گروه مسکن و شهرسازی فریبا دهقی
درحالی که تمرکززدایی و کاهش بار اقتصادی کلانشهرها، مهم‌ترین عوامل استقبال مسوولان کشور برای ساخت شهرک‌های جدید بود اما به گفته فعالان اقتصادی و اجتماعی ساخت شهرک‌های جدید نه تنها به حل این مشکلات کمکی نکرده است بلکه به دلیل نبود نظارت کافی بر آنها، عدم امکانات لازم برای سکونت و... مشکلات تازه‌یی را نیز برای کلانشهرها ایجاد کرده است.
دراین میان ادامه مسیر شهرک‌سازی درصورتی می‌تواند،موفقیت آمیز باشد که رویکرد فعلی ساخت‌وساز تغییر کند و به این شهرها به صورت یک واحد محله‌یی با هویت مستقل فرهنگی، اجتماعی واقتصادی
نگریسته شود.
مسکن مهر بار شهرک‌های جدید
مدیرعامل شهر جدید پردیس مهم‌ترین عامل نابسامانی در پروژه شهرک‌های اطراف تهران را نبود برنامه منسجم دانست و به «تعادل» گفت: درصورتی که شهرک‌ها براساس برنامه اولیه ساخته می‌شدند بسیاری از مشکلات کنونی کلانشهرها
حل می‌شد.
حسن ولی‌پور افزود: ساخت شهرهای پردیس، پرند، اندیشه و... از سوی وزارت راه وشهرسازی و وزارت مسکن سابق برنامه‌ریزی شد اما قرار نبود که این شهرک‌ها تنها کاربرد خوابگاه را برای تهرانی‌ها داشته باشند بلکه براساس برنامه باید دارای هویت مستقل بوده و کارکردهای فرهنگی، اجتماعی واقتصادی به همراه داشته باشند. ولی‌پور ادامه داد: براساس پیش‌بینی اولیه شهر جدید پردیس ظرفیت اسکان 200هزار نفر را داشت ولی نبود برنامه مشخص و افزایش اسکان به 500هزار نفر، مشکلات بسیاری راایجاد کرد.
وی با انتقاد از پروژه مسکن‌مهر گفت: بار اضافی که ازسوی مسکن‌مهر بر پروژه شهرک‌سازی تحمیل شد با ظرفیت اولیه این شهرک‌ها تطبیق ندارد، اگر برنامه شهرک‌ها به صورت تدریجی و براساس طرح اولیه ادامه می‌یافت، بسیاری از مشکلات کنونی شهرک‌های جدید حل می‌شد.
دغدغه شهروندان شهرهای جدید
سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: ارایه تسهیلات مناسب برای ایجاد سرپناه اقشار ضعیف جزو وظایف دولت است.
مهرداد لاهوتی بااشاره به آخرین جلسه مشترک کمیسیون عمران مجلس و وزیر راه و شهرسازی افزود: تسریع در ساخت شهرک‌های اطراف تهران از مهم‌ترین خواسته‌های کمیسیون عمران مجلس از وزیر راه بود. وی ادامه داد: تمام شهرک‌های اطراف پایتخت نقش خوابگاه را برای تهران بازی می‌کنند و ساکنان آنها هر روز بین محل زندگی و کار خود در حال رفت‌وآمد هستند پس مهم‌ترین دغدغه آنها دسترسی سریع به سیستم حمل‌ونقل عمومی است.
لاهوتی با اشاره به سیستم ریلی سریع و مجهز بیشتر کلان‌شهرهای دنیا گفت: نمونه موفق این سیستم در کشور آلمان است که محل زندگی مردم در روستاها و شهرهای کوچک اما محل کارشان در شهرهای بزرگ است اما آنها در کوتاه‌ترین زمان ممکن این فاصله را طی می‌کنند. این عضو کمیسیون عمران مجلس اظهارکرد: نارسایی خدمات زیربنایی، وابستگی شهرک‌ها در حوزه اشتغال، خدمات بهداشتی، رفاهی وتفریحی به کلانشهرها و همچنین نبود توزیع بهینه جمعیت از جمله مهم‌ترین عوامل عدم هویت مستقل برای شهرک‌های اطراف تهران است.
افزایش کیفیت باحضوربخش‌خصوصی
عضو هیات‌مدیره کانون انبوه‌سازان کشور با اشاره به اهمیت حضور بخش‌خصوصی در ساخت شهرک‌های اقماری به «تعادل» گفت: در سال‌های گذشته ساخت شهرک‌های اقماری یکی از پیشنهادات بخش‌خصوصی به دولت بوده است، این بخش علاوه بر اینکه دولت را در پاسخگویی به تقاضای مسکن یاری می‌رساند، رقابت را برای ساخت‌وساز باکیفیت
افزایش می‌دهد.
ایرج رهبر افزود: حضور بخش‌خصوصی بیش از همه در زمینه‌های جذب سرمایه، طراحی و اجرا خواهد بود ضمن اینکه دولت نیز باید ازاین بخش حمایت و مسیرهای پیش‌رو را تسهیل کند.
وی ادامه داد: در صورتی که امکانات لازم در شهرک‌های جدید تعبیه شود مردم برای خروج از پایتخت و سکونت در این شهرک‌ها ترغیب می‌شوند.
بزهکاری؛ ارمغان ساخت شهرک‌های اقماری
رییس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران در گفت‌وگو با «تعادل» بزرگ‌ترین عامل مهاجرت را نبود شغل دانست و گفت: باتوجه به اینکه شغل اغلب روستاییان کشور کشاورزی و دامداری است، مردم روستا برای یافتن شغل مناسب به سمت کلانشهرها مهاجرت می‌کنند.
این جامعه‌شناس افزود: مهاجران اغلب جزو اقشار ضعیف جامعه طبقه‌بندی می‌شوند که توان تهیه مسکن در کلانشهرها را ندارند و برای سکونت به حاشیه شهرها روی می‌آورند.
وی اظهارکرد: به دلیل نبود ارتباط همسایگی بین ساکنان و نبود نظارت‌کافی در این شهرک‌ها، بزهکاری در این محله‌ها اوج می‌گیرد و به مرور ساکنان این شهرها جای خود را به مجرمان و بزهکاران
می‌دهند.
رییس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران در پایان گفت: در حال حاضر میزان سکونت نسبت به ارایه خدمات در شهرهای جدید فزونی گرفته‌و عدم موفقیت یا موفقیت نسبی در زمینه اسکان مردم در این شهرها نه تنها مشکلی را حل نکرده بلکه هزاران معضل همچون حاشیه نشینی، عدم احساس تعلق و تعامل، بافت فرسوده نوین و... را
ایجاد کرده است.
