رقیه ندایی| در هفته‌ای که گذشت اتفاقات زیادی در بازار ارز رخ داد اما مهم‌ترین مساله قیمت‌گذاری دستوری دلار بود و اکنون دلار در بازار آزاد و صرافی‌ها تفاوت حدودا هزارتومانی دارند و نگاهی به تابلوی صرافی‌ها نشان می‌دهد که قیمت این ارز بیش از 42 هزار تومان است و دلالان بازار آزاد نیز دلار را در محدوده 43 تا 44 هزارتومان می‌خرند و به نوعی رییس جدید بانک مرکزی توانسته با افزایش قیمت فاصله قیمت را بین بازار آزاد و صرافی‌ها کاهش دهد!شاید این وضعیت کمی عجیب باشد اما از منظر رییس بانک مرکزی تغییر قیمت دستوری و کاهش فاصله قیمت کاملا منطقی و درست است.
بورس نیز نسبت به افزایش قیمت دلار واکنش نشان داد؛ اما این واکنش منفی بود و علت آن به نوسانی بودن نرخ دلار باز می‌گردد. در دو هفته دلار هر روز یک قله جدید را فتح کرده و از سوی دیگر سیاست‌های خاصی برای ارز درنظر گرفته شده تا قیمت این ارز تثبیت شود؛ اما هیچ یک از سیاست‌ها کاربردی نبوده و اکنون بورس و دلار در وضعیت بدی است.
بورس تهران نسبت به نوسان قیمت دلار حساس شده چراکه خود شرایط نسبتا بدی دارد و تا زمانی که مولفه اساسی آن یعنی دلار به وضعیت مطلوبی نرسد بورس نیز نمی‌تواند وضعیت خوبی داشته باشد. به‌طور کلی شاخص کل بورس تهران این هفته روی روند نوسانی نزولی بود که در نهایت باعث شد که سهامداران زیانی بیش از گذشته را متحمل شوند.
براساس آمار شاخص کل در اولین هفته دی ماه وضعیت چندان مطلوبی را پشت سر نگذاشت. شاخص کل بورس در هفته گذشته روی عدد یک میلیون و 689 هزار واحدی بود و این هفته به رقم یک میلیون و 611 هزار واحدی رسید و افت 4.6 درصدی را در کارنامه خود ثبت کرد. در این هفته خروج نقدینگی از بازار رکوردشکنی کرد و شاهد خروج 2 هزار و 329 میلیارد تومان پول نقد از معاملات بودیم.
علی عصاری، کارشناس بازار سرمایه نیز در خصوص تاثیر قیمت دلار روی بورس به تجارت‌نیوز گفت: «قطعا شاخص روز چهارشنبه درگیر دلار فرزین بود؛ می‌توان گفت که شاخص امروز فرزینی بوده است! نوسانات نرخ ارز که به واسطه بانک مرکزی در بازار به وجود آمده برای بورس تبعات زیادی داشته است. قیمت دلار روی تابلوی صرافی به 42 هزار و 200تومان رسید که برای بازار سرمایه خوب نیست. این بدان معناست که قیمت دلار نباید نوسان چندانی داشته باشد و در یک محدوده مشخص تثبیت شود یا حرکت آرامی داشته باشد.به‌طور کلی نوسان شدید قیمت دلار باعث منفی شدن شاخص کل بورس می‌شود و نوسان دلار برای بورس و اقتصاد کشور بد است.
در شرایطی که بازار به ثبات نسبی برسد روند عادی خود را ادامه می‌دهد اما هر گونه تنش می‌تواند تاثیر منفی روی بازار بگذارد. شرکت‌ها در حال‌حاضر بیشتر از اینکه تحت‌تاثیر ارکان بنیادی و سودآوری خود باشند بیشتر از نرخ دلارو سیاست‌های خلق‌الساعه بانک‌مرکزی تاثیر می‌پذیرند؛ به‌خصوص شاخص‌سازها و نمادهایی که ارزش معاملات به نسبت بالایی دارند. از منظری دیگر بسیاری از قراردادهای آپشن و اختیار معاملات سهام که نزدیک به موعد اعمال آنهاست، در سود است و فروشندگان اختیار که عموما حقوقی‌ها هستند، در زیان‌های بسیاری برای تحویل سهام خود هستند و همین امر باعث‌شده که تمایلی برای حمایت سهم‌هایی که آپشن آنها باز است و معاملات سنگینی در آن می‌شود، نداشته باشند.»
دخالت در عرضه خودرو
به جز دلار فرزینی بالا و پایین عرضه خودرو در بورس کالا باعث شده که اعتماد سهامداران نیز نسبت به بورس خدشه دار شود. در اولین هفته بهمن ماه دخالت آشکارا شورای رقابت در عرضه خودرو باعث برهم خوردن تعادل بازار شد. موضوع عرضه خودرو در بورس کالا با اینکه در جلسه شورای عالی بورس مطرح و برای چندمین مرتبه آن رای داده شد. هنوز دلیل رسانه‌ای شدن اختلافات بین شورای عالی بورس و شورای رقابت مشخص نیست.
توانگر، نماینده مردم تهران در مجلس نیز در نامه‌ای به شورای رقابت از رسانه‌ای شدن این اختلاف انتقاد کرده است. احسان خاندوزی وزیر اقتصاد اظهار کرد که مصوبه شورای عالی بورس همان مصوبه قبلی است، اما درباره مشمول شدن ذیل قوانین رقابت و انحصار به‌طور قانونی، شورای رقابت است که در این باره تصمیم می‌گیرد. ما به این موضوع نرسیدیم که شورای رقابت مخالف باشد و آن مصاحبه، نظر شخص رییس شورای رقابت بود. همان مصوبه شورای عالی بورس مبنی بر عرضه خودرو در بورس ادامه دارد مگر اینکه شورای رقابت تصمیم دیگری درباره قوانین رقابت و انحصار بگیرد.
مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه به فارس گفت: «سهامداران از اختلاف بین دستگاه‌های اجرایی و نهادهای تصمیم‌گیری خاطره خوبی ندارند و همین مساله در هفته گذشته عامل افت بازار سرمایه بوده است. دود اختلاف بین شورای رقابت و شورای عالی بورس به چشم سهامداران می‌رود و هنوز مشخص نیست با این روند بازار سرمایه به کدام سمت حرکت خواهد کرد. مساله عرضه خودرو در بورس و یا شیوه قبلی باید یک بار برای همیشه حل شود و دستگاه‌های مختلف باید در نهایت برای کمک به این مساله وارد عمل شوند. در شرایط فعلی عرضه خودرو در بورس تنها روش قابل اجراست تا فاصله قیمتی بازار آزاد و قیمت کارخانه از بین برود و مصرف کنندگان بتوانند با قیمت پایین‌تری خودرو خریداری کنند و دست دلالان از بازار خودرو نیز قطع شود.»
