گروه بازرگانی
براساس آمارهای گمرک تراز تجاری کشور در فروردین سال‌جاری پس از یک دهه مثبت شده تا صادرات کشور از واردات پیشی گرفته باشد. رییس کل گمرک اعلام کرده است که این روند در ماه دوم سال نیز حفظ شده تا شاید سال94 سال مثبت شدن تراز تجاری لقب بگیرد. براساس اعلام گمرک، تراز بازرگانی کشور در ماه نخست امسال با 58کشور دنیا منفی و با 52کشور مثبت بوده است. در میان 52کشوری که تجارت با آنها به سود ایران بوده 4کشور بیشترین ارزآوری را برای کشور داشته‌اند. عراق در صدر کشورهایی است که بیشترین تراز تجاری مثبت را در تجارت با این کشور داشته‌ایم.
طبق آمار گمرک، کشور عراق در ماه نخست امسال 375میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده درحالی که صادرات این کشور به ایران در این ماه 3میلیون دلار اعلام شده است. با این حساب تراز تجاری ایران در تجارت با عراق طی این ماه به میزان 372میلیون دلار به‌نفع ایران بوده و توانسته‌ایم به این میزان ارزآوری از معامله با این کشور را کسب کنیم. البته این میزان ارزآوری نسبت به مدت مشابه سال گذشته 21درصد کاهش یافته است. کشور چین که اصلی‌ترین شریک تجاری کشور محسوب می‌شود، در ماه نخست امسال باوجود صادرات 449میلیون دلاری کالا به ایران، به میزان 641میلیون دلار از ایران کالا وارد کرده تا تراز تجاری میان دو کشور به میزان 192میلیون دلار به‌نفع ایران باشد. البته این میزان ارزآوری از تجارت با چین نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش 45درصدی را تجربه کرده است.
افغانستان در رتبه سوم کشورهای طرف معامله با بیشترین تراز تجاری مثبت طی فروردین1394 بوده است. طبق آمار گمرک، در ماه نخست امسال 145میلیون دلار کالا به این کشور همسایه صادر شده و در مقابل تنها به میزان یک‌میلیون دلار کالا از این کشور وارد شده است تا تراز تجاری کشور با افغانستان به میزان 144میلیون دلار به‌نفع ایران باشد. میزان ارزآوری ایران از تجارت با افغانستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 28درصد افزایش یافته است. سه کشور عراق، چین و افغانستان در ماه نخست سال گذشته نیز رتبه اول تا سوم دارای بیشترین تراز تجاری مثبت را دراختیار داشتند. ترکمنستان در ماه نخست سال‌جاری از رتبه 5 به رتبه چهارم این جدول آمده تا صادرات 53میلیون دلاری ایران در برابر واردات صفر از این کشور تراز تجاری مثبت 53میلیون دلاری را برای ایران رقم بزند. ارزآوری ایران از تجارت با ترکمنستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13درصد افزایش یافت.
مجموع تراز تجاری
ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آﻣﺎر ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﮔﻤـﺮک ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان، ارزش ﺻﺎدرات ﻗﻄﻌﻲ ﻛﺎﻻﻫﺎی ﻏﻴﺮﻧﻔﺘﻲ ﺑـــﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﻣﻴـﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزی، در ﻣﺎه ﻓﺮوردﻳﻦ 2میلیارد و 48میلیون یورو ﻣﻌﺎدل دﻻر 2میلیارد و 209ﻣﻴﻠﻴﻮن دلار بوده است. ارزش ﻛﻞ واردات ﻧﻴﺰ در این ماه یکمیلیارد و 816میلیون یورو معادل یکمیلیارد و 971میلیون دلار برآورد شده است. ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻳﻦ ارﻗﺎم، ﺗﺮاز ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ ﺧﺎرﺟﻲ ایران ﺑـﺪون اﺣﺘﺴـﺎب ﺻــﺎدرات ﻧﻔﺖﺧﺎم با بیش از 232میلیون یورو معادل 238میلیون دلار مثبت بوده است. در این مدت واردات 47.16درصد از تجارت کشور را به خود اختصاص داده درحالی که در مدت مشابه سال گذشته سهم واردات از تجارت 54.27درصد سهم برده بود. در ادامه این گزارش به تحلیلی از تراز بازرگانی، واردات و صادرات به تفکیک اقلام و کشورهای طرف معامله براساس سال میلادی ارایه خواهد شد.
رشد 18.87درصدی صادرات
ترکیب کالاهای صادراتی به تفکیک میعانات گازی، محصولات پتروشیمی و سایر کالاها شامل کالاهای معدنی، فرش و صنایع دستی، کشــاورزی، صنعتی محصولات پتروشیمی و... عبارتند از: میعانات گازی سایر کالاها در سال گذشته به لحاظ وزنی به‌ترتیب 19124، 18800، 60493هزار تن و ارزش دلاری 14005، 14241، 21497میلیون دلار که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ وزنی 4.83درصد و از لحاظ دلاری 18.87درصد رشد داشته است. اقلام عمده صادرات غیرنفتی (بدون احتساب نفت، گاز و میعانات گازی) در ســال گذشته عبارتند از: «پروپان مایع شده» به ارزش 2279میلیون دلار و سهم 6.38درصد در صدر فهرست اقلام صادراتی کشور قرار دارد. عمده صادرات کشور طی سال گذشته به کشورهای چین، عراق، امارات‌متحده‌عربی، هند، افغانستان و ســایر کشورها انجام شده که از لحاظ وزنی به‌ترتیب 29101، 16730، 6044، 4842، 3181 و 19394 و از لحاظ دلاری 9159، 6183، 3932، 2441، 2388، 11635میلیون دلاری باشد. متوســط قیمت هر تــن کالای صادراتی 451دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش 15.94درصدی در ارزش دلاری داشته است.
چینی‌ها در راس اقلام وارداتی
در سال93 «دانه گندم خوراکی» با 2289میلیون دلار و سهم ارزشی 4.36درصد، عمده‌ترین کالاهای وارد شده به کشور است. پنج قلم عمده وارداتی کشور در سال93 و مقایسه آن با مدت مشابه سال گذشته آن عبارتند از: دانه گندم خوراکی، وسایل نقلیه با حجم سیلندر بین 2500-1500 سانتی‌متر مکعب، ذرت دامی، برنج و کنجاله سویا به ارزش 2289، 2001، 1751، 1409 و 1239میلیون دلار و سایر تعرفه‌ها 43789میلیون دلار است و از لحاظ درصد نیز به‌ترتیب 4.36، 3.81، 2.68، 2.36 و 83.44درصد است. کشورهای عمده طرف معامله به لحاظ ارزش دلاری طی سال93 عبارتند از: چین، امارات‌متحده‌عربی، جمهوری کره، ترکیه، هند و سایر کشورها به ارزش به‌ترتیب 12561، 12164، 4310، 3822، 3730 و 15891میلیون دلار (23.94، 23.18، 8.21، 7.28، 7.11 و 30.28درصد) است. متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی 1273دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش 13.75درصدی در ارزش دلار داشته است.
تراز بازرگانی خارجی در سال93
ارزش صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی بدون احتساب میعانات گازی، طی سال93، 28.46میلیون یورو (معادل 35738میلیون دلار) و ارزش کل واردات نیز در این مدت نزدیک به 40848میلیون یورور بوده است که با مقایسه این ارقام، تراز بازرگانی خارجی ایران (بدون احتساب صادرات نفت‌خام و سایر موارد مندرج در توضیح کالاهای غیرنفتی) طی سال93 با کسری 12802میلیون یورو معادل 16739میلیون دلار مواجه بوده است. در مدت مذکور بنابراین ارقام، ارزش واردات 59.49درصد از ارزش کل مبادلات خارجی کشور را به خود اختصاص داده است. این نسبت در مدت مشابه سال قبل 61.17درصد بوده است. در این مدت، تراز بازرگانی خارجی کشور (بدون احتساب نفت، گاز و خدمات) با 85کشــور دیگر منفی و با 94کشور دیگر مثبت بوده است. پنج کشور طرف معامله با بیشترین تراز تجاری مثبت و منفی آورده شده است که عبارتند از: عراق 165میلیون دلار مثبت، افغانستان 21میلیون دلار منفی، ترکمنستان 164میلیون دلار مثبت، پاکستان 356میلیون دلار مثبت و منفی است. امارات‌متحده‌عربی 97میلیون دلار منفی، جمهوری کره 272میلیون دلار منفی، چین 1072میلیون دلار منفی، سوییس 285میلیون دلار منفی و آلمان 11میلیون دلار منفی است. طی
سال93 متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی، مبلغ 354یورو معادل 451دلار و متوسط قیمت یک تن کالای وارداتی 991یورو معادل 1273دلار بوده است که به این ترتیب رابطه مبادله بازرگانی خارجی ایران رقم0.35 خواهد بود.
رقم79292 در صادرات قطعی
میزان صــادرات قطعی کالاهــای غیرنفتی، بدون احتساب میعانات گازی طی سال93، به تعداد 79292هزار تن و به ارزش 28046میلیون یورو معادل 35738میلیون دلار بوده است که نسبت به سال قبل، از نظر وزن 2.23درصد کاهش و از نظر ارزش 13.27درصد افزایش داشته است. ضمنا سهم محصولات پتروشیمی از کل ارزش صادرات غیرنفتی 39.73درصد بوده است. میعانات گازی 19124هزارتن به ارزش 14005میلیون دلار، محصولات پتروشیمی 18800هزار تن به ارزش 14241میلیون دلار و سایر کالاها 60493هزار تن و به ارزش 21497میلیون دلار است. صادرات قطعی با احتساب میعانات گازی طی سال گذشته، شاهد افزایش 4.83درصدی در وزن و افزایش 18.87درصدی در ارزش دلاری بوده است.
ازسوی دیگر طی سال93 حدود 97.26درصد ارزش کل صادرات کشور مربوط به دو قاره آسیا و اروپا بوده است. سهم سه قاره دیگر 35738میلیون دلاری کشور، تنها 2.74درصد است. میزان صادرات انواع کالاها به پنج قاره عبارتند از: آسیا 73949هزار تن به ارزش 32837میلیون دلار، اروپا 2280هزار تن به ارزش 1921میلیون دلار، آفریقا 2769هزار تن به ارزش 816میلیون دلار، امریکا 281هزارتن به ارزش 137 میلیون دلار و اقیانوسیه 13 هزار تن به ارزش 37میلیون دلار است.
فعال‌ترین گمرکات در سال قبل در امر صادرات
منطقه ویژه عسلویه 10415هزار تن به ارزش 7783میلیون دلار، شهید رجایی 20544هزار تن به ارزش 4532میلیون دلار، پتروشیمی بندر امام‌خمینی(ره) 5030هزار تن به ارزش 4113میلیون دلار، معاونت صادرات تهران 1020هزار تن به ارزش 2352دلار، شهید باهنر 5425میلیون دلار به ارزش 1701میلیون دلار، مشهد 776هزار تن به ارزش 1417میلیون دلار، بندر امام‌خمینی(ره) 6282هزار تن به ارزش 879میلیون دلار، منطقه ویژه بوشهر 1259هزار تن به ارزش 692میلیون دلار، اراک 433هزار تن به ارزش 556میلیون دلار، اصفهان 922هزار تن به ارزش 545میلیون دلار و سایر گمرکات 27186هزار تن به ارزش 11168میلیون دلار است. حدود 65.71درصد وزن و 68.86درصد ارزش صادرات کل کشور در سال گذشته، از این 10گمرک صادر شده است و سایر 129گمرک فعال صادراتی دیگر طی سال93 تنها 34.29درصد وزن و 31.25درصد ارزش کل صادرات را به خود اختصاص داده است.
