روزهای پایانی سال91 بود که دولت و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا طی قراردادی عملیات ساخت آزادراه حرم تا حرم را آغاز کرد. پروژه‌یی با طول بیش از 820کیلومتر که قرار است دو شهر مقدس قم و مشهد را به یکدیگر متصل کند.
این پروژه اگرچه مصوب دولت دهم بود اما با روی کار آمدن دولت یازدهم نه‌تنها روند اجرای آن متوقف نشد که با پیگیری‌های وزارت راه و شهرسازی به‌عنوان کارفرما روند ساخت قطعه اول شتاب بیشتری به خود گرفت و حالا پس از کمتر از دو سال قطعه اول این آزادراه حد فاصل قم و گرمسار آماده بهره‌برداری است.
طرحی که طی روزهای آینده با حضور مقامات دولت و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا افتتاح می‌شود با سرمایه‌گذاری 60درصدی دولت و 40درصدی قرارگاه ساخته شده و در جریان ساخت آن 690میلیارد تومان هزینه شده است. براساس پیش‌بینی سازنده سرعت مجاز در این آزادراه 120کیلومتر بر ساعت است و دو ایستگاه عوارضی در ابتدا و انتهای آن تعبیه شده است.
اما این پروژه با کاهش 85کیلومتری مسیر قم-گرمسار در شرایط عادی و غیرپیک حداقل 90دقیقه در زمان سفر برای خودروهای سبک و 150دقیقه برای خودروهای سنگین صرفه‌جویی در زمان را در پی دارد. همچنین پیش‌بینی می‌شود با بهره‌برداری از آن سالانه 500میلیون لیتر بنزین و بیش از دوهزار لیتر گازوییل صرفه‌جویی شود. این میزان صرفه‌جویی بنزین براساس قیمت‌های فعلی رقمی معادل 400میلیارد تومان برای بنزین صرفه‌جویی می‌شود.
دولت یازدهم با تسریع تخصیص منابع مالی به این پروژه توانست آن را مطابق زمان‌بندی که خود در نظر گرفته بود به سرانجام برساند تا میزان آزادراه در دست بهره‌برداری کشور به 2868کیلومتر برسد.
در‌حال‌حاضر قطعه گرمسار-سمنان به‌طول 120کیلومتر و نیشابور-مشهد به‌طول 80کیلومتر با مجوز کمیسیون ماده15 در قالب طرح‌های تملک دارایی آماده اجراست. همچنین مسیر 500کیلومتری سمنان-نیشابور در انتظار سرمایه‌گذار به‌سر می‌برد.
حسن احمدی‌نوری، معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌و‌نقل در این باره به «تعادل» گفت: مطالعات امکان‌سنجی این طرح به این دلیل آغاز شد که ما در کشور کریدوری که بتواند جنوب‌غرب، جنوب و مرکز را به شمال شرق متصل کند نداشتیم. لذا تمرکز روی این پروژه قرار گرفت و درنهایت براساس برآوردهای کارشناسی ساخت آن در دستور کار قرار گرفت. نوری با بیان اینکه ما در شمال‌شرق کشور مرزهای مهمی مثل سرخس، باجگیران و دوغارون را داریم بنابراین باید چنین کریدوری نیز برای آن منطقه طراحی می‌کردیم.
معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها در ادامه اظهار کرد: برای ساخت این 152کیلومتر حدودا یک‌و‌نیم‌میلیون تن آسفالت استفاده شده و چهار‌هزارو 560تن نیز گاردریل به کار رفته است. همچنین 2میلیون و 600هزار تن حجم عملیات خاکبرداری بود. به نظر می‌رسد با افتتاح این پروژه و عزم دولت تدبیر و امید به‌زودی عملیات اجرایی مسیرهای گرمسار-سمنان و نیشابور مشهد نیز آغاز شود. می‌توان امیدوار بود با پیروزی‌های دیپلماتیک ایران در آینده‌یی نزدیک شاهد رشد سرمایه‌گذاری در کشور باشیم که یکی از مصادیق آن حتما احداث قطعه مهم و استراتژیک سمنان - نیشابور خواهد بود.
از سوی دیگر آنچه از سخنان عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در طول یک‌سال‌و‌نیم دوران وزارت وی می‌توان دریافت کمبود بودجه عمرانی وزارت راه و شهرسازی است. موضوعی که باعث شد اخیرا آخوندی در یک همایش عمومی حجم پروژه‌های متوقف‌شده این وزراتخانه را بیش از 120هزارمیلیارد تومان عنوان کند. این حجم بالا و عجیب تنها مربوط به پروژه‌های متوقف شده است و اگر پروژه‌های آماده سرمایه‌گذاری به آن اضافه شود و اهداف توسعه را نیز در نظر بگیریم با رقم سرسام‌آوری مواجه می‌شویم که در روزهای نفت ارزان‌قیمت و خلأ حضور سرمایه‌گذاران خارجی دستیابی به اهداف اسناد بالادستی را سخت‌تر از همیشه می‌کند. اما آنچه در این وضعیت می‌تواند به کمک دولت بیاید افزایش نقش مردم در پروژه‌های عمرانی از طریق انتشار اوراق مشارکت و دیگر ابزارهای مالی است. وزارت راه و شهرسازی می‌تواند درصورت موافقت مجلس شورای اسلامی اقدام به انتشار اوراق مشارکت کند. این تجربه پیش‌تر به کار گرفته و نتایج نسبتا مطلوبی به بار آورده است. این‌بار نیز درصورت اجرای صحیح و با دقت آن به‌شرط ارزیابی صحیح از توانایی پرداخت سود به‌موقع می‌تواند بار دیگر مشکلات این حوزه را برطرف کند.
