در بحث تورهای گردشگری سلامت، ابتدا باید در زیرساختهای فکری اول به یک اجماع نظر برسیم و تا قبل از این اجماع نمیتوانیم وارد مواردی مثل بازاریابی، دفاتر خدمات مسافرتی، گردشگری سلامت و... شویم.
از آذر سال گذشته برای همگرایی و همفکری هرکدام از دستگاههای مرتبط با این حوزه تلاش شده و تقریبا 3ماه طول کشید تا فضای ذهنی به سمت همافزایی و مشارکت برسد. امسال نیز توافقنامهیی با حضور روسای چهار نهاد، وزیر بهداشت، وزیر امورخارجه، رییس سازمان میراث فرهنگی و رییس سازمان نظام پزشکی به همراه تعیین وظایف، اختیارات و محورها امضا شد و معاونت گردشگری بهعنوان دبیرخانه انتخاب شد.
در ایران نخستین تعاونیها در موج دوم اصلاحات ارضی و در میانه دهه 40 شکل گرفته و پس از آن در حوزههای مختلف توسعه یافتند. تعاونیهای گردشگری و هتلداری از انواع این تعاونیها هستند.
از مزیتهای تشکیل چنین واحدهایی تجمیع سرمایههای اندک و راه انداختن آنها در یک فعالیت اقتصادی و سودآور است. استفاده از ظرفیت روستاهای گردشگری و افزایش زیرساختهای مناسب و ایجاد فضاهای محلی و بومی ازجمله اقداماتی است که تعاونیهای گردشگری با همکاری دهیاریها میتوانند در روستاهای گردشگری انجام دهند.
تعاونیهای گردشگری قادرند تمام مراحل این صنعت را از تبلیغات، پذیرش و راهنمایی، اسکان گردشگر، تامین وسیله حملونقل، تهیه صنایعدستی و سایر موارد مرتبط انجام دهند حتی ممکن است در این حوزه تعاونیهای متعدد شکل بگیرد و هر کدام از تعاونیها بخشی از امورمرتبط با این صنعت را به انجام برسانند.
متاسفانه تعاونیهای مرتبط با این حوزه تاکنون نتوانستهاند با وجود تحرک و پویایی بالا بهواسطه مردمی و خصوصی بودن، نقش مهمی را در عرصه گردشگری ایران ایفا کنند و بخش بزرگی از آنها به شکل غیرفعال و راکد هستند.
عدم فعالیت ثابت افراد شاغل در این حوزه موجب نگریستن به عرصه تعاونی گردشگری از یک فعالیت سودآور به سرگرمی شده است.
عدم توانایی در مدیریت و بهرهگیری از آموزشهای روز و مجهز نبودن به استانداردهای تعریف شده از دیگر عواملی است که از عوامل ناکارآمدی بخش اعظم تعاونیهای گردشگری به حساب میآید. در این حالت هرکدام از اعضای تعاونیها به شکل شخصی اقدام به فعالیت اقتصادی در حوزه گردشگری میکنند و حاضر نیستند سود حاصل را در اختیار تعاونی قرار دهند.
چنین نمونههایی نشانگر آن است که چگونه میتوان از ظرفیتهای این بنگاههای کوچک در راه توسعه روستایی و اشتغال بهره گرفت، آن هم زمانی که ایران بهواسطه دارا بودن ظرفیتهای ویژه در طبیعتگردی قابلیت تبدیل شدن به یکی از قطبهای گردشگری در این حوزه به ویژه در منطقه خاورمیانه را دارد.