عصر حاضر دوران تغییرات سریع در عرصه صنعت، اقتصاد، دانش و فناوری است، دگرگونیها چنان سریع رخ میدهند که آدمی احساس میکند با چشم برهم زدنی از این جریان عقب خواهد ماند. کشورهایی که تا چندی پیش در زمره جوامع توسعهنایافته با بار گران فقر و بیکاری محسوب میشدند با بازبینی روشها و همت مردمان خویش به اقتصادی شکوفا دست یافتهاند و توانستهاند رتبه توسعهیافتگی خویش را ارتقا بخشند. اگر از تغییر باورها، نگرش به مقوله زندگی و گرایش به تولید به جای مصرفگرایی به عنوان شاخصهای فرهنگی توسعه بگذریم، در ابعاد انضمامی و علمی نقش ابزارها و روشهای عینی توسعه تبلور بیشتری مییابد. یکی از این روشها، به ویژه در اقتصادهای بانکمحور که در آنها بار عمده تامین مالی طرحهای صنعتی بیش از هر چیز بر دوش بانکها سنگینی میکند، توجه بیشتر به این بخش از اقتصاد کشور است. بنابراین سیاستگذاری صحیح در زمینه فعالیت بانکی توسعهیی با بار تامین مالی پروژههای صنعتی میتواند نقش موثری در روند توسعه اقتصادی و صنعتی داشته و ثمرات آن را در تمام ابعاد مشاهده کرد. امروزه نظام بانکی، به ویژه بانکهای توسعهیی، نقش تعیینکنندهیی در پیشرفت
اجتماعی و اقتصادی جوامع ایفا میکنند؛ یک شبکه بانکی کارآمد با تکیه بر سه پارامتر اساسی سرمایه کافی، استراتژی کارآمد و ابزارهای مورد نیاز میتواند تاثیر عمدهیی بر سطح پیشرفت بر کشور داشته باشد، تا جایی که میتوان نبودن موسسات مالی با بنیه مالی قوی را در تحلیل شرایط اقتصادی جوامع فقیر به عنوان یکی از علل رشدنیافتگی آنها در نظر گرفت.
در این میان بنیه مالی را میتوان کنترلکننده و هدایتگر متغیرهای اساسی اقتصاد کلان از طریق اجرای سیاستهای پولی دانست. سیاستگذاران مالی در بانکهای توسعهیی با مطالعه دقیق وضعیت اقتصادی برای رسیدن به اهداف رشد مناسب اقتصادی، اشتغال کامل و توسعه پایدار در کنار سرمایهگذاران قرار گرفته و به عنوان یک همراه، شریک و در بسیاری از مواقع به عنوان یک مشاور آیندهنگر و قابل اعتماد با استفاده از ابزارهای پولی وارد میشوند؛ مطالعه دقیق وضعیت اقتصادی از سوی نظام بانکی کارآمد باعث میشود اقتصاد جامعه در مقابل نوسانات و بحرانهای اقتصادی، عکسالعملهای مناسب داشته باشد و جامعه را پیوسته به سمت اشتغال کامل، توسعه پایدار و رفاه عمومی بیشتر هدایت کند.
تعداد بانکهای توسعهیی در کشورهای جهان نشاندهنده نقش آنها و تکیهیی است که دولتها - برای نیل به اهداف خود - بر آنها دارند و این از آن رو است که منابع دولتها برای تحقق اهداف توسعهیی از بسندگی و کفایت لازم برخوردار نیست؛ تعداد این بانکها در جهان امروز به بیش از 300 بانک میرسد که گستره آن حتی کشورهای پیشرفته نظیر آلمان و ژاپن را نیز در بر گرفته و این بدان معناست که هیچ کشوری از وجود آنها بینیاز نیست.
نقش این بانکها برای ایجاد واحدهای جدید صنعتی، کلیدی و اساسی است؛ بانک توسعه آسیایی با سرمایهیی بالغ بر 165 میلیارد دلار بانک توسعه اسلامی با سرمایه پرداخت شده 35 میلیارد دلار از مصادیق بارز بانکهای توسعهیی با هدف ایجاد مبانی توسعه در کشورهای عضو خود هستند.
در سالهای اخیر کشور چین که بانکهای قدرتمندی، از نظر مالی را در اقتصاد خویش در اختیار دارد با همکاری کشورهای دیگر دست به تاسیس بانک سرمایهگذاری آسیا با سرمایه تعیینشده 100 میلیارد دلار زده که نیمی از این مبلغ پرداخت شده و تحقق یافته است. نقشی که این بانکها برای اعضای خود ایفا میکنند آن است که علاوهبر کمک به رشد بنگاههای اقتصادی در کشورهای عضو و افزایش قدرت رقابتپذیری آنها، با سرمایهگذاری در کشورهای دیگر به گسترش بازار آنها کمک میکنند. در این میان بانک صنعت و معدن به عنوان تنها بانک تخصصی و توسعهیی بخش صنعت و معدن کشور ما از حساسیت بالایی در این زمینه برخوردار است؛ به گونهیی که سیاستگذاری و تعیین استراتژی و راهبرد درست در آن میتواند بر اقتصاد جامعه ما تاثیر داشته و رتبه کشورمان را در محورهای تعیین توسعهیافتگی ارتقا بخشد.
هر چند در طول چند سال گذشته با توجه به مشکلات اقتصادی کشور و نوسانات گسترده بازار ارز بنیه و سرمایه این بانک تخصصی افزایش پیدا نکرده است اما با روی کارآمدن دولت تدبیر و امید، مدیریت جدید و بازنگری سیاستها و استراتژیهای نوین بانکی، این بانک با تکیه بر مقوله استراتژی و بازبینی آن در فرآیند عمل از سویی و توجه به خردجمعی و استفاده از نظرات و اندیشههای بدنه کارشناسی که با مبحث تامین مالی و پیچیدگیهای آن رابطهیی عملی دارند تغییرات عمدهیی در عملکرد بانک ایجاد کرده است. نگاهی گذرا به عملکرد این بانک در سال 1393 نشاندهنده حجم عظیمی از دستاوردهای آن بانک در عرصه اقتصاد و صنعت است. انعقاد قرارداد اعطای تسهیلات به 60 طرح بزرگ صنعتی با حجم تسهیلات بالغ بر 118 هزار میلیارد ریال و راهاندازی و بهرهبرداری از 58 طرح صنعتی با حجم تسهیلات بالغ بر 45 هزار میلیارد ریال که برای بیش از 7 هزار نفر از هموطنانمان اشتغال ایجاد کرده از جمله این دستاوردها است. در میان طرحهای یاد شده میتوان از پتروشیمی لرستان، پتروشیمی مهاباد، تالک ایرانیان، مولد برق یزد و داروسازی بایر افلاک نام برد که همگی از طرحهای بزرگ و اثرگذار در
اقتصاد کشورمان محسوب میشوند. در مورد طرحهای کوچک و متوسط نیز در سال 1393 شاهد تامین مالی بیش از 1200 طرح توسط این بانک بودهایم که در نتیجه آن برای 10 هزار نفر شغل ایجاد شده است.
دستاوردهای یادشده نشان از آن دارد که استراتژی تعیین شده توسط مدیریت بانک صحیح و اثرگذار بوده و با ادامه آن شاهد دستاوردهای بزرگی درچارچوب اقتصاد مقاومتی و ایستادگی ملی در برابر تحریمهای بیگانگان خواهیم بود.