متوسط نسبت قیمت بر درآمد بورس تهران در شرایطی به 5.2 مرتبه رسیده که نسبت قیمت بر درآمد این بازار پر هیاهو طی یک دهه گذشته بهطور متوسط از ۵ مرتبه فراتر بوده است.
نسبت قیمت بر درآمد از تقسیم قیمت روز سهم بر سود شرکت به دست میآید و بیانگر آن است که سرمایهگذار حاضر است بابت هر یک ریال سود شرکت، چقدر بپردازد.
این نسبت دارای ایرادهایی است، ازجمله اینکه به جای سود واقعی شرکتها، پیشبینی آنها معمولا مدنظر قرار میگیرد، از این رو به تنهایی ملاک تصمیمگیری نیست و باید در کنار عوامل دیگری مانند رشد اقتصادی کشور و شرکتها سنجیده شود، اما بهعنوان یک نسبت مهم بورسی همواره ازسوی معاملهگران این بازار مورداستفاده قرار میگیرد، چراکه اعتقاد دارند این نسبت نشاندهنده شرایط شرکتها بین همگروهیهای خود و در بازار است. این اعتقاد در میان سرمایهگذاران بهطور کلی وجود دارد که شرکتهایی که نسبت قیمت بر درآمد کمتری دارند، پتانسیل بیشتری برای رشد دارند، بهشرطی که شرایط بنیادی خوبی
داشته باشند.
از طرفی سرمایهگذاران در این حوزه باتوجه به نسبت E/Pو فرض ثبات روند شرکتها در سودسازی سالانه میتوانند تخمین بزنند که تقریبا با سرمایهگذاری چند ساله میتوانند از طریق کسب سودهای مجامع به اصل سرمایه خود دسترسی پیدا کنند.
بهطور مثال اگر سهمی که دارای سود 50تومانی است در بازار 200تومان قیمت بخورد، نسبت E/P سهم چهار میشود و سهامدار با سرمایهگذاری چهار ساله و با فرض تقسیم کل سود سالانه از طریق سود نقدی مجامع میتواند به اصل پول خود برسد و این درحالی است که سهمهای خریداری شده در ابتدای کار نیز برای وی باقی ماندهاند.
البته این توضیحات فقط جنبه آشنایی بیشتر برای استفاده از این مفهوم بوده و در واقعیت محدودیتهایی نظیر نسبت تقسیم سود سالانه شرکتها و عدم ثبات شرکتها در زمینه سودآوری را بههمراه خود دارد.
گروه اقتصادی فارس، در صنایع مختلف بازار به بررسی سهامی پرداخته که هماکنون نسبت P/E کمتری از متوسط بازار دارند. ازجمله شرکتهایی که E/Pکمتر از متوسط E/Pبازار دارند، به شرح زیر است:
در صنعت چند رشتهیی؛ سرمایهگذاری امید، سرمایهگذاری صندوق بازنشستگی، سرمایهگذاری غدیر و سرمایهگذاری گروه توسعه ملی.
در گروه دارو؛ شامل دالبر داروسازی البرز بالک، ایران دارو، تولید مواد اولیه دارو پخش، سرمایهگذاری البرز، سبحان دارو و پارس دارو.
در صنعت سرمایهگذاری؛ سرمایهگذاری توسعه صنعتی ایران، سرمایهگذاری صنعتومعدن، سرمایهگذاری بیمه، سرمایهگذاری خوارزمی، سرمایهگذاری پردیس و سرمایهگذاری پارس توشه
در گروه مخابرات هر دو نماد مخابرات ایران و همراه اول نسبت قیمت بر درآمدی کمتر از متوسط بازار دارند.
در گروه فلزی؛ شرکت آلومینیوم ایران، زرین معدن آسیا، صنایع فولاد آلیاژی یزد، صنایع فولاد آلیاژی ایران، مس شهید باهنر، فولاد مبارکه و فولاد خوزستان
در گروه پتروشیمی؛ نمادهای پتروشیمی کرمانشاه، صنایع شیمیایی ایران، پتروشیمی پردیس، تاپیکو، پتروشیمی فناوران، پتروشیمی خراسان، هلدینگ گسترش نفت و گاز پارسیان، پتروشیمی زاگرس، گلتاش و پاکسان اشاره کرد.
گروه سیمان؛ نیز در نمادهای معاملاتی سیمان غرب، سیمان سپاهان، سیمان هرمز، سیمان تهران، سیمان کارون، سیمان خوزستان، سیمان هگمتان، سیمان فارس، سیمان بهبهان، سیمان فارس و خوزستان، سیمان کرمان، سیمان داراب، سیمان فارسنو، سیمان دورود، سیمان ارومیه، سیمان خاش، سیمان شمال و درنهایت سیدکو با نسبت قیمت به درآمدی پایینتری نسبت به متوسط پی بر یی بازار مواجه هستند.
در گروه کاشی و سرامیک؛ کاشی پارس و کاشی ساوه و در گروه لاستیک و پلاستیک، شرکتهای لاستیک کویر، لاستیک بارز و صنایع لاستیکی سهند با پی بر یی پایینتری نسبت به کل بازار مواجه هستند.
گروه صنایع غذایی اما شامل شرکتهای مارگارین، صنایع بهشهر، توسعه صنعتی بهشهر و شیر پاستوریزه پگاه خراسان قرار دارد.
در گروه پالایشیها؛ نمادهای معاملاتی پالایش نفت تبریز، نفت ایرانول، نفت پاسارگاد و نفت سپاهان حضور دارند و در گروه خودرویی شرکتهای ایرکا پارت صنعت، گسترش سرمایهگذاری ایران خودرو و گروه بهمن با نسبت P/E پایینتر از نسبت کل بازار روبهرو شدهاند.
در گروه قند؛ نیز قند پیرانشهر و در محصولات کاغذی شرکت کارتن ایران؛ در گروه لیزینگیها لیزینگ غدیر و در گروه برق هم شرکت پارس شهاب با این نسبت مناسب روبهرو شدهاند.
در گروه انبوهسازی اما سرمایهگذاری شاهد، سرمایهگذاری باغمیشه، سرمایهگذاری مسکن شمال شرق، سرمایهگذاری بینالمللی توسعه ساختمان ایران، سرمایهگذاری مسکن تهران، سرمایهگذاری مسکن زایندهرود و سرمایهگذاری مسکن شمالغرب را باید اشاره کرد.
در گروه بانکها هماکنون بانک اقتصاد نوین در گروه کانیهای فلزی؛ نمادهای معاملاتی چادرملو و سرمایهگذاران توسعه معادن و فلزات و در کانیهای غیرفلزی؛ شیشه همدان و فرآوردههای نسوز ایران و در گروه استخراج نفت و گاز؛ شرکت حفاری شمال از نسبت قیمت بر درآمدی پایینتری نسبت به P/E کل بازار برخوردار است.
لازم به تذکر مجدد است که تحلیل بر مبنای نسبت P/E نمیتواند تحلیلی جامع و مانع باشد و بررسی شرایط کلی بازار سرمایه و وضعیت صنعت مربوطه در کنار بررسی شرایط اختصاصی هر شرکت ازجمله ضروریات برای خریدوفروش هر سهم است.