جهان
پژوهشگران امریکایی پیش‌بینی می‌کنند که جمعیت جهان تا سال۲۰۵۰میلادی از مرز ۹میلیارد تن فراتر می‌رود. به همین دلیل هشدار می‌دهند که همزمان از ظرفیت تولید مواد غذایی برای تامین نیاز ساکنان زمین کم می‌شود.
به گزارش خبرگزاری آلمان، این گزارش می‌گوید: جهان به بن‌بست مدیریت تغذیه رسیده است. از یک‌سو، با افزایش جمعیت و کمبود مواد غذایی روبه‌رو است و ازسوی دیگر، با امکانات محدود موجود که به هرحال به نابودی تنوع‌زیستی و از بین بردن محیط‌زیست می‌انجامد، قادر به افزایش موثر ظرفیت تولید این مواد نیست. از این‌رو کارشناسان «اتحادیه پژوهشگران امریکایی» در نشست سالانه خود که در شهر سن حوزه ایالت کالیفرنیا برپا شد، اعلام کردند که اگر سیاست تنظیم برنامه تولید و تغذیه در سطح جهان تغییر نکند، بشریت با کمبود مواد غذایی و گرسنگی آشکار و پنهان روبه‌رو خواهد شد.
به گفته پل ارلیش، عضو ارشد این اتحادیه، برای یافتن راهکاری درجهت نجات مردم جهان از این خطر تنها «۱۰ یا شاید ۲۰ سال وقت است.»
جیمز گربر، استاد دانشگاه مینه‌سوتا و عضو این اتحادیه، ضمن شرح دلایل این امر و تاثیرات ویران‌گر افزایش تولید بر محیط‌زیست، گفت: «در سه تا چهار دهه آینده، میزان مصرف غلات در جهان دوبرابر خواهد شد و تامین این نیاز بدون ازبین بردن محیط‌زیست، چالشی عظیم است.»
پیش از این نیز مجله اقتصادی فورچون در گزارشی بااشاره به برخی نتایج تحقیقات اعلام کرده بود که بحران کمبود غذا تا سال2030 یعنی 15سال زودتر از این پیش‌بینی به‌وقوع خواهد پیوست. هرچند بسیاری از کارشناسان می‌گویند: تولید مواد غذایی بیشتر باعث می‌شود از شدت این بحران کاسته شود برخی دیگر می‌گویند که وضعیت به این سادگی هم نیست. «استفن اسکانلان» استاد جامعه‌شناسی دانشگاه اوهایو در این‌باره گفت: «برای مقابله با خطر متوجه امنیت غذایی، ما باید شیوه مبارزه با فقر و نابرابری در جهان را تغییر دهیم... باید غذا را به‌عنوان یک حق اولیه بشری به‌نحوی مجددا مطرح کنیم که دولت‌ها حقیقتا در قبال آن مسوول باشند.» تولید مواد غذایی یکی از مهم‌ترین عوامل نابودی تنوع‌زیستی است و نقش مهمی در تغییر آب و هوای کره‌زمین و آلودگی دارد. درحال حاضر از میزان ذخایر جهانی غلات به تدریج کاسته می‌شود و شیوه کشت روی زمین‌های وسیع که در معرض تغییرات جوی، آفت‌های طبیعی و بحران‌های اجتماعی قرار دارد، پاسخ‌گوی نیازهای موجود نیست. این استاد دانشگاه همچنین استفاده از غلات برای تامین سوخت خودروها، تغذیه دام و حیوانات اهلی را نیز از عوامل دیگر کاهش میزان
تولید و ذخیره غلات می‌داند.
تقریبا نیمی از تولید زراعی جهان به مصرف خوراک دام می‌رسد، درحالی که بسیاری از مردم دنیا غذای کافی ندارند. درحال حاضر، یک‌سوم جمعیت جهان از گرسنگی آشکار و پنهان یا کمبود ویتامین و مواد معدنی رنج می‌برد. به گفته پل ارلیش، تنها در امریکا ۱۰ تا ۲۰میلیون کودک مبتلا به بیماری‌های ناشی از گرسنگی پنهان زندگی می‌کنند. درحال حاضر بحران غذا برای بسیاری از افراد در سطح جهان درجریان است و این بحران چیزی نیست که آنها بخواهند در آینده تجربه کنند. براساس گزارش‌های سازمان خواربار جهانی (فائو) درحال حاضر 842میلیون نفر در جهان با بحران سوءتغذیه دست به گریبان هستند. این جمعیت چیزی حدود دوسوم از جمعیت آسیا و اقیانوسیه را تشکیل می‌دهد. همچنین براساس این گزارش‌ها از هر چهار کودک زیر پنج سال یک نفر به‌دلیل سوءتغذیه با مشکلات رشدی مواجه است. نوع رژیم غذایی متداول در سراسر جهان نیز توانسته به بحران تولیدات موادغذایی دامن بزند. نوع خاص این رژیم غذایی موجب شده تا تمرکز تنها بر تولید یک‌سری خاص از محصولات کشاورزی گذاشته شود. علاوه بر این تورم، هجوم حشرات، شیوع بیماری‌ها و تغییرات بد آب و هوایی برای ایجاد چنین بحرانی مزید بر علت شده
است.
تغییرات اقلیمی
ازسوی دیگر تولید محصولات غذایی درچند دهه گذشته، دستخوش تغییرات جوی‌ای بوده که در مناطق گوناگون خشکسالی و سیلاب‌‌های ویران‌گر به‌همراه داشته است. جیمز گربر پیش‌بینی می‌کند که در چند دهه آینده پیامدهای جبران‌ناپذیر این تغییرات که سال‌هاست ایالت‌های مرکزی و جنوب غربی امریکا را تهدید می‌کند، افزایش خواهد یافت.
براساس آمار و پژوهش‌های کارشناسان این اتحادیه، در هشت سال گذشته تولید محصولات غذایی در سطح جهان، به‌دلیل خشکسالی‌های طولانی، کمتر از میزان مصرف آنها بوده است. ازسوی دیگر، در اثر سیلاب‌ها و سونامی‌ها، زمینه رشد انواع آفت‌های جدید و علف‌های هرز در مناطق مختلف جهان فراهم آمده است.
به گزارش دویچه‌وله، شتیفن انگیننت، یکی از نویسندگان گزارش «پتانسیل خشونت ناشی از کمبود منابع طبیعی» در انستیتوی آلمان برای امور بین‌المللی و دفاعی، می‌گوید: «در بسیاری موارد، گرسنگی و کمبود مواد غذایی عامل اصلی خشونت‌ها است. توزیع ناعادلانه منابع و حکومت‌داری خراب، مشکلات امنیتی ایجاد خواهد کرد. براین اساس، اعتراض‌ها بر علیه قیمت بلند مواد غذایی می‌تواند به خصومت علیه نظام‌های بر سر قدرت منجر شود. چنانچه اعتراض‌های مردمی در تونس، پیش از اینکه ضدیت با نظام یا رییس‌جمهور باشد، ناشی از مشکل اقتصادی و غذایی بود.»
چه باید کرد؟
«اتحادیه‌پژوهشگران امریکایی» با این حال راهکارهایی برای جلوگیری از بروز خطر گرسنگی به مصرف‌کنندگان و برنامه‌ریزان تغذیه درست پیشنهاد می‌کند. کم کردن مصرف گوشت یکی از این روش‌هاست. برای تولید یک کیلوگرم گوشت گاو، ۱۱هزارلیتر آب لازم است درحالی که تولید یک کیلوگرم گندم ۱۱۳لیتر آب نیاز دارد. دومین راهکار تغییر شیوه تولید مواد غذایی است به‌صورتی که محصولات بیشتر با کیفیت بهتر به‌بار بیاید. این پژوهشگران، استفاده از دانه‌هایی را که ژن آنها تغییر داده شده، توصیه می‌کنند. سومین روشی که می‌تواند موثر واقع شود، کاهش تولید گازهای گلخانه‌یی است. به گفته کارشناسان، اگر مصرف جهانی محصولات غذایی حیوانی و لبنیات به همین روال ادامه یابد، تولید گازهای گلخانه‌یی ناشی از تولید آنها
تا سال۲۰۵۰میلادی ۸۰درصد افزایش خواهد یافت.
