گروه مسکن و شهرسازی
درآمدزایی شهرداری از طریق تراکم‌فروشی و چوب حراج زدن به زمین‌های شهری، مهم‌ترین انتقاد مسوولان وزارت راه‌وشهرسازی به مدیریت شهری مقامات شهری به‌ویژه در پایتخت است. این درحالی است که شهرداری از دولت به‌خاطر بدهی 7200میلیارد تومانی گلایه دارد که تامین منابع درآمدی این سازمان را با مشکل مواجه کرده است. با این‌حال، صدور بی‌رویه پروانه ساخت‌وساز در کلان‌شهرها از پایتخت، از تهران یک شهر با هوای آلوده، پر ازدحام و ترافیک ساخته است. به‌طوری که به گفته وزیر راه‌وشهرسازی، هر شاخصی درحوزه کمی و توزیعی وضعیت مدیریتی توسعه پایدار شهر تهران حاکی از آن است که پایتخت در این عرصه نقص جدی دارد. عباس آخوندی، ریشه اساسی این مشکل را در مدیریت دوگانه شهرداری- فرمانداری دانسته که منجر به فاجعه در مدیریت شهری شده است. به گفته وی، لازم است مدیریت دوگانه شهرداری- فرمانداری در این کشور جمع شود، شهردار مجری تصمیمات فرماندار باشد ولی آنکه فرمانداری را حذف کنیم در واقع باید بعد از استانداری‌ها به دولت محلی برویم یا حداقل بخشداری حذف شود و دولت مرکزی تا فرمانداری باشد. چراکه توسعه پایدار منطقه‌یی نیازمند مدیریت نسبتا محلی است و باید
مدیریت محلی را در ایران به رسمت بشناسیم. درواقع، مسوول امور شهرداری‌ها نباید وزارت کشور باشد و این از ریشه‌های نبود نظارت سیاسی بر توسعه محلی کشور بوده است.
اصلاح سلسله مراتب مدیریت شهری
عباس آخوندی در همایش ملی توسعه پایدار و متوازن منطقه‌یی با بیان اینکه در مدیریت منطقه‌یی رابطه‌یی بین طراحی و ساختار حکمروایی وجود دارد، گفت: در طرح منطقه‌یی ساختار حکمروایی منطقه‌یی و در طرح شهری ساختار حکمروایی شهری لازم داریم.
وی با تاکید بر اینکه استاندارها مدیر مناطق نیستند، گفت: استاندارها در واقع نماینده دولت مرکزی در مناطق هستند اما این مغلطه فعلا جا افتاده است که استاندارها مدیر مناطق هستند، استاندارها دنبال اختیارات و بودجه استانی هستند، حتی سال‌ها پیش موضوع خزانه و مالیات استانی مطرح شد درحالی که این موضوع باید بررسی علمی شود.
وزیر راه‌وشهرسازی گفت: تا وقتی که مدیریت سیاسی به‌عنوان نماینده دولت مرکزی تصمیم عمرانی می‌گیرد با مشکل مواجه هستیم و در این صورت است که فروش ضوابط راحت‌ترین کار خواهد بود که در 8سال گذشته بسیار اجرا شد، ضوابط را فروختند تا تهران را آباد کنند اما تهران غیرقابل زندگی شد. آخوندی اظهارداشت: باید تکلیف مدیریت محلی را روشن کرد؛ درحال حاضر مدیریت سیاسی مرکزی ایران، دولت مرکزی، استانداری، فرمانداری و دهیاری‌ها سیر مدیریت دولتی است؛ اراضی روستایی اطراف شهرهای بزرگ با ارزش می‌شود و دهیار تصمیم می‌گیرد 100هزارمترمربع پروانه صادر کند و این منطقی نیست.
وزیر راه‌وشهرسازی گفت: فرماندار نماینده دولت مرکزی است، شهرستان را اداره می‌کند و شهردار محدوده شهر را اداره می‌کند.
آخوندی یادآور شد: مقامات سیاسی نباید در مدیریت محلی و صدور پروانه دخالت کنند زیرا راحت‌ترین درآمد فروش ضوابط است.
وزیر راه‌وشهرسازی گفت: مسوول هماهنگی امور شهرداری‌ها وزارت کشور است حال وزارت کشور خود مسوول توسعه سیاسی یا عمرانی است؟ باید بتوانیم بعد از 35سال در این‌باره جوابی داشته باشیم.
آخوندی تاکید کرد: در واقع استاندار بزرگ‌ترین ضامن حقوق فرهنگی است اما اگر قرار شد مرکز صدور مجوز بر همه اینها متراکم شود، حق شهروندی متراکم می‌شود.
وی یادآور شد: نمی‌توان یک سرزمین را فرمانداری، بخشداری و شهرداری مدیریت کنند.
آخوندی با بیان اینکه نیازمند یکپارچگی در مدیریت بخشی هستیم اظهار داشت: نبود یکپارچگی سیستم‌های حمل‌ونقل از دیگر مشکلات است درحالی که باید یکپارچه برای توسعه شهری گام برداریم.
مشکلات حاشیه‌نشینی
در ادامه وزیر راه‌وشهرسازی با بیان اینکه در 10 نقطه شهری کشور 50درصد جمعیت تمرکز یافته‌اند، افزود: این درحالی است که 50درصد دیگر جمعیت کشور در 1100 شهر ایران متمرکز شده‌اند و این چیزی نبود که در جمهوری اسلامی به‌دنبال آن باشیم.
وی با بیان اینکه رشد حاشیه‌نشینی در شهرها افزایش یافته است، گفت: در شهری مثل تهران بسیاری از شهرهای پیرامون حاشیه‌نشین هستند، مثلا پرند که از دولت قبل تشکیل شد، حاشیه‌نشینی مدرن است.
وزیر راه‌وشهرسازی افزود: نخستین پیام امام خمینی در 21 فروردین1358 تاسیس بنیاد مسکن و حساب 100 امام بود و عمده بحث آن درباره حاشیه‌نشینی بود. آخوندی اظهار داشت: درباره کیفیت زندگی در شهرهای ایران اقداماتی تحت عنوان آبادانی در شهرها با سرمایه‌گذاری سنگین انجام شد ولی نتیجه آن شد که امروز در شهری مثل تهران سالانه کمتر از 10 روز هوای پاک داریم. وزیر راه‌وشهرسازی افزود: تمرکز جمعیت در شهرهای جنوبی کشور بسیار کم و 4.8نفر در هر کیلومترمربع است، این به معنای خالی شدن سرزمین است که با امنیت ملی در تناقض و خطرآفرین است.
آخوندی بیان کرد: از جهت رفاه پایدار باید به شاخص‌ها توجه شود، در منطقه‌یی نظیر شمال تهران در ابتدای انقلاب تراکم نفر در یک هکتار منطقه حدود 40نفر بود اما امروز به برکت فروش شهرها در 20 سال اخیر نازل‌ترین کیفیت زندگی در شمال شهر تهران وجود دارد؛ همه قفس‌های مجلل و بدون امکانات رفاهی و زیستی است. آخوندی تاکید کرد: هزینه عمران و آبادانی ظاهری شهرها نباید به قیمت فروش امکانات زندگی مردم تامین شود. وی با طرح این پرسش که در بحث مدیریت منطقه‌یی رشد ما چه میزان بوده است، گفت: با اجرای شهرفروشی، ظرفیت‌پذیری تهران که قرار بود 7میلیون نفر باشد امروز به 11.3میلیون نفر رسیده است.
