محمد ابراهیم سماوی| با نگاهی بر بازارهای موازی، طبق آمارهای منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، رتبه اول از آن بازار کم‌ریسک مسکن در سال 1401 بوده که گواهی بر ادعاهای فوق است؛ از طرفی دیگر، عدم ایفای تعهدات بسیاری از بانک‌ها به قرارداد اعطای تسهیلات در راستای تخصیص اعتبار به کارگزاری‌ها، موجب تشدید رخوت در بازار سرمایه شده است. در شرایطی که بسیاری از سهام بازار سرمایه در محدوده ارزندگی خود قرار دارند، حجم نقدینگی به این بازار تزریق نمی‌شود تا محرک رشد کلی بازار باشد.
چند نکته اساسی درخصوص بودجه 1402 وجود دارد که به صورت مستقیم روی بازار سرمایه اثر می‌گذارد. یکی اینکه کسری عملیاتی بودجه 58 درصد رشد داشته است و نکته بعدی اینکه با لحاظ تبصره 14 بودجه وابستگی بودجه به نفت 48 درصد است و در نگاه اول 30 درصد است اما اگر تبصره 14 را هم در آن لحاظ کنیم 48 درصد خواهد بود. این نشان می‌دهد که کسری بودجه بیشتر از 500 همت خواهد بود.
نکته دیگری که وجود دارد بحث کسری عملیاتی است. دولت موضوعی که در این رابطه در نظر گرفته است افزایش اوراق بدهی است که 10 درصد این را افزایش داده و خیلی برای بازار سرمایه خبر خوبی نیست. این موضوعات نشان‌دهنده این است که حجم نقدینگی ممکن است با افزایش اوراق از بازارها جمع شود و این چیزی است که شهریور ماه سال قبل هم داشتیم. نکته مهم‌تر از اینها نرخ گاز است که بعضی از صنایع به عنوان خوراک استفاده می‌کنند و 40 درصد افزایش داشته است. یعنی از پنج هزار تومان به هفت هزار تومان رسیده و همچنین آنهایی که به عنوان سوخت استفاده می‌کردند، نسبت به خوراک 10 درصد دیگر هم افزایش پیدا کردند.
در واقع شرکت‌هایی که سوخت استفاده می‌کردند از دو محل شاهد افزایش قیمت هستند؛ هم به دلیل افزایش خوراک و هم به دلیل ضریب افزایش قیمت خوراک. مثلا پالایشی‌ها، فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها که به عنوان سوخت استفاده می‌کردند از دو هزار تومان به سه هزار و 500 تومان رسیده و یعنی افزایش 75 درصدی داشته است. صنایع فلزی از هزار و 500 تومان شده دو هزار و 800 تومان و این یعنی 86 درصد جهش داشته است. سیمان و سایر که 500 تومان بودند نرخ گاز آنها به هزار و 400 تومان رسیده و یعنی 180 درصد افزایش داشته است که همه اینها در شرایط فعلی که بهای تمام شده هم بالا خواهد بود نشان‌دهنده خبرهای خوبی نیست.
نکته دیگر هم اینکه هیچ تغییر ساختار مالی برای بودجه شکل نگرفته و همچنان بودجه به نسبت انبساطی است البته نه به شدت سال‌های قبل و نکته‌ای هم که وجود دارد اینکه ما از سال آینده با این بودجه بین 35 تا 50 درصد تورم خواهیم داشت.
