سند حفظ کاربری باغات در محدوده شهرها امضا شد
گروه مسکن و شهرسازی
تغییر کاربری بیش از یکمیلیون هکتاری زمینهای کشاورزی کشور در 50سال اخیر، تخریب 5هزار هکتار از باغات تهران در سالهای گذشته، فروش لگامگسیخته تراکم در شهرها و قدبرافراشتن برجهای سربهفلککشیده در گوشهوکنار شهرها و روستاها نشان میدهد بزرگترین چالش کشور در سالهای آینده مشکلات زیستمحیطی خواهد بود. گرچه درحالحاضر نیز کلانشهرهایی مانند تهران با بحران آلودگی هوا، کمبود آب و تخریب فضای سبز دستبهگریبان هستند. به نظر میرسد، بیتوجهی مسوولان به حفظ منابع طبیعی فرصتی برای سودجویان بازار مسکن شد تا برجها با رشد قارچگونهیی در سطح باغات شهرها پدیدار شوند. در این میان ضعف نظام قانونی در حوزه محیط زیست به ترویج به این رفتار سودجویانه دامن میزد. به این ترتیب، بحران زیستمحیطی پای مقامات بالای کشور را به میان کشید تا اینکه مسوولان بهدنبال اندیشه و چارهجویی برای این مساله باشند. بنابراین سندی مبنی بر حفظ کاربری باغات در محدوده شهرها به امضا رسید تا به گفته دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری، بهواسطه امضای این سند تمام دستگاههای ذیربط در حوزه حفظ محیط زیست و منابع طبیعی ملزم میشوند که تمام باغات و
زمینهای مستعد در محدوده شهرها را حفظ کنند. بر این اساس، باغات و فضای سبز مناطق موجود در غرب و شرق تهران با راهکارهای قانونی حفظ میشود. یکی از راهکارهای دیگر برای حفظ این باغات، تغییر تملیک آنها به مالکیت عمومی است، با اینحال طبق گفتههای رییس شورای شهر تهران، طی سال گذشته تنها هفت باغ از سوی شهرداری خریداری شده است. چرا که تملک این باغات هزینه بالایی دارد. برای نمونه براساس آمار به نقل از شهرسازی شهرداری تهران، تملک باغات کن ۳هزارمیلیارد تومان اعتبار میخواهد.
وظیفه و تکلیف همگانی
پیروز حناچی در حاشیه بیستویکمین و آخرین جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری با دستورکار «حفظ کاربری باغات داخل محدوده تهران بهویژه در شرق و غرب شهر» در جمع خبرنگاران گفت: از آنجا که حفظ باغات در محدوده شهری برای حفظ محیط زیست اهمیت زیادی دارد تمام باغات باید با تثبیت آن بهعنوان مالکیت عمومی بیش از پیش حفظ شود.
وی با بیان اینکه با وجود قوانین بازدارنده درصورتیکه باغات مربوط به بخش خصوصی و افراد باشد تخریب میشود و پس از مدتی از زمین و باغ اثری باقی نمیماند، بیان کرد: با این حال شورای عالی شهرسازی و معماری بر حفظ باغات، فضای سبز و زمینهای مستعد اهتمام ویژهیی دارد و این سند میتواند در حفظ باغات و فضاهای یادشده در کلانشهرها و شهرهای کشور بهخصوص در تهران بسیار تاثیرگذار باشد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه شورای شهر تهران و شهرداری تهران نیز بر تثبیت اراضی یادشده در مناطق مختلف محدوده شهری تاکید دارد، اظهار داشت: مقرر شده ۱۲۰هکتار از باغات موجود بین بزرگراه همت و حکیم حفظ شود و مقرر شده از این پس هرگونه ساختوساز در این پهنهها تنها در ۳۰درصد آن انجام شود و ۷۰درصد باقی مانده آن بهصورت باغ و فضای سبز همچنان حفظ شود، در غیر اینصورت پایانکار برای این اراضی صادر نخواهد شد.
حناچی افزود: در مقایسه با ۱۰سال گذشته تخریب باغات و فضای سبز متاسفانه با سرعت بیشتری دنبال شده است و با امضای این سند حفظ باغات و فضای سبز با سرعت بیشتری دنبال میشود تا از تخریب فضای سبز در مناطق۲۱ و ۲۲ تهران و ارتفاعات دربند و مناطقی در غرب و شرق تهران با برنامهریزی مناسب پیشگیری شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه باید از تخریب باغات و فضای سبز جلوگیری شود، گفت: باغات و فضای سبز مناطق موجود در غرب و شرق تهران با راهکارهای قانونی حفظ میشود.
حناچی با بیان اینکه محیط زیست به همه انسانها تعلق دارد و همه باید در حفظ آن احساس مسوولیت داشته باشند، گفت: بههمین مناسبت باید باغات و فضای سبز مناطق موجود در غرب و شرق تهران با راهکارهای قانونی حفظ شود.
وی با تاکید بر صیانت از محیط زیست و باغات و فضای سبز در محدوده شهرها، اظهار داشت: همه دستگاههای اجرایی مکلفند برای اجرای بیانات اخیر مقام معظم رهبری در حفظ منابع طبیعی اهتمام ویژهیی داشته باشند ضمن آنکه تجربه نشان داده درصورتیکه حفظ باغها در محدوده شهرها تثبیت نشود این پهنهها بهسرعت تخریب شده و پس از مدتی از باغات و فضای سبز اثری باقی نمیماند.
دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری با بیان اینکه تمام باغات در محدوده شهرها که دارای مالکیت خصوصی هستند، همواره در خطر ازبینرفتن هستند، بیان کرد: برای جلوگیری از تخریب این فضاهای مستعد همه دستگاههای اجرایی به پشتوانه قوانین موجود باید از تخریب اراضی فضای سبز و باغات جلوگیری کنند.
باغی با ارزش متری 25میلیون تومان
در این جلسه، رییس شورای شهر تهران گفت: یکی از مسایلی که طرح شد این است که باغات بزرگ را خریداری میکنیم؛ در منطقه شمیران در سال گذشته حداقل ۷باغ بزرگ مانند باغ خسروشاهی خریداری و به فضای سبز عمومی و پارک تبدیل شد اما امکان خرید خانهباغها با قیمتهای متری ۲۵میلیون تومان وجود ندارد، در این خانهباغها باید ضابطه ۳۰درصد ساختوساز و ۷۰درصد باغ و فضای سبز رعایت شود؛ براساس آنچه که دو ماه پیش در شورای شهر تصویب شد باید حتما در زمان اخذ پایانکار خانهباغها ۷۰درصد باغ و فضای سبز باشد حتی حوض، استخر و آلاچیق هم جزو فضای سبز محسوب نمیشود و حتما باید باغ باشد؛ در این صورت پایانکار ارایه میشود. وی با اشاره به اینکه در تمام باغات و فضای سبز در محدوده شهر تهران مقرر است درصورت ساختوساز 70درصد آنها حفظ شود و تنها در 30درصد این اراضی ساختوساز انجام شود، اظهار داشت: پیرو بیانات اخیر مقام معظم رهبری تمام زمینهای مورد نظر در شرق تهران در اختیار شهرداری تهران قرار گرفته است و تمامی این مناطق در 13فروردین امسال توسط مردم مورد استفاده قرار خواهد گرفت. چمران با بیان اینکه بیش از هزار هکتار فضای سبز در این منطقه به
شهرداری تهران واگذار شده است، بیان کرد: قوه قضاییه نقش زیادی در حفظ باغات و جلوگیری از تخریب فضای سبز در محدوده شهر تهران دارد و برای جلوگیری از تخریب باغات و فضای سبز در مناطق مختلف شهر تهران قوه قضاییه باید اهتمام ویژهیی داشته باشد.
اما و اگرهای حفظ باغات تهران
همچنین دبیر کمیسیون سلامت، محیطزیست و خدمات شهری شورای شهر تهران گفت: اراضی مزروعی و فضای سبز شهر تهران طی دو دهه از سال۶۸ تا ۸۸، چهارهزار و ۲۳۵هکتار کاهش یافته است.
محمدحسین بوچانی با بیان اینکه باغهای کن تنها باغهای پیوسته و باقیمانده در سطح شهر تهران هستند ادامه داد: در طول دو دهه براساس ماده۲ قانون «حفظ و گسترش فضای سبز» شهرداریها در محدوده قانونی و حریم شهرها مکلفند ظرف مدت یک سال شناسنامه شامل تعداد و نوع و محیط و سن تقریبی درختان محلهای مشمول این قانون را تنظیم کنند که هر ۵سال یکبار باید بازنگری و بهروزرسانی شود؛ ضمن اینکه این شناسنامه سند اجرایی این قانون است و باید در اختیار دستگاههای اجرایی و تصمیمگیر برای حفظ و نگهداری باغات کن و سایر باغها قرار گیرد.
وی افزود: بحث بعدی بندی درباره الزامات اجرایی طرح جامع شهر تهران است که براساس آن شهرداری تهران مکلف است برای حفظ باغات و جلوگیری از تخریب و نابودی آنها و در اجرای قوانین و مقررات مربوطه، نسبت به تهیه شناسنامه کلیه باغات با مساحت ۵۰۰مترمربع و بیشتر و تدوین سازوکار مدیریتی مناسب برای حفظ آنها و به مورد اجرا گذاشتن آن، حداکثر ظرف یکسال از تاریخ ابلاغ این مصوبه اقدام و پس از تصویب در شورای اسلامی شهر به مورد اجرا بگذارد و گزارش سالانه اقدامات خود در این رابطه را به شورای شهر و دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ارسال کند؛ البته متاسفانه از سال۸۶ تاکنون این سند اجرایی در شورای اسلامی شهر تصویب نشده است.
دبیر کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر همچنین گفت: براساس ماده۱۳ آییننامه اجرایی قانون حفظ و گسترش فضای سبز بهصراحت بیان میکند «وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداریها موظفند در جهت حفظ باغات مخصوصا در شهرهایی که سرانه فضای سبز آنها کمتر از استاندارد است در مطالعات طرحجامع شهرها حتیالامکان باغات را در کاربری فضای سبز پیشبینی کنند. وی ادامه داد: براساس تبصره یک ماده۱۳ قانون مذکور، شهرداریها و شوراهای شهر باید شرایطی فراهم کنند تا با خرید باغات محدوده شهر، بوستانهای شهری در آنها احداث و در اختیار عموم قرار گیرد؛ براساس تبصره۲ این ماده نیز شهرداریها موظفند برای حفظ باغات بزرگ شهری حتیالامکان حمایتهای لازم را از مالکان آنها بهعمل آورند. بوچانی افزود: متاسفانه شرایط کنونی وضعیت سرانه فضای سبز عمومی شهر تهران وضعیت مناسبی نیست. دبیر کمیسیون سلامت محیط زیست گفت: براساس قانون درصورتیکه قطع درخت از طرف مالکین بهنحوی باشد که باغی را از بین ببرد و از زمین آن بهصورت تفکیک و خانهسازی استفاده کند همه زمین به نفع شهرداری ضبط میشود و به مصرف خدمات عمومی شهر و محرومین میرسد. «در اینجا باید یک
ارتباط قوی بین شورای عالی شهرسازی با قوه قضاییه برای تنظیم یک هدف دقیق در جهت حفظ باغات ایجاد شود.»
تملک باغات کن
معاون شهرسازی شهرداری تهران نیز گفت: موضوع جلوگیری از ساختوساز در باغات کن سابقه ۴ساله دارد، بهطوریکه در سال۸۹ در کمیسیون ماده۵ شهر تهران مطرح شد و در همان زمان پیشنهاد شهردار تهران تملک اراضی این منطقه بود.
نادری افزود: در شمال منطقه کن باغات، در میان دست روستای کن و در پاییندست زمینهای کشاورزی بود؛ شهرداری تهران از حدود سهسال پیش اجازه ساختوساز در این منطقه را نمیدهد؛ در بحث تملک هم مشکلی وجود ندارد اما اعتباری بالغ بر ۳هزارمیلیارد تومان برای تملک ۱۲۰هکتار از باغات این منطقه نیاز است که رقم زیادی محسوب میشود؛ ما طرحی تهیه کردیم تا باغات توسط مردم نگهداری شود.