بهروز کمالوندی دیپلمات باسابقه کشور و معاون بین‌الملل سازمان انرژی اتمی در سخنرانی خود در پژوهشگاه علوم انسانی، ضمن توضیحاتی از شرایط کنونی نظام بین‌الملل در مورد مذاکرات هسته‌یی با پنج قدرت جهانی گفت: بزرگ‌ترین دستاورد ما در این مذاکرات حق غنی‌سازی است و سعی ما بر این بود که طوری امتیاز بدهیم که صدمه‌یی به کشور وارد نیاید.
به گزارش ساعت۲۴، بهروز کمالوندی گفت: فروپاشی شوروی سابق باعث شد تا تنها قدرت به‌جا مانده از جنگ سرد درصدد پر کردن خلأ این کشور در نظام بین‌الملل باشد و این مساله در جای‌جای جهان به‌خصوص در خاورمیانه قابل مشاهده است. وی افزود: در این شرایط موازنه قدرت در خاورمیانه کاملا به نفع ایران تمام شد. به‌طور مثال سیاست امریکا در مورد ایران و عراق، سیاست مهار دوگانه بود و تلقی آنها این بود که هر یک از دو کشور می‌توانند یکدیگر را کنترل کنند. از این‌رو بود که برای حمله به عراق در نظر داشتند که حکومتی کاملا وابسته به امریکا ایجاد کنند که این امر محقق نشد و سیاست به نفع ایران رقم خورد.
وی گفت: در چنین حالتی ما موضوع‌های مختلفی خواهیم داشت که یکی از آنها موضوع هسته‌یی است. برای همین موضوع هسته‌یی یا باید راه تقابل را پیش گرفت که نتیجه آن افزایش تحریم‌های اقتصادی و تهدیدهای نظامی است یا مذاکره بر این پایه که دستاوردهای خود را حفظ کرده و نگرانی‌های غربی‌ها را به حداقل برسانیم. به نظر می‌رسد راه دوم عاقلانه‌ترین روش باشد. ما می‌توانیم برمبنای تقابل ایدئولوژیک در شرایطی باشیم که منافع یکدیگر را رعایت کرده و امریکایی‌ها هم وقتی می‌بینند که شرایط در منطقه قابل پیش‌بینی نیست، احساس می‌کنند که بازی ایران بازی مبهمی است و درنتیجه نمی‌توانند روی خصومت دایم ایران حساب کنند. لذا در چنین شرایطی مذاکره به سود دو طرف است.
کمالوندی تصریح کرد: من با ۳۵سال سابقه دیپلماتیک نظرم بر این است که ما وضعیت بهتری در این شرایط خواهیم داشت و دلیل آن هم این است که تناقضات ایدئولوژیک ما کمتر از آنها است. در گذشته مذاکرات این‌گونه بود که دوستان ما نظر داشتند که اگر مذاکرات در ابعاد فنی و حقوقی پیگیری شود می‌توان با اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌یی این دعوا را خاتمه دهیم که به‌نظر من این تلقی یک اشتباه استراتژیک بود.
وی در ادامه گفت: استراتژی ما این در این دوره از مذاکرات این بود که دستاوردهای ما حفظ شده و نگرانی غربی‌ها هم به حداقل برسد. البته آنها این را هم می‌دانستند که صنعت هسته‌یی ایران بومی است و اگر تمام سانتریفیوژها را هم از ما بگیرند ما دوباره توانایی راه‌اندازی صنعت هسته‌یی را داریم.
کمالوندی افزود: مذاکرت یک امر بده-بستان است و اصرار ما روی مواضع و حقوق خود باعث طولانی‌شدن این مذاکرات شد ولی بالاخره ما توانستیم به حقوق خود برسیم و نگاه ما به این صورت بود که امتیازاتی بدهیم که صدمه‌یی به کشور وارد نشود. دستاورد مهم ما در این مذاکرات غنی‌سازی بود. خیلی از کشورها مانند کره با وجود اینکه نیروگاه‌ساز هستند اما در زمینه غنی‌سازی با محدودیت مواجه بوده و اجازه غنی‌سازی را ندارند.
کمالوندی افزود: درست است که به‌لحاظ حقوقی دولت‌ها ملزم به اجرای معاهدات بین‌المللی خود نیستند و ما به‌راحتی می‌توانستیم از NPT خارج شویم، ولی این امر می‌توانست جایگاه ما را در نظام بین‌الملل دچار تزلزل کند. برخی دوستان موضوع هسته‌یی را طوری مطرح می‌کنند که انگار فهم درستی از موضوع ندارند یا قصد دیگری دارند. درست است که ۲۰هزار سانتریفیوژ بهتر از ۶هزارتا است، اما اگر قرار است مشکل بزرگ‌تری از اقتصاد و صنعت هسته‌یی کشور حل شود و موانع حل شود، آیا به نفع ما نخواهد بود؟
وی گفت: در مورد اطلاع‌رسانی من گمان می‌کنم که در روز نهایی ما یک دعوای رسانه‌یی بزرگ با غربی‌ها خواهیم داشت، زیرا آنها با امکانات رسانه‌یی قوی به دنبال این هستند که اعلام کنند ما ایران را شکست داده‌ایم. نظر من این است که مردم نباید این دعواهای رسانه‌یی را باور کنند و گلایه‌یی هم که دارم این است که تا دیروز همین منابع امریکایی اعتباری نداشت، ولی امروز برخی دوستان صحبت از فکت‌شیت امریکایی می‌کنند.
