گروه بازرگانی فراز جبلی
تفاوت شروع سال میلادی و سال نو در ایران عاملی اساسی است که آمارهای تجاری ایران را معمولا نمی‌توان به سادگی با آمارهای جهانی مقایسه کرد. 10 روز اختلاف در شروع هر ماه باعث شده است که دقت آمار متفاوت باشد. با این وجود با پایان یافتن سال میلادی می‌توان وضعیت تجارت خارجی درسال2014میلادی را مقایسه کرد. تراز بازرگانی خارجی کشورمان بدون احتساب صادرات نفت‌خام و میعانات گازی طی سال2014میلادی، کسری 20میلیارد و743میلیون دلاری را تجربه کرده است که این رقم در مدت مشابه سال پیش 15میلیارد و389میلیون دلار بوده است. در واقع سال2014 را به دو بخش باید تفکیک کرد. یک بخش هنوز تحت‌تاثیر سیاست‌های دولت دهم قرار داشت و بخش دوم تحت‌تاثیر دولت تدبیر و امید قرار گرفت. در واقع سیاست‌های دولت جدید در ابتدا توانست بخش واردات را به تحرک درآورد و آمار صادرات پس از یک وقفه زمانی خود را نشان داد. همین موضوع عاملی است که خود را در وضعیت تجارت خارجی درسال2014میلادی ایران نشان می‌دهد. ارزش واردات در این مدت 61.49درصد از کل مبادلات خارجی کشور را تشکیل داده که این نسبت در مدت مشابه سال گذشته 59.92درصد بوده است.
رشد 11.88 درصدی صادرات
درسال گذشته میلادی ارزش صادرات 34میلیارد و 777میلیون دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل آن 11.88درصد رشد داشته است.
در مقابل در بخش واردات معادل 55میلیارد و520 میلیون دلار کالا به کشور وارد شده است که نسبت به واردات 46.5میلیارد دلاری سال2013 نزدیک به 19.5درصد رشد داشته است. با این وجود این آمار و ارقام باعث رشد 34درصدی تراز تجاری منفی ایران شده است.
از میان 178 کشور طرف معامله، در مدت مذکور تراز بازرگانی با 96 کشور مثبت و با 82 کشور دیگر به نفع طرف مقابل بوده است. 5 کشور طرف معامله با بیشترین تراز تجاری مثبت شامل عراق با تراز بازرگانی 6میلیارد دلار، افغانستان با 2.4میلیارد دلار، ترکمنستان با 753میلیون دلار، پاکستان با 627میلیون دلار و مصر با 579میلیون دلار است.
در مجموع تراز بازرگانی ایران با این 5 کشور بیش از 10میلیارد دلار مثبت بوده است که بحث مهمی از این آمار مدیون صادرات 6میلیارد دلاری به عراق و 2.4میلیارد دلاری به افغانستان است.
این درحالی است که واردات از عراق و افغانستان حتی به 90میلیون دلار نمی‌رسد.
امارات برنده اصلی
مبادلات بازرگانی با کشور عراق با اختصاص 46درصد از سهم تراز مثبت بازرگانی بیشترین سود را برای کشورمان به‌همراه داشته ولی در مقابل امارات متحده عربی با 28.89درصد از سهم تراز منفی بازرگانی بیشترین سود را از تجارت با کشورمان به دست آورده است. درسال2014 از ایران تنها 3میلیارد و738 میلیون دلار کالا به امارات صادر شده است ولی از این کشور 13میلیارد و515میلیون دلار کالا وارد شد. این موضوع باعث تراز بازرگانی منفی 9میلیارد و777 میلیون دلاری بوده است. بخش مهمی از کالاهای وارداتی از امارات ساخت چین است. بعد از امارات، کره‌جنوبی، چین، سوییس و آلمان قرار دارند.
از صادرات 34میلیارد و777میلیون دلاری ایران 6.28درصد سهم پروپان مایع شده، 4.21درصد سهم بوتان مایع شده و 3.92درصد سهم پلی‌اتیلن بوده است. چین با سهم ارزشی 26.64درصدی، عراق با 17.51درصدی و امارات با 10.75درصد بیشترین سهم را در بین کشورهایی که پذیرای کالاهای ایرانی بودند، هستند. بعد از این کشورها نوبت به افغانستان و هند می‌رسد.
متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی طی سال2014 معادل 428دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 6.77درصد افزایش داشته است. این درحالی است که متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی طی سال2014میلادی معادل 1319دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 9.68درصد کاهش داشته است.
سال واردات محصولات کشاورزی
برخلاف بخش صادرات غیرنفتی که دایما مشتقات نفتی صدرنشین کالاهای صادراتی بودند در بخش واردات سال2014 را باید سال واردات کالاهای کشاورزی نامید. طی سال2014میلادی بیشترین واردات 55میلیارد و520میلیون دلاری مربوط به دانه گندم خوراکی به ارزش یک‌میلیارد و919میلیون دلار با سهم ارزشی 3.46درصد، برنج به ارزش یک‌میلیارد و613میلیون دلار و سهم ارزشی 2.94درصد، کنجاله سویا به ارزش یک‌میلیارد و571میلیون دلار و سهم ارزشی 2.83درصد بوده است. در بخش کشورها هم امارات با سهم 24.34درصدی، چین با سهم ارزشی 22.64درصدی، کره با سهم 7.72درصدی بیشترین سهم را در واردات داشته‌اند.
