«داعش» یکی از خوفناک‌ترین گروه‌هایی است که در دو سال اخیر در پهنه گسترده‌یی از خاورمیانه به خصوص در دو کشور عراق و سوریه به طور مداوم نامش شنیده می‌شود، گروهی رادیکال، خشونت‌طلب و رازآلود که از دل بحران‌های سرزمین بین‌النهرین و شامات سر برآوردند و بسیار زود چون یک بیماری واگیردار به تکثیر و فتح نقاط مختلف دست زدند. گروه مذکور که از 10ماه پیش تا امروز در چندین جبهه درحال نبرد و درگیری هستند و پس از شکست‌هایشان در کوبانی، جلولا، تکریت و شنگال به نظر می‌رسید وارد یک دوره افول شده‌اند طی روزهای اخیر یک‌بار دیگر قدرت‌نمایی کرده و به طور همزمان در سوریه و عراق پیروزی‌های قابل توجهی کسب کرده‌اند. در عراق پس از تصرف رمادی به سوی فلوجه و اطراف بغداد حمله‌ور شده‌اند و در سوریه هم پس از فتح کامل ادلب، شهر باستانی پالمیرا را از کنترل نیروهای ارتش هوادار اسد خارج کردند تا به طور رسمی بر نیمی از این کشور سلطه پیدا کنند در اینجا این سوال مطرح می‌شود که راز بقا و ماندگاری و به تعبیری دیگر احیای مجدد داعش پس از ماه‌ها تحت فشار و حمله بودن از سوی حملات هوایی هواپیماهای ائتلاف بین‌المللی، ارتش‌های عراق و سوریه، پیشمرگان کرد
عراقی، گریلاهای کرد سوری، ارتش آزاد سوریه و نیروهای شبه‌نظامی هشت شعبی عراق چیست؟
در پاسخ به این سوال می‌توان عوامل چندی را برشمرد ازجمله فقدان یک اراده و استراتژی کارآمد و فراگیر از سوی ائتلاف بین‌المللی برای مبارزه همزمان با داعش در سوریه و عراق، فقدان اجماع و همگرایی منطقه‌یی میان قدرت‌های اصلی برای مبارزه با داعش، ضعف ساختاری ارتش تازه تاسیس عراق، عدم موفقیت عملی دولت حیدر العبادی در بغداد برای ایجاد یک مکانیسم کارآمد و مورد رضایت نسبی مخالفان و منتقدان دولت ازجمله سنی‌ها و کردها، تحلیل تدریجی نیروهای بشار اسد و... اما در این بین شاید بتوان روی یک عامل دیگر هم دست گذاشت و آن هم ارتباط میان تشدید رقابت و سردتر شدن روابط تهران -ریاض بر سر تحولات جاری در یمن با قدرت‌گیری ناگهانی جبهه النصره در شمال غرب سوریه و داعش در مرکز سوریه و غرب عراق است. به هر حال بسیار بدیهی است که تاکید کنیم داعش را پیش از آنکه محصول یک توطئه فرامنطقه‌یی قلمداد کنیم آن را نتیجه تداخل منافع و بازی با حاصل جمع صفر قدرت‌های منطقه‌یی و عدم توانایی آنها برای دستیابی به نوعی توافق برای ایجاد نظم جدید درخاورمیانه بحرانی بدانیم. امری که به گسترش خلأ قدرت در عراق و سوریه و برخی کشورهای دیگر منجر شده و زمینه رشد و توسعه گروه‌های رادیکال و تروریستی نظیر داعش را فراهم کرده است.
