علی صائمی| سینمای هند دو سال پیش صدسالگی‌اش را جشن گرفت. مروری بر نقاط عطف این پدیده با سابقه 102ساله به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازارهای سینمای جهان که قدرت خود را از آسیا تا اروپا و به‌تازگی امریکا گسترش داده، خالی از لطف نیست.
با اکران فیلم «راجا هاریشچاندرا» در ۲۱آوریل ۱۹۱۳، نخستین سنگ بنای بالیوود گذاشته شد. این فیلم که داستانش برگرفته از اسطوره‌های هند بود، در حضور تماشاگرانى برگزیده به نمایش درآمد. در آغاز قرن بیستم میلادی مضامین فیلم‌های هندی همچنین قطعات نمایشی در هند الهام گرفته از اسطوره‌های این کشور بودند. ناگفته نماند که ایفای نقش زنان را در آن دوران مردها برعهده داشتند.
داند ایراج گوویند پالکی (۱۹۴۴ − ۱۸۷۰) که با نام دادا صاحب پالکی نیز شهرت یافته، پدر سینمای هند محسوب می‌شود. مهم‌ترین جایزه سینمایی این کشور نیز به‌نام اوست.
سال۱۹۳۱، سال تولد نخستین فیلم ناطق هندى است؛ فیلمى به‌نام «نور جهان» ساخته اردشیر ایرانی که موسیقی در آن نقشى مهم برعهده داشت، از همان موقع بود که عنصرى به فیلم‌هاى هندى اضافه شد که هنوز هم نقشى مهم و حتى تعیین‌کننده ایفا مى‌کند؛ موسیقی و حرکات موزون.
راج کاپور (۱۹۸۸ − ۱۹۲۴)، بازیگر و کارگردان پرآوازه هندی سینمای کشورش را از دهه 50میلادی به بعد در فراسوی مرزهای هند به شهرت رساند. او در اتحاد جماهیر شوروی سابق، در کشورهای بلوک شرق و چین هم به ستاره‌یی بزرگ بدل شد، چون فیلم‌هایش از عناصر انتقادی‌اجتماعی برخوردار بودند.
فیلم «مادر هند» که در سال ۱۹۵۷ به پرده سینماها راه یافت، نخستین فیلم هندی است که نامزد دریافت جایزه اسکار شد. نرگس دوت که در بسیاری از فیلم‌های راج کاپور حضور داشته، در فیلم «مادر هند» نقش مادری به‌نام رادا را ایفا می‌کند که باوجود فقر و بی‌عدالتی‌های اجتماعی فرزندانش را بزرگ می‌کند.
فیلم «شعله» که در سال ۱۹۷۵ اکران شد، نخستین فیلم هندی است که حال و هوای فیلم‌های وسترن را دارد. با این فیلم بود که آمیتاب باچان، دهر مندرا، هما مالینی و امجد خان به ستارگان بزرگ سینمای هند بدل شدند. «شعله» تا امروز موفق‌ترین فیلم سینمای هند محسوب می‌شود و بیشتر کودکان هندی دیالوگ‌های این فیلم را از بر هستند.
ساتیاجیت رای (۱۹۹۲ − ۱۹۲۱) نخستین کارگردان هندی است که سال ۱۹۹۲ جایزه اسکار برای یک عمر فعالیت هنری را دریافت کرد. نخستین فیلم او «پاتر پانچالی» که اقتباسی ادبی است و سال ۱۹۵۵ ساخته شده، جایزه ویژه جشنواره کن را دریافت کرد. در سال‌های ۱۹۵۶ و ۵۹ دو قسمت بعدی این مجموعه ساخته شدند که به سه‌گانه آپو مشهور است. ساتیاجیت مهم‌ترین نماینده سینمای غیربالیوودی در هند محسوب می‌شود.
آشواریا رای، دختر شایسته جهان در سال ۱۹۹۴ که عروس آمیتاب باچان، اسطوره سینمای هند است، از محبوب‌ترین هنرپیشگان زن در هند و نخستین بازیگر زن هندی است که به عضویت هیات داوران جشنواره کن برگزیده شد.
فیلم «باج؛ روزی روزگاری در هند» سال ۲۰۰۱ اکران شد. این اثر ازجمله نخستین فیلم‌های بالیوودی است که نه تنها در هند و کشورهایی که سینمای هند در آنجا طرفداران بی‌شماری دارد به نمایش درآمد، بلکه پس از نامزدی جایزه اسکار به سینما‌های سراسر جهان راه یافت. منتقدان سینمایی نشریه معتبر تایم این فیلم را در فهرست بهترین فیلم‌های تاریخ سینما قرار داده‌اند.
الله رکها رحمان که به ای.آر. رحمان شهرت دارد از آهنگسازان و خوانندگان سرشناس سینمای هند به‌شمار می‌رود و در صف پرفروش‌ترین هنرمندان موسیقی جهان قرار دارد. او سال ۲۰۰۹ برای موسیقی فیلم «میلیونر زاغه‌نشین» ازجمله دو جایزه اسکار و یک جایزه گلدن گلوب دریافت کرد. ترانه متن این فیلم با نام «جی هو» در سراسر جهان سر زبان‌ها افتاد.
در یک دهه گذشته شاهرخ‌خان معروف‌ترین چهره سینمای بالیوود بوده است. تقریبا تمامی فیلم‌های او با موفقیت و محبوبیت روبه‌رو بوده‌اند و او در سراسر جهان طرفداران بی‌شماری دارد. با محبوبیت او بود که فیلم‌های بالیوودی حتی به تلویزیون آلمان نیز راه یافت. سال ۲۰۰۸ که او برای نمایش فیلمش در جشنواره برلیناله به پایتخت آلمان رفته بود، هزاران نفر از هواداران او به استقبالش رفتند.
