گروه بورس هاشم آردم
شاخص کل بورس تهران برای دومین روز متوالی در هفته جاری با کاهش ارتفاع مواجه شد تا نشان دهد که بازار مسیر خود را میرود و حمایتهای دستوری و دخالت در روند بازار راهی از پیش نمیبرد. چشم بازار به حمایتهای وعده داده شده خشک شد و همچنان خبری از حمایتهای پنج بانک کذایی نیست.
بارها در گزارشهای «تعادل» تذکر داده شده بود که دخالت در روند بازار و استفاده از ابزارهای نامتعارف به بازار لطمه میزند، اما حتی از آن بدتر زمانی است که وعده به اقدامی داده شده و این وعده عملی نشود. درست دو هفته پیش بود که اخباری مبنی بر تحمیل ماموریت حمایت از بورس به پنج بانک بزرگ، منتشر شد. طبق این اخبار ظاهرا قرار شده بود که پنج بانک بزرگ به اندازه 4هزارمیلیارد تومان به بازار آورده و خرید کنند. در همان زمان «تعادل» گوشزد کرده بود که درخواست حمایت از بانکها در شرایط فعلی امری نشدنی است. از طرفی بانکها به سختی میتوانند مبلغ مذکور را تامین کنند و از طرف دیگر در شرایط فعلی، بازار به هیچوجه کشش جذب این مبالغ را نداشته و این کار صرفا نوعی هدر دادن منابع است.
بعدها مدیرعامل یکی از آن پنج بانک در مصاحبهیی با یکی از رسانههای اینترنتی ادعا کرده بود که تزریق نقدینگی به این شکل شایعه است و امکان آن وجود ندارد. در عوض قرار است بانکها از زیرمجموعههای خود در بورس حمایت کنند. این مساله نیز غیرقابل قبول و بیتاثیر میکرد. در این میان تناقضی وجود دارد که قابل چشمپوشی نیست. چطور ممکن است ماموریت نجات بورس به بانکها محول شود درحالی که مجلس تکلیف کرده است که این بانکها در مدت 3سال باید بنگاهداری را رها کرده و صرفا به فعالیتهای بانکداری بپردازند.
از همان ابتدا مشخص بود که حمایتهایی که دم از آن زده میشود، غیرممکن است. حتی با فرض ممکن بودن این حمایتها، نمیتوان انتظار داشت که در بلندمدت اتفاق خوشایندی در بازار رخ دهد. اما جدا از اثر تخریبی که حمایتهای دستوری و خلقالساعه روی هر بازاری دارند، عملی نشدن وعده به حمایت میتواند آثار زیانبارتری داشته باشد.
زمانی را به یاد بیاورید که رالی صعودی نرخ ارز در کشور همه فعالان اقتصادی را هر روز نگرانتر میکرد. رییس وقت بانک مرکزی، با انجام مصاحبه و اظهارنظر تلاش داشت التهاب رشد نرخ ارز تا حدودی کنترل کند، اما با هر اظهارنظر اعتمادها را بیش از پیش از بین میبرد. در ابتدا اظهارنظرهای رسمی بانک مرکزی تا حدودی از هیجان بازار میکاست، اما هرچه این اتفاق بیشتر میافتاد، اعتماد بازار بیشتر از دست میرفت تا جایی که اظهارنظرهای حمایتی از ارز رایج کشور بهعنوانی سیگنالی از بدترشدن شرایط تلقی میشد. در آن زمان سوالی که در ذهن فعالان بازار شکل میگرفت این بود که چرا بانک مرکزی به جای اظهارنظر، اقدام عملی انجام نمیدهد. لذا این روند باعث شد که حتی زنان خانهدار برای خرید ارز صف میبستند تا بتوانند از کاهش ارزش پسانداز خود محافظت کنند.
مشابه این اتفاق، کموبیش درحال حاضر برای بازار سرمایه کشور درحال رخ دادن است. زمانی بود که تنها وعدههای انتخاباتی دولت تدبیر و امید میتوانست بازار را مثبت کند. بعدها ادعای حمایت از بازار سرمایه بارها تکرار شد و هربار کمتر از نوبت قبل تاثیرگذار بود. درحال حاضر مشابه همان سوال در ذهن فعالان بازار سرمایه وجود دارد. چنانچه اراده حمایت از بازار سرمایه وجود دارد، چگونه است که خبری از اقدامات عملی وجود ندارد؟ ادامه این روند میتواند اعتماد فعالان بازار را بهطور کامل از بین برده و شرایط بازار را وخیمتر کند. نشانه این موضوع نیز در کاهش ارزش معاملات نهفته است. برخی از فعالان بازار دیگر اعتمادی به اظهارات رسمی نداشته و اقدام به خرید نمیکنند. ازسوی دیگر، فعالانی قرار دارند که تنها زمانی اقدام به خرید و فعالیت میکنند که اثر واقعی اظهارنظرهای رسمی را در بازار مشاهده کنند.
آمار معاملات
باتوجه به مسایل بالا، در دادوستدهای روز گذشته بورس تهران، سهامداران شاهد تغییر مالکیت 375میلیون برگه سهم و حق تقدم تنها به ارزش 891میلیارد ریال در 46هزار نوبت بودند.
دیروز شاخص کل 64واحد افت کرد و به عدد 63هزار و363 رسید. فولاد خراسان، مپنا، کشتیرانی و هلدینگ نفت و گاز خلیجفارس بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص ثبت کردند. این درحالی بود که نمادهای ارتباطات سیار، هلدینگ نفت و گاز پارسیان و پالایش نفت بندرعباس بیشترین تاثیر مثبت را بر این متغیر داشتند. شاخص آزاد شناور نیز دیروز 20واحد افت کرد و همچنین شاخصهای بازار اول و دوم به ترتیب 38 و 177واحد نزولی شدند. برترین گروههای صنعت نیز خودرو، بانکها و شیمیاییها بودند.
گفتنی است بیشترین افزایش قیمتها نیز در نمادهای نوسازی و ساختمان تهران، کشاورزی و دامپروری مگسال، لیزینگ ایرانیان، گرانیت بهسرام، نورد آلومینیوم، کاشی تکسرام و
تولید محور خودرو ثبت شد. درمقابل نمادهای دارویی رازک، سرمایهگذاری بوعلی، معادن منگنز ایران، سرمایهگذاری ساختمان ایران، معادن بافق، فولاد خراسان و بیمه دانا با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات قرار گرفتند. سنگینترین صفهای خرید نیز برای نمادهای حق تقدم پتروشیمی خارک، ایران ترانسفو، کاشی تکسرام، سلف موازی استاندارد نفت کوره، پیاذر و پتروشیمی فارابی تشکیل شد.
درمقابل نمادهای نفت پارس، سرمایهگذاری نیرو، اوراق سلف موازی استاندارد نفت کوره، سیمان خزر، بینالمللی محصولات پارس و قند لرستان طولانیترین صفهای فروش را ثبت کردند. همچنین بیشترین حجم معاملات هم متعلق به نمادهای بانک صادرات، پارسخودرو و کاشی تکسرام بود. بیشترین ارزش معاملات نیز در نماد اوراق اجاره فولاد کاوه جنوب کیش، بانک صادرات و معامله بلوکی پتروشیمی خلیجفارس ثبت شد.
فرابورس
همچنین درجریان معاملات در فرابورس ایران، 267میلیون و970هزار ورقه بهادار به ارزش 574میلیارد و290ریال مورد دادوستد قرار گرفت. در پایان معاملات دیروز، 267میلیون و970هزار ورقه بهادار در 15هزارو390 نوبت دست به دست شد و ارزش آن به 574میلیارد و290میلیون ریال رسید. حق تقدم بانک گردشگری با معامله 60میلیون سهم به ارزش 36میلیارد ریال بیشترین حجم و ارزش معاملات به خود اختصاص داد و شاخص کل با اندکی کاهش، روی عدد 712واحد متوقف شد.
در روز گذشته، بیشترین افزایش قیمت مربوط به رشد قیمت سهام شرکتهای پتروشیمی امیرکبیر، مرجانکار و ذوبآهن اصفهان بود و سهام ذوبآهن اصفهان، پالایش نفت تهران و پتروشیمی خراسان بیشترین تاثیر مثبت را در شاخص فرابورس داشتند. ازسوی دیگر، حق تقدم هلدینگ خاورمیانه، توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی و بیمه نوین بیشترین کاهش قیمت را تجربه کردند و هر ورقه حق تقدم تسهیلات مسکن در بازه 690 تا 750هزار ریال دادوستد شد.
بازار اوراق با درآمد ثابت در روز جاری شاهد معامله 200هزارو10 ورقه اجاره سهماهه چادرملو بود و بیشترین حجم معاملات ETF هم به صندوق سرمایهگذاری آساس با خریدوفروش 32هزارو680 سهم اختصاص یافت. همچنین نماد معاملاتی شرکت صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود و پتروشیمی خراسان پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه صاحبان سهام و تقسیم سود نقدی هر سهم و نماد معاملاتی شرکت فرآوردههای غذایی و قند چهارمحال پس از انتشار اطلاعات بازگشایی شد.
سخاوت «قاسم»؛ تنها 14تومان
اما اتفاق جالب روز گذشته، برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه یکی از پرحاشیهترین نمادهای فرابورسی بود. سهام شرکت قاسم ایران در سال گذشته به فرابورس با نماد «قاسم» معرفی شد و با آنکه تنها 90تومان پیشبینی EPS داشت، با قیمت هزارتومان کشف قیمت شد. بعدها قیمت این در برههیی از زمان بر 2هزارتومان نیز بالغ شد، اما از آنجا بود که روند نزولی خود را آغاز کرد و با چند تعدیل منفی به 835تومان رسید. بارها در گزارشهای «تعادل» به کشف قیمت عجیب این نماد اعتراض شد و حالا راستی آن اعتراضات مشخص میشود. در روز گذشته این نماد مجمع خود را در پشت درهای بسته برگزار کرد و درحالی که هیچ خبرنگاری به داخل مجمع راه نیافت، تنها 14تومان سود نقدی تقسیم شد. جالب است بدانید که برخی از دستاندرکاران این شرکت، پیش از عرضه اولیه وعده قیمتهای سه تا چهارهزارتومانی را برای هر سهم داده بودند، اما حال هیچکدام از این افراد پاسخگو نیستند.