تعادل | گروه صنعت |
بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، طی 8 سال مورد بررسی 98-1390، رشد شاخص مقدار تولید صنعت در 5 سال منفی و فقط در 3 سال مثبت بوده است. بالاترین رشد شاخص مقدار تولید صنعت مربوط به سال 1395 و با نرخ 6.5 درصد اتفاق افتاده است. طی دو سال اخیر یعنی سال‌های 1397 و 1398 هم رشد این شاخص منفی و به ترتیب برابر با منفی 5.6 درصد و منفی 1.8 درصد بوده که به‌نظر می‌رسد از سرعت کاهش این شاخص در سال 1398 کاسته شده است. آمارها همچنین نشان از این دارد که رشد شاخص مقدار تولید بخش صنعت در سال 1398 منفی 8.1 درصد بوده که در مقایسه با رقم مشابه در سال 1397 بهبود یافته است. شاخص مقدار تولید بخش صنعت در زمستان سال 1398 به بالاترین میزان خود یعنی 2.4 طی دو سال اخیر رسیده است. در میان زیربخش‌های مختلف صنعت در سال 1398، فعالیت ساخت «کک، فرآورده‌های حاصل از تصفیه نفت و سوخت‌های هسته‌ای، ساخت منسوجات و ساخت فلزات اساسی» به ترتیب با افزایش 10.3درصد، 5.1 درصد و 4.9 درصد بیشترین رشد شاخص مقدار تولید بخش صنعت را به خود اختصاص داده اند؛ این در حالی است که کمترین رشد این شاخص در سال مذکور متعلق به ساخت محصولات از «توتون و تنباکو» منفی 32.4، «ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر» منفی 23 درصد و «ساخت ماشین‌آلات دفتری، حسابداری و محاسباتی» منفی 17.1درصد بوده است.
فعالیت‌های تولیدی با کمترین و بیشترین رشد
روند صعودی شاخص کل مقدار تولید بخش صنعت که از سال 1393 آغاز شده بود، در سال 1397 متوقف شده و بعد از آن، روند نزولی خود را تا سال 1398 ادامه داده و به 89.6 رسیده است. به‌رغم رشد شاخص طی سال‌های 1393، 1395 و 1396 به دلیل افت دو سال اخیر، رقم شاخص در سال 1398 حدود 10.4 واحد کمتر از رقم سال پایه یعنی 1390 است به عبارتی میزان تولید در سال 1398 به سطح تولید سال 1390 نرسیده است. همچنین بررسی روند تغییرات فصلی شاخص مقدار تولید صنعت طی دو سال اخیر، نشان می‌دهد، روند نزولی رشد این شاخص که از تابستان 1397 آغاز شده و در زمستان 1397 به کمترین رقم خود از ابتدای سال 1397 رسید، منفی 12.2 در بهار سال 1398 متوقف شده و روند صعودی را تا زمستان 1398 طی کرده و پس از گذشت 7 فصل متوالی رشد منفی، در فصل زمستان 1398 مثبت شده و به 2.4 درصد رسیده است. شایان ذکر است این رقم بیشترین رشد این شاخص از ابتدای سال 1397 تا انتهای سال 1398بوده است.
در میان فعالیت‌های گوناگون صنعت در سال 1398، «ساخت کک، فرآورده‌های حاصل از تصفیه نفت و سوخت‌های هسته‌ای، ساخت منسوجات، ساخت فلزات اساسی، ساخت سایر محصولات کانی غیرفلزی و ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر، به ترتیب با افزایش 10.3 درصد، 5.1 درصد، 4.9 درصد، 4 درصد و 2.8 درصد، بیشترین رشد شاخص مقدار تولید بخش صنعت را نسبت به سال 1397 به خود اختصاص داده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، در میان فعالیت‌های مذکور، رشد شاخص مقدار تولید بخش صنعت برای ساخت فلزات اساسی، ساخت سایر محصولات کانی غیرفلزی و ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده برای دومین سال پیاپی بیشترین رشد را در میان سایر زیربخش‌های صنعت تجربه می‌کنند؛ این در حالی است که در سال 1397 رشد شاخص مقدار تولید بخش صنعت برای ساخت منسوجات نسبت به سال 1396، منفی 3.2 درصد بوده است.
کمترین رشد شاخص مقدار تولید بخش صنعت در سال 1398 نیز به ترتیب با ارقام منفی 32.4 درصد، منفی 23 درصد، منفی 17.1 درصد، منفی 15.8درصد و منفی 10.4 درصد متعلق به ساخت «محصولات از توتون و تنباکو، ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر، ساخت ماشین آلات دفتری، حسابداری و محاسباتی، ساخت رادیو و تلویزیون، دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی و دباغی و پرداخت چرم و سایر محصولات چرمی» بوده است. آمارها همچنین نشانگر این است که ساخت «وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر، ساخت محصولات از توتون و تنباکو، ساخت ماشین‌آلات دفتری، حسابداری و محاسباتی» برای دومین سال پیاپی کمترین رشد شاخص مقدار تولید بخش صنعت را داشته‌اند.
منفی‌های تولید
در سال 1398 شاخص مقدار تولید بخش صنعت برای زیربخش‌های ساخت مواد شیمیایی و محصولات شیمیایی، ساخت محصولات فلزی فابریکی به جز ماشین آلات و تجهیزات، ساخت پوشاک، عمل آوری و رنگ کردن خز، انتشار، چاپ و تکثیر رسانه‌های ضبط شده، ساخت مبلمان و مصنوعات طبقه بندی نشده در جای دیگر، ساخت چوب و محصولات چوبی، ساخت کاغذ و محصولات کاغذی، دباغی و پرداخت چرم و سایر محصولات چرمی، ساخت رادیو و تلویزیون، دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی، ساخت ماشین آلات دفتری، حسابداری و محاسباتی، ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر و ساخت محصولات از توتون و تنباکو، برای دومین سال پیاپی رشد منفی را تجربه کرده و به نظر می‌رسد که این رشته فعالیت‌ها وارد رکود اقتصادی شده‌اند.
کدام صنایع با رکود مواجه شدند؟
چنانچه بروز رشد منفی شاخص مقدار تولید صنعت طی دو فصل متوالی را به عنوان رکود تلقی کنیم، از این منظر بر اساس خلاصه بررسی وضعیت فعالیت‌های صنعتی طی دو سال اخیر، برخی از صنایع در پایان سال 1398 همچنان با رکود مواجه بوده و برخی دیگر طی فصول گوناگون این سال از رکود خارج شده‌اند. در میان رشته فعالیت‌های مختلف اقتصادی، شاخص مقدار تولید بخش صنعت برای ساخت «مواد شیمیایی و محصولات شیمیایی، ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر و ساخت سایر تجهیزات حمل ونقل»، به ترتیب پس از 5 فصل متوالی، 6 فصل متوالی و 4 فصل متوالی رشد منفی، در زمستان 1398 از رکود خارج شده‌اند. طی دو سال 1397 و 1398 در میان رشته فعالیت‌های مختلف اقتصادی، رشد شاخص مقدار تولید بخش صنعت برای «ساخت کک، فرآورده‌های حاصل از تصفیه نفت و سوخت‌های هسته‌ای، ساخت فلزات اساسی، ساخت سایر محصولات کانی غیرفلزی و ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر»، همواره مثبت بوده است. همچنین طی مدت مذکور زیربخش‌های ساخت «منسوجات، ساخت ماشین آلات و دستگاه‌های برقی طبقه‌بندی نشده در جای دیگر، ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنی، ساخت محصولات از الستیک و پالستیک، ساخت ابزار پزشکی، ابزار اپتیکی، ابزار دقیق و انواع ساعت، ساخت مواد شیمیایی و محصولات شیمیایی، ساخت سایر تجهیزات حمل و نقل، ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر ساخت پوشاک، عمل آوری و رنگ کردن خز»، طی فصول گوناگون از رکود خارج شده‌اند و زیربخش‌های ساخت «محصولات فلزی فابریکی به جز ماشین آلات و تجهیزات، انتشار، چاپ و تکثیر رسانه‌های ضبط شده، ساخت مبلمان ومصنوعات طبقه بندی نشده در جای دیگر، ساخت چوب و محصولات چوبی، ساخت کاغذ و محصولات کاغذی، دباغی و پرداخت چرم و سایر محصولات چرمی، ساخت رادیو و تلویزیون، دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی، ساخت ماشین آلات دفتری، حسابداری و محاسباتی و ساخت محصولات از توتون و تنباکو»، همچنان در رکود به سر می‌برند.
