در مجاورت بلندترین کوه‌های یخ‌زده آسیای شرقی، در استان ژیلین چین که در شمال شرق آن کشور قرار دارد، کارخانه‌هایی قرار دارند که به‌‌زودی کالای گرانبهایشان، یعنی آب چشمه را بسته‌بندی خواهند کرد. کوهی که چینی‌ها آن را «چانبایشان» می‌نامند، ستاره درخشان صنعت درحال شکوفایی آب بسته‌بندی چین است. در کشوری که تنها 7درصد آب سالم و قابل نوشیدن جهان را دراختیار دارد ولی 20درصد جمعیت جهان در آن زندگی می‌کنند، بطری‌های ارزان آبی که از آب چشمه‌ها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، آب‌های زیرزمینی و آب تصفیه‌شده شیر‌ها پر می‌شوند به‌مراتب ارزان‌تر از آب‌های معدنی هستند. بنا بر گزارش یورومونیتور، که یک موسسه تحقیقاتی است، در 5سال گذشته ولع چین برای آب معدنی تقریبا 2برابر شده است و از 19میلیارد لیتر به 37میلیارد لیتر رسیده است. چین همچنین از سال2006 سهم خود از مصرف جهانی آب معدنی را 2برابر کرده است.
بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب معدنی جهان
طبق گزارش کانادین، یک گروه تحقیقاتی دیگر، در سال2013 این کشور امریکا را به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار آب معدنی پشت سر گذاشت. نگرانی‌های بهداشتی در میان طبقه درحال رشد چین، تقاضا را در قالب مهاجرت به شهر‌ها یعنی جایی که آبها آلوده‌ترند و آب معدنی رایج‌تر، تحت‌تاثیر قرار داده است. درحال حاضر، در هر خانه‌یی در چین، به‌طور متوسط، 19 لیتر آب معدنی وجود دارد. درسال2009، بانک جهانی اعلام کرد که هزینه مشکلات آبی به حدود 2درصد تولید ناخالص داخلی کشور چین رسیده است و این اتفاق عمدتا به‌دلیل مشکلاتی است که برای سلامت افراد ایجاد شده است. در سال2013، لاشه هزاران دام در رودخانه هوآنگپو پیدا شد. این رودخانه چهار پنجم آب لوله‌کشی شهر شانگهای را که پرجمعیت‌ترین شهر چین است، تامین می‌کند. در موردی دیگر، در ماه آوریل گذشته، در شهر صنعتی لانژو در شمال غرب چین، نشت یک خط لوله نفتی، باعث آلودگی آب مصرفی 2.4میلیون نفر از ساکنان منطقه شد. این در شرایطی است که حتی اگر آب، شرایط بهداشتی در منشا را داشته باشد باز هم ممکن است در طول مسیر آلوده شود.
ثروتمندانی که آب می‌فروشند
همه اینها درحالی است که تعجب‌بر‌انگیز نیست که یکی از 10 فرد ثروتمند چین زونگ کینگو، بنیانگزار شرکت Hangzhou Wahaha باشد که یکی از پرفروش‌ترین شرکت‌های فروش آب معدنی در چین است. سه شرکت بزرگ صنعت آب معدنی چین همگی در خود چین پا گرفته‌اند و روی هم رفته یک‌سوم کل فروش این صنعت را در دست دارند. به غیر از این 1500 برند کوچک‌تر و عمدتا محلی هم در چین فعالیت دارند.
طبق تحقیقاتی که ابیگیل بارنز، متخصص حقوق از دانشگاه ییل و یکی از نویسندگان گزارشی در مورد صنعت آب معدنی در چین، ارایه داده است، 220 شرکت تولید آب معدنی جدید از سال2012 تا به امروز در منطقه منگولیای داخلی که به‌خاطرکیفیت آب پایینش مشهور است، پایه‌گذاری شده است. در کشور‌های توسعه‌یافته، شک بسیاری در مورد کیفیت آب معدنی وجود دارد. ولی آنچه دست‌کم قابل اطمینان است، کیفیت تولید و بسته‌بندی آب معدنی است. ولی در چین که هنوز بسیاری از ضوابط به‌درستی اجرایی نمی‌شوند و قیمت هر بطری آب معدنی نیز حدود یک یوآن (16سنت) است، تنها تعداد معدودی از تولید‌کنندگان آب معدنی هستند که به‌نظر می‌رسد قادر به رعایت مسایل بهداشتی پیچیده این صنعت باشند و آبی را که مشکوک به آلودگی به فلزات سنگین است پالایش کنند. بعضی از تولید‌کنندگان بزرگ تحت‌نظر درآمده‌اند. در دسامبر گذشته مقامات شانگهای متوجه شدند یک‌چهارم بطری‌های آب معدنی فروخته شده در این منطقه آلودگی باکتریایی داشتند. ولی مطابق گزارش خبرگزاری پکن در سال2013، حتی مقاماتی که به کنترل بهداشت در سطح ملی می‌پردازند توجه چندانی به آلودگی‌های اساسی‌تری مثل آلودگی به جیوه، نقره یا مقدار
اسید موجود در آب ندارند. شاید هم این مسایل اساسا از آنها انتظار هم نمی‌رود. این درحالی است که اگر سهم شرکت‌های خارجی حاضر در صنعت آب در چین را هم درنظر بگیریم، متوجه حضور کمرنگ آنها و سهم اندکشان از بازار می‌شویم. شرکت‌های خارجی آب معدنی، به‌طور متوسط هر بطری آب معدنی خود را حدود 16 تا 18 یوآن قیمت‌گذاری کرده‌اند که نسبت به نمونه آب تولید خود چین بسیار گرانتر است ولی به‌نظر می‌رسد نگرانی‌های درحال افزایش عمومی از کیفیت آب مصرفی، مردم را به پرداخت چنین قیمت‌هایی ترغیب هم کرده است. شرکت «نانگشیم»، که شرکتی کره‌یی است، درحال ساخت دومین کارخانه تولید آب معدنی خود در خاک چین است و پیش از آنکه چین قوانین سرمایه‌گذاری سختگیرانه‌تری را برای شرکت‌های خارجی وضع کند قرارداد‌های حضور خود در این کشور را بسته بود.
این کارخانه سالانه یک‌میلیون تن آب معدنی تولید خواهد کرد که بیشتر آن در چین به فروش خواهد رسید. این شرکت البته با رقابت شدیدی در چین رو‌به‌رو خواهد بود. شرکت تبت-5100، نخستین شرکت تولید آب معدنی چینی، یکی از این رقبا است که از هنگام بنیانگذاری‌اش در سال2006، تا به امروز توانسته است سهم بزرگ خود از بازار را حفظ کند.
بسیاری از چینی‌ها، اگر واقعا در مورد آبی که از شیر منازلشان مصرف می‌کنند، حساس باشند. همچنان ترجیح می‌دهند از آب ارزان و فیلتر شده‌یی که از چشمه‌ها و کوهستان‌ها به‌دست می‌آید، استفاده کنند. اما همگام با افزایش درآمد‌ها، افزایش تهدید آلودگی‌ها، خشکی چشمه‌های آب معدنی و بالا رفتن آگاهی عمومی در مورد نحوه و چگونگی تولید این آبها، به‌نظر می‌رسد آنها در مورد مصرف این نوع آب با دقت بیشتری تصمیم بگیرند.
منبع: اکونومیست
