درحالی که نزدیک به دوماه از موعد مقرر برای برقراری نخستین جریان صادرات گاز به پاکستان از طریق خط لوله میگذرد و پیش از این اعلام شده بود که دریافت خسارت از پاکستان طبق قرارداد خواهد بود، معاون وزیر نفت اعلام کرده که ایران در مذاکره با پاکستان برای صادرات گاز به این کشور، هیچگاه وارد بحث جریمه نشده است.
به گزارش ایسنا، طبق قرارداد ایران و پاکستان در زمینه صادرات گاز، نخستین جریان گاز ایران به پاکستان باید تا 31دسامبر2014 برقرار میشد، اما باتوجه به اینکه زیرساختها در پاکستان فراهم نبود، عملا صادرات گاز به پاکستان ممکن نبود و طبق قرارداد پاکستان باید از ابتدای سال میلادی2015 ماهانه 200میلیون دلار جریمه به ایران پرداخت کند. در این راستا، درحالی که پیشتر عزیزالله رمضانی، مدیر امور بینالملل شرکت ملی گاز ایران، گفته بود که طبق قرارداد باید صادرات گاز به ترکمنستان از ماه دسامبر انجام میشد اما این امر انجام نشد و دریافت خسارت از پاکستان طبق قرارداد خواهد بود، امیرحسین زمانینیا معاون امور بینالملل و بازرگانی وزارت نفت گفت که ایران در مذاکره با پاکستان هیچگاه وارد بحث جریمه نشده است.
وی با تاکید بر اینکه ایران حق و حقوق خود را در مذاکره با پاکستان برای صادرات گاز به این کشور حفظ میکند، گفته که هیچ مذاکرهیی با پاکستان در هفتههای اخیر انجام نشده است.
مذاکرات انجام شده طی یکسال گذشته نشان از آن دارد که پاکستان همواره بر اجرای این خط لوله تاکید کرده و حتی در برخی مواقع با فرار به جلو، دلیل پایبند نبودن به مفاد قرارداد را ایران اعلام کرده است. گزارش اگرچه در دولت دهم، تاکید بسیاری بر ساخت این پروژه صورت گرفت و اصرار دولت بر اجرایی شدن این پروژه تا جایی پیش رفت که پیشنهاد پرداخت کمک هزینه 500میلیون دلاری به پاکستان ارایه شد، اما مقامات پاکستانی که مدام به بهانههای مختلف ساخت خط لولهیی پی را به تعویق میانداختند، ضمن درخواست همه وجه موردنیاز برای ساخت خط لوله معادل دومیلیارد دلار با قطر نیز برای دریافت الانجی مذاکره کردند.
اما پس از روی کارآمدن دولت یازدهم، مقامات نفتی کشور تاکید کردند که هیچ کمکی برای تکمیل این خط لوله درخاک پاکستان نمیکنند و این کشور بدون دریافت هیچ کمک مالی از طرف ایران باید آن را تکمیل کند. این اظهارات زنگنه، نگرانی پاکستانیها را درپی داشت بهطوری که ملک طاهر جاوید، رییس انجمن بازرگانی و صنعت پاکستان ضمن ابراز نگرانی از گزارشهای قطع گاز در سه ماهه زمستان برای بخش صنعت گفت: پروژه گاز ایران و پاکستان نقطه امیدی بود که با سخنان وزیر نفت ایران دچار ابهام شده است، بنابراین نواز شریف باید این موضوع را جدی گرفته و فورا گفتوگوهایی را با طرف ایرانی آغاز کند تا این پروژه را نجات دهد. براساس این گزارش، نواز شریف، نخستوزیر پاکستان در سفری که اردیبهشت سالجاری به ایران داشت، مذاکراتی را درباره مشکلات کشورش در اجرای پروژه خط لوله صلح با مقامات ایرانی انجام داده و آنطور که گفته میشود، یکی از بستههای پیشنهادی که مقامات پاکستانی به ایران دادند، دریافت کمک هزینه برای ساخت این خط لوله بوده که به گفته مقامات پاکستانی با مخالفت زنگنه، وزیر نفت کشورمان مواجه شده است.
در پی این امر پیشنهاد رسمی دولت پاکستان برای برونرفت از وضعیت موجود و شتاب در ساخت خط لوله واردات گاز از ایران اوایل تیر امسال به دست بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران رسید. در این پیشنهاد پاکستانیها راههای مختلفی را برای شتاب بخشیدن به احداث خط لولهیی پی مطرح کردهاند و خواستار اقدام در این زمینه شدند که جزییات آن ازسوی وزارت نفت در دست بررسی است.
پس از ارایه پیشنهاد پاکستانیها، وزیر نفت کشورمان با بیان اینکه طرف پاکستانی تقاضا کرده که زمان تحویل گاز دوسالونیم به تعویق بیفتد، گفت: در این زمینه بهطور اصولی به پاکستان نه نگفتهایم و مذاکرات با این کشور همچنان ادامه دارد.
زنگنه با تاکید بر اینکه «دبه» جزو لاینفک قراردادهای صادرات گاز است، اعلام کرد که پاکستان برای واردات گاز از ایران منتظر لغو تحریمها است.
در واقع قرارداد واردات گاز ایران به پاکستان توسط دولت قبلی پاکستان به امضا رسیده بود، اما دولت جدید پاکستان اجرایی کردن این پروژه را به لغو تحریمها مشروط کرده بود.
در این راستا حتی وزیر نفت پاکستان، اعلام کرد: تحریمهای بینالمللی علیه واردات گاز طبیعی از ایران وجود دارند که یکی از آخرین نمونههای آن جریمه ٩میلیارد دلاری است که علیه بانک فرانسوی بیانپی پاریباس بهدلیل انجام تراکنشهای مالی با ایران و سایر کشورهای تحریم شده توسط امریکا وضع شد.
خط لوله گاز صادراتی ایران به هند و پاکستان در سال1990 مطرح شد، اما گفتوگوها بر سر این طرح که «خط لوله صلح» نام گرفته از یک دهه پیش آغاز شد، اما اختلافات پاکستان و هند بهعنوان مهمترین دلایل کندی مذاکرات مانع توافق نهایی بین سه کشور شده بود تا اینکه هند از مذاکرات سه جانبه کنار کشید و ایران و پاکستان با برگزاری نشستهایی در تهران و اسلامآباد برای عملی کردن این طرح، مذاکرات را دنبال کردند و در نهایت خرداد1388 قرارداد بین ایران و پاکستان امضا و بنا شد، نخستین جریان گاز ایران به پاکستان تا 31دسامبر2014 برقرار شود.
براساس این گزارش اگرچه هنوز ایران و پاکستان هنوز در زمینه این قرارداد به نتیجه نرسیدهاند اما بهنظر میرسد هدف از مذاکرات اجرایی شدن قرارداد است و درچنین شرایطی باید دید که آیا ایران از پاکستان جریمه دریافت میکند؟