دکتر مهدی برکچیان، استاد اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف در تحلیلی با فرض اینکه در مذاکرات هستهیی گشایشی ایجاد نشود و تحریمها به شکل کنونی تداوم داشته باشند و همچنین قیمت نفت در حدود 40 تا 50دلار باشد، پیشبینی کرد که رشد اقتصادی سال 94 کشور صفر یا منفی شود. دکتر برکچیان همچنین با بررسی روندهای تاریخی اقتصاد ایران در نظر گرفتن عوامل متعدد، متوسط ظرفیت تولید اقتصاد در هفت سال پیش رو را 2 تا 3درصد پیشبینی کرد. به گفته این استاد اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف، در صورتی که قیمت نفت در سال آینده حدود 40 دلار باقی بماند، انتظار این است که درآمدهای نفتی دولت 46درصد کاهش یابد که موجب میشود واردات نیز نسبت به سال گذشته 25درصد کاهش پیدا کند که اتفاقی قابل توجه در سال آینده و مشابه کاهش سالهای 91 و 92 خواهد بود. وی که در جمع مدیران شرکت سرمایهگذاری خوارزمی سخنرانی میکرد، در بخش دیگری از سخنان خود گفت: از فاز کاهنده تورم داریم به فاز فزاینده تورم وارد میشویم به گونهیی که از متوسط 1.1درصد تورم ماهیانه، از خرداد امسال با افزایش اندکی به 1.4درصد رسیدیم و بعد از آن، حتی تورم ماهیانه آذر 1.9درصد شد. به گفته وی، «مساله تنظیم
بودجه دولت به دلیل کاهش قیمت نفت، یک مساله جدی است. برآورد میشود سال آینده 165هزارمیلیارد تومان هزینههای جاری کشور و 115هزارمیلیارد درآمدهای عمومی باشد. با نفت حدود 40دلار حدود 40هزارمیلیارد تومان درآمد نفتی خواهیم داشت که در مجموع میشود 155هزارمیلیارد تومان. »
دکتر حسن درگاهی، استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی نیز که در جمع مدیران شرکت بورسی یاد شده سخن میگفت، در تبیین اثر شوک نفتی منفی بر اقتصاد نیز گفت: «در صورت کاهش قیمت نفت، به دلیل وابستگی بودجه به نفت، درآمدهای دولت نیز کم میشود، از این رو، دولت مخارج خود را تا حد ممکن کاهش میدهد. مخارج هم شامل بودجههای جاری و عمرانی است. 80درصد بودجه جاری حقوق کارمندان است، که معمولا هزینه چسبندهیی است و نمیتوان این هزینهها را کاهش داد. پس عمده افت درآمدهای نفتی روی بودجهها و پروژههای عمرانی اثر میگذارد. یعنی دولت تلاش میکند که کسری بودجه خود را از محل کاهش بودجههای عمرانی تامین کند، که کاری روبنایی و ساده است. در این کسری بودجه انتشار افزایش پایه پولی را نیز باید داشته باشیم. » دکتر درگاهی همچنین گفت: با شوک نفتی منفی، باز هم شاهد افزایش حجم نقدینگی و تورم خواهیم بود. اما نکتهیی وجود دارد و آن اینکه چون ارز حاصل از فروش نفت کم شده است و واردات کالاهای واسطهیی ما از این محل تامین میشود، طبیعتا تولید هم آسیب خواهد دید و در رکود خواهد بود. بنابراین احتمال تکرار بیماری هلندی یعنی گسست میان بخش واقعی اقتصاد و
بخش مالی ممکن است در آینده نیز اتفاق بیفتد. » مشروح سخنان دکتر برکچیان و دکتر درگاهی دو عضو ستاد هماهنگی امور اقتصادی دولت که به تازگی در «وخارزم» نشریه داخلی شرکت سرمایهگذاری خوارزمی منتشر شده است را پیشرو دارید.