تجربه مدیریت سازمانها و توسعه منابع انسانی در کشورهای جهان نشان میدهد که درصورت اجرای نظام پیشنهادهای کارکنان، احساس تعلق و انگیزه کارکنان در تصمیمسازی و مدیریت شرکتها تقویت میشود و درنتیجه بهتدریج کارکنان خود را در مدیریت سازمانها شریک و موثر میدانند و این موضوع اثر مستقیم بر رشد بهرهوری و تولید و رشد اقتصادی خواهد داشت.
به گزارش «تعادل»، کارشناسان نظام پیشنهادهای بانکی کشور در نخستین همایش ملی نظام پیشنهادهای شبکه بانکی، که روز گذشته در بانک مرکزی برگزار شد، با اشاره به روند رشد منفی اقتصادی و رشد منفی بهرهوری نیروی کار در دولت قبل و در سالهای 92 و قبل از آن تاکید کردند که با وجود تزریق شدید منابع ارزی و ریالی بانکها به اقتصاد و شرکتهای مختلف و تاکید دولت قبل بر رشد نقدینگی و تسهیلات بانکی، نهتنها رشد اقتصادی افزایش نیافت بلکه مطالبات معوق، بدهی دولت و بدهی بانکها و... نیز رشد کرد و همه اینها نشاندهنده بیتوجهی به اثر بهرهوری و کارایی نیروی انسانی بر رشد و توسعه کشور بوده است.
این کارشناسان تاکید دارند که اگرچه دولت یازدهم در جهت افزایش بهرهوری و رشد اقتصادی تلاش میکند اما رشد بهرهوری و کارایی نیروی انسانی، نیازمند جدیشدن اجرای نظام پیشنهادها است و این موضوع در بخش خدمات بانکی و مالی متفاوت از تولید و کارخانههاست زیرا در کارخانه اثر پیشنهاد بر هزینه تولید مشخص است و کارایی و بهرهوری سریعتر اندازهگیری میشود اما در بخش خدمات و حوزه گستردهیی مانند بانکها با هزاران شعبه، کار سخت است و باید اثر هر پیشنهاد بر میزان بهرهوری و کارایی و رضایت مردم و مشتریان و سهامداران بهتدریج بررسی و روشهای کار و مدیریت بهتدریج اصلاح شود.
یکی از کارشناسان در این زمینه تاکید کرد: در کارخانههای تولیدی میتوان قیمت تمامشده کالا و بهرهوری را محاسبه کرد، نظام پیشنهادها مورد استقبال قرار میگیرد اما در کارهای خدماتی همانند نظام بانکی این کار بسیار سخت است اما ما ناامید نشدهایم و با یک سیستم و برنامهریزی جدید این کار را شروع کردیم و تاکنون دستاوردهای خوبی هم داشتهایم.
در این همایش که با حضور کارکنان نظام بانکی و اعضای هیاتمدیره و مدیران میانی بانک مرکزی آغاز شد به موضوعاتی همچون توسعه نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها در شبکه بانکی، بهبود بهرهوری نظام بانکی کشور با استفاده از نظام مشارکت کارکنان، وضعیت جاری نظام پیشنهادها در بانکها و... پرداخته شد.
دکتر طلایی، عضو هیات علمی دانشگاه با ارایه مقالهیی با عنوان جایگاه و نقش نظام پیشنهادها در ارتقای بهرهوری گفت: رشد اقتصادی منفی6درصدی که در انتهای دولت گذشته تحقق پیدا کرد در حالی بود که ما بیشترین درآمدهای ارزی و بالاترین میزان افزایش پایه تولید و نقدینگی را داشتیم اما مجموعه فشارهایی که به سیستم بانکی وارد شد نهایتا باعث چنین وضعیتی شد و مصرف حداکثری منابع بانکی را بههمراه داشت.
وی افزود: هرچند به لطف دولت جدید شرایط در حال بهبود است اما همه تلاش دولت در ابتدا این است که نرخ رشد منفی را ابتدا به صفر برساند، سپس بهسمت رشد مثبت اقتصادی و افزایش بهرهوری و کارایی حرکت کند.
وی افزود: شاخص بهرهوری در سال92 کمتر از میزان 10سال قبل بوده است همچنین میزان رشد بهرهوری نیروی کار در سال92 منفی5درصد بوده است حال این سوال مطرح است که چه اتفاقی افتاده که نیروی کار کشور به این شدت افت کرده است؟ وی ادامه داد: این نکته نشان میدهد که به نظام انگیزشی و کارایی و نظام پیشنهادهای مطرح شده از سوی کارکنان توجه نشده و حضور و نقش کارکنان در سازمانهای تولیدی و خدماتی مورد توجه نبوده است و کارکنان احساس تعلق و دلبستگی به مجموعه خود نداشتهاند و خود را موثر در تصمیمگیری و فعالیتها احساس نکردهاند. درنتیجه باعث کاهش بهرهوری نیروی کار و درنهایت باعث کاهش رشد اقتصادی و منفیشدن آن شده است و با وجود بالاترین میزان مصرف منابع بانکی و درآمد ارزی در سالهای اخیر، رشد بهرهوری و رشد اقتصادی منفی شده است و دلیلش این است که تنها به تزریق پول و منابع ارزی و ریالی و بودجه توجه شده است و به نقش نیروی انسانی توجه نشده و درنتیجه با وجود این همه منابع و بودجه، رشد اقتصادی و تولید کاهش داشته است.
طلایی تاکید کرد: بر این اساس باید بهسرعت مشکلات و چالشهای کارمندان و نظام اداری و پیشنهادها حل شود و نظام پیشنهادها مورد بررسی و رفععیب قرار گیرد تا احساس تعلق کارکنان و انگیزه آنها بیشتر شود و انگیزه تولید بهتر و افزایش بهرهوری را فراهم کند.
دکترآرین قلیپور عضو هیاتعلمی دانشگاه تهران نیز با ارایه مقاله خود با عنوان طراحی و جاریسازی مکانیسمهای فرهنگی موثر در کارآمدی نظام پیشنهادها اظهار کرد: از وضعیت رشد پیشنهادها در سیستم بانکی نباید ناامید باشیم؛ چرا که وضعیت تقریبا در همه جای دنیا همین گونه است و پیترسینگر متخصص و کارشناس نیز میگوید که 70درصد پیشنهادها به نتیجه نمیرسد. او میگوید در همه ادارات اینگونه است که کارها از بالا به پایین انجام شود در غیر اینصورت نتیجهیی حاصل نخواهد شد و بنده معتقدم تجربه ایران نشان میدهد همهچیز قرار است از بالا به پایین انجام شود، درحالیکه سیستم پیشنهادات، مبتنی بر دموکراسی صنعتی و ارزش قایلشدن برای کارکنان است اما پیتر سینگر میگوید همه منتظرند ببینند مدیرعامل چه میگوید؟
وی افزود: بر این اساس، شایسته است که نظام پیشنهادها از پایین به بالا طراحی و نظرات به بالا منتقل شود و قابلیت اجرایی و ابلاغ توسط مدیرعامل و مدیران را پیدا کند. اگر چنین سیستمی در کنار دستورات از بالا به پایین تقویت شود، باعث خواهد شد که کارکنان نیز خود را در تصمیمگیریها و مدیریت سازمان موثر و سهیم بدانند. راحتی، دبیر همایش در ابتدای مراسم طی سخنانی اظهار کرد: میتوان استدلال کرد که رابطه مستقیمی بین کمیت و کیفیت همایشها با رشد و توسعه یک جامعه وجود دارد؛ در سال 91 فکر ایجاد کمیسیون بین بانکی در بانک مسکن شکل گرفت و در جلسهیی اعضا در مورد کمیسیون مشارکت نظام پیشنهادهای شبکه بانکی به توافق رسیدند.
دبیر کمیسون بررسی و پذیرش پیشنهادهای شورای هماهنگی بانکها افزود: این موضوع در جلسه دیماه مطرح شد و مورد توافق همه مدیران بانکها قرار گرفت. جهاد دانشگاهی واحد تهران همهساله مبادرت به برگزاری همایش نظام پیشنهادها در سطح ملی میکند اما بانکهای کشور بهره لازم را از این همایش نمیبرند لذا تخصصیکردن نوع همایشها یک ضرورت بود تا از قبل برگزاری این همایش ارزشافزودهیی برای شبکه بانکی حاصل شود.
راحتی ادامه داد: در تیرماه 93 برگزاری این همایش تصویب و جلسات انتخاب مجری برگزار شد که در نهایت موسسه عالی آموزش بانکداری ایران براساس تجربهاش واجد شرایط تشخیص داده شد و شعار این همایش «کارآمدی نظام پیشنهادها؛ سرآمدی شبکه بانکی کشور» تعیین شد. مسگرها، معاون اداری و مالی بانک مرکزی نیز در ادامه اظهار کرد: ابداع روشهای تازه، افزایش خلاقیت در سازمان و افزایش رضایتمندی از اهداف مطرح شدن نظام پیشنهادها است و روشهایی هم در این زمینه در واحدهای تولیدی پیشنهاد شده بود که ابتدا فرمهایی را تهیه کرده و خواسته شد که هر کس پیشنهادی دارد مطرح کند و در ابتدا جوایزی برای افراد در نظر گرفته شده بود اما وقتی که این بحث در سیستم بانکی کشور مطرح شد با سیستمهای تولیدی تفاوتهایی داشت و در شروع سعی شد همه پیشنهادها دریافت شده و به همه افراد جوایزی یا دستکم لوح تقدیری اهدا شود.
وی اظهار کرد: به دلیل اینکه ساختار شبکه بانکی بهشدت غیرمتمرکز است، عموم پیشنهادهایی که به واحدهای ستاد میرسید قابل اجرا در کل سیستم نبود و بعضا افراد با قوانین و دستورالعملها آشنایی نداشتند و حتی گاهی اعتراض میکردند که به پیشنهادهای ما ترتیب اثر داده نشده است. مشکل دیگر این بود که اگر پیشنهادی ارایه شده و اجرایی میشد و پاداش هم دریافت میکرد بقیه همکاران در استانهای دیگر اعتراض میکردند که ما هم این پیشنهادها را ارایه داده بودیم.
معاون بانک مرکزی ادامه داد: بنابراین لازم است آسیبشناسی کنیم که در مقابل این همه تلاش چه میزان بهرهوری داشتهایم تا این نظام پیشنهادها را به خوبی در نظام بانکی پیاده کنیم؛ چراکه با وجود این آسیبها و چالشهای نظام بانکی، اصل موضوع نظام پیشنهادها بسیار مفید و مهم است. رحیمیانارکی، عضو هیاتمدیره بانک مسکن سخنران بعدی این همایش بود که در سخنان خود اظهار کرد: سالهاست درگیر موضوع بررسی نظام پیشنهادها در شبکه بانکی هستیم و پیشنهاد این همایش هم از طریق بانک مسکن ارایه شد و اکنون که این حجم شرکتکننده در این همایش را مشاهد میکنم بسیار خوشحال هستم و اصلا پیشبینی نمیکردیم که این همه مقاله به این همایش ارسال شود. وی افزود: ایجاد یک سیستم سازمانی برای نظام پیشنهادها از سال 84 مطرح شد و بنده در آن زمان مسوولیت طرح و برنامه بانک مسکن را بر عهده داشتم و اقدامات اولیه در دبیرخانه این بانک شکل گرفت و در این 8 سال فراز و فرودهایی داشتهایم.
عضو هیاتمدیره بانک مسکن اظهار کرد: چون در کارخانههای تولیدی میتوان قیمت تمام شده کالا و بهرهوری را محاسبه کرد، نظام پیشنهادها مورد استقبال قرار میگیرد اما در کارهای خدماتی همانند نظام بانکی این کار بسیار سخت است ولی ما ناامید نشدهایم و با یک سیستم و برنامهریزی جدید این کار را شروع کردیم و تاکنون دستاوردهای خوبی هم داشتهایم.
در ادامه، شنایی کارشناس مالی بانک صنعت و معدن به ارایه توضیحاتی درباره مقاله خود با عنوان چرخههای زیستآهنگ و نظام پیشنهادها پرداخت و اظهار کرد: کارشناسان هر اداره به دلیل داشتن خلاقیت با ارزشترین سرمایههای آن محسوب میشوند و در نظام پیشنهادها در جهت تقویت هویت انسان گام برداشته میشود و این امر به شناسایی استعدادهای وی برای تحقق کارآمدی سازمان کمک میکند.