اگرچه چهار سال از اجرایی شدن طرح هدفمندی یارانهها میگذرد ولی همچنان اما و اگرهایی درمورد چگونگی اجرایی شدن این طرح وجود دارد و دولت و مجلس هنوز به نقطه واحدی درخصوص این طرح نرسیدهاند. البته هرازگاهی طرح، پیشنهاد یا لایحهیی برای اصلاح نحوه عملیاتی شدن طرح هدفمندی یارانهها ارایه میشود اما همچنان شاهد اجرای طرح اولیه و پرداخت یارانه به اغلب دهکهای درآمدی هستیم، در این میان بار مالی بسیاری نیز بر دولت وارد شده است و هزینه دولت برای این طرح در چهار سال گذشته به 186هزار میلیارد تومان رسیده است درحالی که براساس برنامه قرار بود تنها 64هزار میلیارد تومان از منابع 127هزار میلیاردی ناشی از افزایش قیمت حاملهای انرژی برای این طرح هزینه شود. در همین ارتباط، غلامرضا کاتب، سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی بااشاره به اهمیت اجرایی شدن صحیح طرح هدفمندی یارانهها به «تعادل» گفت: نحوه اجرایی شدن این طرح، بستگی به نظر نهایی دولت و مجلس در بررسی لایحه بودجه سال94 دارد و از هماکنون نمیتوان درمورد نبود هماهنگی میان دولت و مجلس و چگونگی اجرا شدن این طرح اظهارنظر کرد. کاتب افزود: براساس پیشنهاد دولت باید 48هزار
میلیارد تومان از درآمدهای حاصل از فروش حاملهای انرژی به اجرای طرح هدفمندی یارانه اختصاص یابد که مجلس در جلسات بررسی لایحه بودجه در حال بررسی این پیشنهاد است.
دولت برای اجرای صحیح هدفمندی، اراده ندارد
جعفر قادری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو با «تعادل» ضمن اشاره به بار سیاسی وارد شده به دولت در صورت تغییر در اجرای هدفمندی یارانهها، گفت: دولت تاکنون پیشنهاد ویژهیی را برای تغییر در نحوه اجرای هدفمندی یارانهها به مجلس ارایه نداده است که این موضوع را میتوان به نبود اراده لازم ازسوی دولت وابسته دانست. قادری افزود: البته مجلس طرحی را برای حذف یارانهبگیران با سقف درآمدی 2.5میلیون تومان پیشنهاد داد اما دولت از این پیشنهاد استقبال نکرد و مجلس نیز این طرح را به کمیسیون تلفیق بازگرداند. وی ادامه داد: درصورتی که لایحهیی برای تغییر در اجرایی شدن طرح هدفمندی یارانهها ازسوی دولت ارایه شود مجلس با تمام توان، لایحه موردنظر را بررسی خواهد کرد. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از دولت درخصوص طرح هدفمندی یارانهها، گفت: دولت باید نگرانی خود را در زمینه تبعات سیاسی حذف یارانهبگیران کاهش دهد و با مسوولیت مشترک مجلس به حذف یارانهبگیران پردرآمد کمک کند البته تا زمانی که دولت نگران تاثیرگذاری اجرایی شدن این طرح بر انتخابات آتی مجلس است، نمیتوان بر عملیاتی شدن صحیح این طرح امیدوار بود. قادری
اظهار کرد: دولت در کمیسیون تلفیق پیشنهادی برای 35روزه کردن پرداخت یارانهها ارایه کرد اما این موضوع تنها یک پیشنهاد بود و در قالب لایحه ارایه نشد، درواقع دولت تلاش دارد پیشنهاد خود را بهصورت پیشنهاد نمایندگان جلوه دهد که این موضوع ازسوی نمایندگان پذیرفته نیست. وی ادامه داد: دولت میتواند درحال حاضر تمامی پرداختهای نقدی را حذف کند و در این خصوص نیازی به مجوز مجلس ندارد حتی دولت براساس قانون مصوب دولت میتواند هزینه این طرح را بهصورت غیرنقدی پرداخت کند. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس بااشاره به اختیارات بسیار دولت در اجرای طرح هدفمندی یارانهها گفت: دولت میتواند نحوه پرداخت یارانه برای دهکهای بالای درآمدی را بهگونهیی طراحی کند که آنها از دریافت یارانه انصراف دهند که این اقدامات نیازی به تصویب قانونی جدید ازسوی مجلس ندارد.
پیشنهاد مجلس برای افزایش حاملهای انرژی
صحیح نیست
حسین راغفر، کارشناس مسایل اقتصادی در گفتوگو با «تعادل» ضمن انتقاد از عملکرد مجلس شورای اسلامی درخصوص طرح هدفمندی یارانهها، گفت: مجلس اجازه هیچگونه دخالتی در اجرای طرح هدفمندی یارانهها ندارد و فقط میتواند چارچوبهایی برای اجرای این طرح ارایه دهد. راغفر افزود: مجلس نباید طرحی برای حذف یارانه پردرآمدها ارایه کند یا درمورد افزایش قیمت حاملهای انرژی پیشنهادی را دراختیار دولت قرار دهد زیرا این اقدام شایبه سیاسیکاری قوه مقننه را فراهم میکند، بهعنوان نمونه افزایش قیمت حاملهای انرژی، زنجیرهیی از تبعات منفی را بههمراه دارد که برای دولت مشکلات حیثیتی ایجاد میکند. وی ادامه داد: دولت و مجلس باید در مسیر تعامل و همدلی با یکدیگر قرار گیرند و طرح هدفمندی یارانهها در فضای همکاری این دو قوه مطرح شود. این کارشناس مسایل اقتصادی بااشاره به هزینه بالای وارد شده به دولت بر اثر اجرای ناصحیح طرح هدفمندی یارانهها گفت: تاکنون مبلغی در حدود 190هزار میلیارد تومان که باید صرف سرمایهگذاری برای اجرای طرحهای جدید، اشتغالزایی و... میشد برای پرداخت یارانه نقدی هزینه شد. راغفر اظهار کرد: بر اثر اجرای نامناسب طرح هدفمندی
یارانهها، مبالغ هنگفتی بهصورت یارانه به برخی گروهها پرداخت شده که مستحق دریافت نبودهاند. وی بیان کرد: اختلافات میان دولت و مجلس در سال جاری برای چگونگی اجرایی شدن طرح هدفمندی یارانهها مربوط به انتخابات سال آتی است، درواقع نمایندگان برای کسب رای در این انتخابات و کماثر جلوه دادن اقدامات دولت، درحال دخالت در طرح هدفمندی یارانهها هستند. این استاد دانشگاه با انتقاد از برخورد دوگانه مجلس با دولت دهم و یازدهم درخصوص طرح هدفمندی یارانهها گفت: دولت گذشته طرح هدفمندی یارانهها را بهدرستی اجرا نکرد اما طرح یا پیشنهادی ازسوی نمایندگان در این زمینه ارایه نشد درحالی که در دولت فعلی، سیل پیشنهادها و طرحها بهسوی دولت روانه شده است.
پرداخت یارانه برحسب آسیبپذیری نسبت به فقر
راغفر افزود: البته دولت یازدهم نیز همت لازم را برای اتمام مشکلات طرح هدفمندی یارانهها به خرج نداده است و این موضوع شایبه سیاسیکاری را فراهم میکند البته با تمام این مسایل دلیلی برای پیشنهادات متعدد مجلس وجود ندارد. وی ادامه داد: البته ابهاماتی نیز درخصوص ثبتنام برخی افراد وجود دارد که این افراد استحقاق دریافت یارانه را نداشته و ندارند که دولت باید این افراد را از لیست یارانهبگیران حذف کند زیرا بهنظر میرسد این گروهها سعی دارند از اجرایی شدن صحیح این طرح جلوگیری کنند. این کارشناس مسایل اقتصادی، بااشاره به اهمیت اجرای صحیح طرح هدفمندی یارانهها گفت: دولت باید گروههایی را که استحقاق دریافت یارانه ندارند، حذف کند ضمن اینکه یارانهها نیز باید بهصورت تصاعدی باشد و میزان پرداختی برحسب آسیبپذیری نسبت به فقر پرداخت شود.
راغفر در پایان عنوان کرد: باتوجه به اینکه وضعیت زندگی خانوارها بهصورت مداوم تغییر میکند اطلاعات درآمدی درخصوص لیست یارانهبگیران، کافی نیست و باید شاخصهای دیگر هم درنظر گرفته شود و خانوارها سالانه فرمهای اطلاعاتی را کامل کنند تا با ارزیابی اطلاعات، تصمیمات بهتری دراین خصوص اعمال شود.