مدیرعامل اتحادیه تولیدکنندگان مرغ تخم‌گذار از تاخیر در پرداخت مبلغ مصوب ستاد تنظیم بازار برای خرید مرغ‌های پیر و خروجشان از چرخه تولید تخم‌مرغ خبر داد. این در حالی است که سرنوشت مشخصی برای این مرغ‌ها پیش‌بینی نشده و گمانه‌هایی از احتمال فروش آن به ساندویچ‌فروشی‌ها زده می‌شود. در عین حال، به عقیده کارشناسان، این مرغ‌ها اصولا توانایی تولید تخم‌مرغ و تاثیر بر بازار این محصول را ندارند و مرغداران به دنبال جایگزینی برای سود حاصل از فروش آنها به صنایع خمیر مرغ هستند.
مرغ‌های تخم‌گذار، تنها وقتی جوان هستند خریدار دارند. پیر که شدند، نه می‌توانند در مرغداری‌ها بمانند و نه جایی در سفره‌های مردم خواهند داشت. این وضعیت برای مرغداران هم دردسر شده است. مرغی که به‌طور متوسط 2سال از عمرش گذشته باشد، پیر محسوب می‌شود. اما مردم این مرغ‌ها را به اسم دیگری می‌شناسند: مرغ هلندی یا مرغ دیرپز. مرغ پیر، به علت درصد بالای چربی بسیار دیر پخته می‌شود و مطلوب ذایقه مصرف‌کننده نیست. مرغداری‌ها هم چندان از ماندن این مرغ‌ها استقبال نمی‌کنند، چرا که باقی ماندن مرغ تخم‌گذار در چرخه تولید، موجب افزایش تولید تخم‌مرغ و در نتیجه مازاد عرضه این محصول در بازار می‌شود. مازادی که قیمت عرضه تخم‌مرغ را پایین خواهد کشاند.
پس چه اتفاقی برای مرغ‌های تخم‌گذار در پایان دوره تخم‌گذاری می‌افتد؟ سابقا این سوال جواب ساده داشت: مرغ‌های پیر خمیر می‌شدند و در ساخت سوسیس و کالباس به کار می‌رفتند. اما سال گذشته وزارت بهداشت استفاده از خمیرمرغ را در فرآورده‌های گوشتی، به علت مسایل بهداشتی ممنوع اعلام کرد و این مساله عاملی شد برای بروز بحران در صنعت تخم‌مرغ. اتحادیه تولیدکنندگان مرغ تخم‌گذار برای عبور از بحران، با ستاد تنظیم بازار وارد مذاکره شد و نهایتا به تصویب رسید که 10میلیارد تومان برای خریداری و کشتار مرغ‌های پیر در اختیار این اتحادیه قرار گیرد. اما رضا ترکاشوند، مدیرعامل اتحادیه تولیدکنندگان مرغ تخم‌گذار به «تعادل» گفت که این مبلغ هنوز به دست اتحادیه نرسیده است. بنا به گفته او، مقرر شده که 10میلیارد تومان از محل اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها به اتحادیه پرداخت شود، اما تحقق این پرداخت در گیرودار بروکراسی اداری کشور مانده است. با این حال این اتحادیه تاکنون یک میلیون قطعه مرغ تخم‌گذار پیر را جهت کنترل بازار تخم‌مرغ، خریداری، کشتار و ذخیره کرده است.
صنایع، مشتری مرغ‌های بی‌مشتری
راهکار اتحادیه تولیدکنندگان مرغ‌های تخم‌گذار برای خلاصی از مرغ‌های خریداری شده چیست؟ ترکاشوند می‌گوید که این مرغ‌ها به طرق گوناگون عرضه خواهد شد. بخشی از آن به سمت صنایع می‌رود تا در تولید محصولاتی مانند ژامبون، کنسرو یا خمیرمرغ مورد استفاده قرار گیرند. بخشی دیگر هم به صورت مرغ کامل به دست مشتری خواهد رسید. وزن این مرغ‌ها چیزی در حدود 1000تن است و به عقیده ترکاشوند، عرضه آن در سایه مصرف 170000تنی گوشت مرغ در کشور، تاثیر چندانی بر این بازار نخواهد داشت. البته برخی صاحب‌نظران می‌گویند از آنجا که به علت چربی بالا و زمان طولانی پخت، مردم تمایل چندانی به خرید مرغ‌های پیر ندارند، مشتری آن دسته از این مرغ‌ها که به صورت مرغ کامل عرضه می‌شود، عمدتا ساندویچی‌ها خواهند بود. دبیر انجمن صنایع طیور ایران اما درباره سرنوشت این مرغ‌ها نظر دیگری دارد. سعید اصغری‌فرد به «تعادل» گفت که مقصد نهایی مرغ‌های پیر تخم‌گذار، کارگاه‌های زیرزمینی و غیرمجاز تولید خمیر مرغ است. به گفته او، استفاده از این مرغ‌ها در فرآورده‌هایی مانند کنسرومرغ به علت نبود ساختارهای لازم در صنعت، محتمل نیست و عرضه آنها به‌طور کامل در بازار باکم اقبالی
مصرف‌کنندگان مواجه خواهد شد. بنابراین لاشه این مرغ‌ها یا معدوم می‌شود یا به صورت غیرقانونی در تولید خمیر مرغ به کار می‌رود.
حذف سود مرغ‌دارها با حذف خمیر مرغ
یکی دیگر از راهکارهایی که برای خلاصی از مرغ‌های پیر مطرح می‌شود، استفاده از گوشت آنها در فرآورده‌های گوشتی است، البته نه به صورت خمیر مرغ. منصور خلج، کارشناس دامداری در گفت‌وگو با «تعادل»، از احتمال استفاده از مرغ‌های پیر در تولید ژامبون مرغ گفت. به عقیده خلج؛ تولید ژامبون مرغ با استفاده از گوشت چرب مرغ‌های پیر مشکلی از لحاظ بهداشتی و سلامت نداشته و کاملا توصیه شده است. البته خلج درباره مرغ‌های پایان دوره نظر جالبی دارد. به گفته او، مرغ‌های مشکل‌زا، مرغ‌هایی هستند که دیگر تولید تخم‌مرغ ندارند و نگهداریشان هزینه‌بر است. در واقع او عقیده دارد مرغ‌هایی که همیشه خمیر می‌شدند، دیگر توانایی تخم‌گذاشتن نداشتند، بنابراین باقی‌ماندنشان تاثیری بر صنعت تخم‌مرغ نگذاشته و نخواهد گذاشت. مرغداران، سابقا از محل فروش این مرغ‌های بی‌مصرف به صنایع خمیرمرغ، سود کسب می‌کردند و با تعطیلی این صنعت، به دنبال جایگزینی برای این سود هستند. مرغ‌های پیر تخم‌گذار سرنوشت نامعلومی دارند. از عرضه مستقیم در بازار تا استفاده در صنایع غذایی، راهکارهای متفاوتی برای کنترل تعداد این مرغ‌ها و در نتیجه تنظیم بازار تخم‌مرغ مطرح می‌شود. راهکارهایی که بعضی ممکن است به نگرانی مصرف‌کنندگان درباره سلامت غذایی‌شان دامن بزند. اما سوالی که از آغاز جنجال بر سر ماندن مرغ‌های تخم‌گذار در چرخه تولید مسکوت مانده و اکنون مطرح می‌شود، این است که آیا مازاد عرضه تخم‌مرغ نگرانی اصلی مرغ‌دارهاست؟
