. یعنی هر پایانه به‌طور متوسط 206 تراکنش در ماه و نزدیک به 7 تراکنش در روز داشته است و به‌طور متوسط هر 3ساعت‌ونیم یک تراکنش داشته‌اند. باتوجه به متوسط هر پایانه 206 تراکنش در ماه اردیبهشت، هر پایانه در روز 6.6 تراکنش را مدیریت کرده است و برهمین منوال اگر ساعات مفید روز را از هشت صبح تا 10شب درنظر بگیریم، هر پایانه در هر دوساعت کمتر یک تراکنش انجام داده است.
استفاده بیشتر از اینترنت
به‌طور متوسط به ازای هر ۲۱نفر یک کارتخوان در کشور وجود دارد. اما از هر ۳۷هزارنفر یک نفر از تلفن همراه خود برای امور خرید اعم از مانده‌گیری، خرید و پرداخت قبض استفاده می‌کند. همچنین از هر ۵۱۳۸نفر یک نفر از اینترنت برای امور خرید بهره‌برداری می‌کند. بررسی مبلغ تراکنش‌ها و تعداد تراکنش‌ها در اسفند 93 و فروردین 94 نشان می‌دهد که به‌طور متوسط هر تراکنش اینترنتی مبلغ 2میلیون و970هزارتومان را جابه‌جا کرده است.
به عبارت دیگر، محدودیت ارسال 3میلیون تومان که در حساب‌های بین بانکی حاکم شده است. این علامت را به کاربران و مشتریان بانک‌ها داده که در حول‌وحوش رقم 3میلیون تومان واریز و ارسال پول از طریق اینترنت داشته باشند. البته برخی بانک‌ها مانند بانک ملی بابت حساب‌های درون بانکی و از ملی به ملی سقف 10میلیون تومان را تعیین کرده و برخی بانک‌ها نیز بابت حساب‌های درون بانکی محدودیت یک‌میلیون تومان را انتخاب کرده‌اند. اما بین بانک‌های مختلف عمدتا محدودیت سقف 3میلیون تومان برای ارسال پول وجود دارد و همین موضوع باعث شده که متوسط گردش تراکنش‌ها نیز نزدیک به 3میلیون تومان باشد.
82 هزار میلیارد تومان جابه‌جایی پول در یک ماه
درهمین حال میزان مبلغ جابه‌جا شده توسط تعداد پایانه مورد اشاره در ماه اردیبهشت 817.6هزارمیلیارد ریال بوده است که براین اساس هر پایانه 213.8میلیون ریال را در ماه مورد اشاره جابه‌جا کرده یعنی به‌طور متوسط بیش از 21میلیون تومان پول جابه‌جا کرده است.
افزایش پایانه و کاهش مبلغ جابه‌جایی پول
براین اساس هر پایانه به‌طور متوسط هر روز 6.9میلیون ریال معادل 690هزارتومان را جابه‌جا کرده است. در ماه مشابه سال گذشته هر پایانه مبلغ 225.7میلیون ریال را در ماه پردازش کرده بود که براین اساس هر پایانه روزانه 7.3میلیون ریال معادل 730هزارتومان را جابه‌جا کرده است. کاهش سرانه عملکرد هر پایانه درحالی است که مبلغ جابه‌جا شده در اردیبهشت امسال نسبت به سال گذشته 7.8درصد رشد کرده است. آمار نشان می‌دهد رشد تعداد پایانه‌های فروش (کارتخوان) در اردیبهشت امسال نسبت به ماه مشابه سال قبل 20.6درصد رشد کرده، این درحالی است که مبلغ تراکنش‌ها 7.7 و تعداد تراکنش‌ها 34.4درصد رشد کرده است.
کاهش مانده‌گیری و افزایش پیامک بانک‌ها
یکی از نکات قابل توجه کاهش 41درصدی مانده‌گیری روی پایانه‌های فروشگاهی است که از 101.2میلیون تراکنش در اردیبهشت سال گذشته 59هزار تراکنش در اردیبهشت امسال کاهش یافته است. کاهش میزان مانده‌گیری احتمالا متاثر از ارسال پیامک بانک‌ها به تلفن همراه مشتریان است که بعد از هر دریافت و پرداخت، مانده جدید و رقم دریافت و پرداخت را به تلفن همراه مشتریان ارسال می‌کند و در نتیجه نیاز به مانده‌گیری را کاهش داده است.
متوسط هر تراکنش 100 هزار تومان
بنا بر این گزارش، مجموع تراکنش‌های فروردین و اردیبهشت بالغ بر یک‌میلیارد و452میلیون و639 هزارو576 تراکنش بوده است که این تعداد تراکنش مبلغ 1.4تریلیارد ریال معادل 140هزارمیلیارد تومان را جابه‌جا کرده است که به‌طور متوسط هر تراکنش 998.3هزار ریال را جابه‌جا کرده است. به عبارت دیگر، متوسط هر تراکنش معادل نزدیک به 100هزارتومان بوده است.
تعداد پایین پایانه‌های موبایلی و اینترنتی نسبت به پایانه فروش
آمار نشان می‌دهد کمتر از نیم درصد کل پایانه‌های فروش را پایانه‌های موبایلی و اینترنتی تشکیل می‌دهند. به عبارت دیگر، مردم همچنان به خودپردازها و کارتخوان‌های مغازه برای خریدهای خود بیش از موبایل و اینترنت وابسته هستند. بنا بر این گزارش، به‌طور متوسط به ازای هر 21نفر یک کارتخوان در کشور وجود دارد. اما از هر 37هزار نفر یک نفر از تلفن همراه خود برای امور خرید اعم از مانده‌گیری، خرید و پرداخت قبض استفاده می‌کند. همچنین از هر 5138نفر یک نفر از اینترنت برای امور خرید بهره‌برداری می‌کند.
رشد چشمگیر تراکنش‌های موبایلی
اگرچه نسبت افرادی که از تلفن همراه خود برای امور خرید و پرداخت قبض استفاده می‌کنند، چندان رضایت‌بخش نیست. درعین حال طی یک‌سال منتهی به اردیبهشت سال‌جاری علاوه بر افزایش بالغ بر 306درصدی تعداد پایانه‌های موبایلی تعداد تراکنش‌های خرید روی این پایانه‌ها با رشد 821درصدی از 64هزار تراکنش به 588هزار تراکنش رشد یافته است.
