همان‌طور که گفته شد، در امتیازنامه دارسی پنج ایالت شمالی ایران از شمول قرارداد مستثنا شده بودند. در این فاصله فرمان‌هایی به‌نام اشخاص مختلف برای بهره‌برداری از معادن ایران در ایالت‌های شمالی صادر شده بود که از آن جمله فرمان ناصرالدین‌شاه برای بهره‌برداری از معادن در سمنان به «میرزاعلی معدنچی» در سال1255 (1877 میلادی)، فرمان‌هایی به‌نام «حاج‌علی‌اکبر امین معادن» در سال 1258 (1880 میلادی) و استخراج نفت در مازندران به «محمدولی‌خان خلعتبری» در سال1274 (1896) بود. در چنین اوضاع نابسامان، یک مامور بانک استقراضی روس به‌نام «مده دیویچ خوشتاریا» گرجستانی‌الاصل که با سرمایه‌دار خواندن خود با اعیان و اشراف ایرانی در ارتباط بود با تمهیداتی در سال1294 (1916 میلادی) قراردادی با محمدولی‌خان خلعتبری سپهسالار اعظم می‌بندد که براساس آن استخراج و بهره‌برداری از معادن نفت کجور و تنکابن را به‌مدت 99سال به خود اختصاص می‌دهد. اما این قرارداد به تصویب مجلس نمی‌رسد و کابینه صمصام‌السلطنه نیز که بعد از کابینه «سپهدار اعظم» روی کار می‌آید قرارداد را از درجه اعتبار ساقط می‌داند. پس از انقلاب بلشویکی و با لغو کلیه امتیازاتی که دولت روسیه تزاری و اتباع دولت آن در ایران از آن برخوردار بودند؛ خوشتاریا ناکام از فروش امتیاز خود در فرانسه و هلند، به انگلستان رفته و با ادعای اینکه او اهل گرجستان بوده و الغای امتیازات شامل آن کشور و اتباع آن نمی‌شود، قرارداد را به شرکت نفت انگلیس - ایران به‌مبلغ یکصدهزار پوند استرلینگ می‌فروشد. بر این اساس در سال1920میلادی شرکتی در لندن به‌نام شرکت «نفت شمال ایران» تاسیس می‌شود که خوشتاریا نیز یکی از سهامداران آن محسوب می‌شد. دولت وقت ضمن ارسال یادداشتی، غیرقانونی بودن امتیاز خوشتاریا را به‌اطلاع وزارت امور خارجه بریتانیا می‌رساند اما ظاهرا منافع غیرمنتظره نفت جنوب ایران موجب شده بود که دولت بریتانیا با وجود غیرقانونی بودن قرارداد امتیاز نفت شمال به بهره‌برداری از آن اصرار ورزد.
