نیمی از فارغ‌التحصیلان پرستاری وارد بازار ایران نمی‌شوند

۱۳۹۳/۱۲/۰۲ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۵۳۴۰


معاون وزیر بهداشت: مردم کمبود پرستار را تاب بیاورند

شریفی‌مقدم با اعلام اینکه در سال بیش از 1000پرستار ایرانی به کشورهای ترکیه، حاشیه خلیج فارس، کانادا و... مهاجرت می‌کنند، گفت: چون جذابیت‌های پرستاری در آن سوی آب‌ها بیشتر است، شاهد ترک وطن هستیم


معاون پرستاری وزیر بهداشت دولت یازدهم در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران، اعلام کرد: هم‌اکنون به ازای هر تخت در 24 ساعت در مناطق محروم 0.4 و در مناطق برخوردار 1.1 پرستار فعالیت دارد. محمد میرزابیگی در ادامه تشریح وضعیت فعلی‌ که برای مردم چند سالی است تکراری‌شده، از آنها خواست در مراجعه به مراکز درمانی و مواجهه با کمبود پرستار، صبوری کنند. کمبود پرستار در ایران به دلیل کمبود امکانات برای آموزش یا کمبود نیروی انسانی آموزش‌دیده نیست بلکه پرستاران ایرانی به سرنوشت سرمایه‌های اجتماعی و انسانی در کشورهای درگیر در بحران اقتصادی دچار شده‌اند؛ مهاجرت. از سویی محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار ایران نیز به تعادل گفت: سالانه 8 هزار نفر در رشته پرستاری فارغ‌التحصیل می‌شوند که همه این تعداد جذب بازار نمی‌شوند. به گفته وی در آزمون استخدام 16هزار نفری وزارت بهداشت تنها 3 هزار نفر شرکت می‌کنند و جذب می‌شوند. به عبارتی بیش از نیمی از پرستاران کشور یا مهاجرت می‌کنند یا تغییر شغل می‌دهند یا ترک شغل می‌کنند. میرزابیگی که در نماز جمعه دیروز تهران به عنوان سخنران پیش از خطبه حضور پیدا کرده بود، میزان استاندارد تعداد پرستار به ازای هر تخت را دست‌کم دو نفر دانست و گفت: هم‌اکنون 140 هزار پرستار در 750 بیمارستان فعالیت دارند که با توجه به جمعیت، تعداد پزشکان و تخت‌های بستری کافی نبوده و حداقل باید به دو برابر ظرفیت فعلی افزایش یابد. اما رییس انجمن پرستاری ایران در گفت‌وگو با تعادل شیوه ارزیابی براساس نسبت پرستار به تخت را که همیشه در ایران رایج بوده، کمی دور از استانداردهای جهانی می‌داند و می‌گوید: این ارزیابی باید براساس جمعیت کشور انجام شود. هرچند که به اعتقاد دکتر ابوالفضل جاریانی، نظام پرستاری در ایران به طور کلی از استانداردهای جهانی فاصله دارد. وی همچنین میزان کافی پرستار براساس همان شیوه رایج را در ایران کنونی، 0.8 به ازای هر تخت می‌داند که تا رسیدن به استاندارد جهانی2- 1.5 پرستار به ازای هر تخت باید دست‌کم دو برابر شود. با این حال معاون وزیر بهداشت اهمیت این بخش از نظام درمانی را این طور توضیح داد: پرستاران در صف مقدم ارائه خدمات پزشکی به مردم هستند و با توجه به کمبود نیروی پرستاری، از سازمان مدیریت و مجلس تقاضا می‌کنیم که نگاه ویژه‌یی در این زمینه داشته باشند. وی در این بخش به بی‌توجه به ریشه مهاجرت پرستاران و در نتیجه بحران کمبود پرستار در ایران نیز گریزی زد: هرچند بخشنامه‌هایی در زمینه به کارگیری نیروی پرستاری داشتیم اما چون رویکرد غیردولتی در آن وجود دارد استقبال چندانی از آن نشده و شاید لازم باشد برای به کارگیری پرستاران، روش‌های شبه‌دولتی را فعال یا پرداخت‌های پرستاران را دارای جذابیت‌های بیشتری کرد یا دوباره برای استخدام دولتی پرستاران، مجوز صادر شود. وی خاطرنشان کرد: در زمینه پرداخت‌های پرستاران، مجلس شورای اسلامی 6 سال پیش، «تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری» را به تصویب رساند و اکنون از شورای عالی بیمه انتظار داریم این موضوع را تصویب کرده و برای اجرا در اختیار وزارت بهداشت قرار دهد. تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری طرحی است که در سال 86 با رای قاطع نمایندگان به تصویب مجلس و همین طور شورای نگهبان رسید و قرار بود در عرض 6‌ماه آیین‌نامه این قانون توسط وزارت بهداشت، وزارت رفاه و سازمان رفاه پرستاری تهیه شود. اما این «6 ماه» تاکنون به طول انجامید. وزیر بهداشت با بیان اینکه در کتاب تعرفه سلامت، 250 خدمت پرستاری تعرفه‌گذاری می‌شود، گفت: 190 خدمت پرستاری در این کتاب، تعیین تعرفه شده بود ولی خدمات تخصصی که شاید در قالب خدمات پرستاری نباشد اما پرستاران آن را ارایه می‌کنند، نیز در کتاب تعرفه خدمات پرستاری تعرفه‌گذاری شده‌اند.


توقعات مردم بالاست

معاون وزیر بهداشت با اشاره به سفر هفته گذشته خود به خرمشهر و شادگان گفت: در بازدید از یکی از بیمارستان‌های این منطقه با پرستاری روبه‌رو شدم که 30 بیمار را پوشش می‌داد و از سوی دیگر توقعات مردم نیز بالا است که البته ما به آنان حق می‌دهیم اما تا زمانی که برنامه‌ها به نتیجه برسد و پرستاران وارد سیستم درمانی کشور شوند از مردم می‌خواهیم با صبر با پرستاران همکاری کنند. معاون وزیر از مردم صبری را می‌طلبد که سال‌هاست به آن خو گرفته‌اند و اکنون با روی کار آمدن دولت یازدهم یا «دولت سلامت» امیدهایشان به پایان یافتن این صبر تلخ و طولانی قوت گرفته است. صبر برای آمدن پرستاری که قرار است پانسمانی را عوض کند، تزریقی را انجام دهد یا پیامی را از بیمار به پزشک انتقال دهد، صبر مانوسی برای بیمارانی است که در بیمارستان‌های دولتی دوره نقاهت و درمان خود را می‌گذرانند. آنها که توان اقامت در بیمارستان‌های خصوصی را دارند نیز به ضرب سکه‌هایی که به عنوان انعام به پرستاران می‌دهند، این صبر را برای خود کمتر یا دست‌کم قابل تحمل‌تر می‌کنند؛ ‌سکه‌هایی که حتی تابوی پرستاران کج‌خلق ایران را نیز می‌تواند بشکند. اما ظاهرا این تلخ‌کامی دو طرفه بوده و جالب‌تر اینکه پرستاران راه‌حل خود را در فرار از نظام درمانی کشور پیدا کرده‌اند. در سال 91، نزدیک به 700 پرستار از ایران به کشورهای اروپایی یا امریکای‌شمالی یا سایر کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه منطقه مهاجرت کرده‌اند. دبیرکل خانه پرستار به تعادل در این باره می‌گوید: در حال حاضر جامعه پرستاری کشور واقعا به شرایط موجود اعتراض دارد. به گفته شریفی‌مقدم این قشر امسال، 3 تجمع اعتراض‌آمیز شکل داد و قرار است یک‌‌شنبه این هفته هم تجمعی کشوری علیه وضعیت نامناسب شغلی خود شکل دهند. این عضو نظام عالی شورای پرستاری از نامه‌های سرگشاده‌یی که به نمایندگی از پرستاران به رییس‌جمهور نوشته و بیانیه‌هایی که تنظیم کرده و تاثیری بر وضع آنها نداشته می‌گوید و امیدی هم به سال آینده ندارد: امسال وعده و وعیدهایی داده‌اند اما امیدی به عملی‌شدن آنها نداریم. شریفی‌مقدم می‌گوید متاسفانه برخلاف آنچه وزارت بهداشت جلوه می‌دهد، وضعیت پرستاران اصلا خوب نیست و شاهد این مدعا هم میزان نرخ بالای مهاجرت، ترک شغل یا تغییر شغل افرادی است که در این رشته تحصیل کرده‌اند.


نگاه پزشک‌سالارانه یا رویای ثروت پرستاران

دلایل این مهاجرت را بیشتر در درآمد کم این قشر از درمانگران کشور اعلام کرده‌اند اما عضو شورای عالی نظام پرستاری با انتقاد به عقبگرد وزارت بهداشت در حوزه پرستاری کشور چندی پیش اعلام کرد: علت کمبود پرستار در کشور، نگاه پزشک‌سالارانه حاکم بر وزارت بهداشت است.

محمد شریفی‌مقدم گفته بود: با توجه به توسعه علم پزشکی و ظهور بیماری‌های نوپدید و همچنین ورود تکنولوژی‌های جدید پزشکی به همراه ارتقای دانش سلامت مردم، باعث شده تا پرستاری در دنیا نیز به سمت تخصصی و فوق‌تخصصی پیش برود.

وی علت تخصصی‌شدن پرستاری را، ارائه خدمات کیفی‌تر به مردم و بیماران عنوان کرد و گفت: متاسفانه بر عکس دنیا، در کشور ما، شاهد یک عقبگرد 33 ساله در حوزه پرستاری هستیم و این موضوع نشات گرفته از نگاه پزشک‌سالارانه حاکم بر وزارت بهداشت است. دبیرکل خانه پرستار به ماجرای احیای کاردانی پرستاری و تربیت پرستار یک ساله اشاره کرد و ادامه داد: معاون آموزشی وزارت بهداشت به کمبود 80 هزار پرستار اشاره کرده و گفته است که برای تامین پرستار مورد نیاز مراکز درمانی کشور، می‌خواهیم کاردانی پرستاری و پرستاری یک ساله را احیا کنیم. در حالی که موضوع کاردانی پرستاری مربوط به سال 1361 بود که آن زمان تنها 25 دانشکده پرستاری در کشور داشتیم. وی با اعلام اینکه در حال حاضر 180 دانشکده پرستاری در کشور وجود دارد، تاکید کرد: مسوولان وزارت بهداشت فکر می‌کنند که علت کمبود پرستار، کمی است. در حالی که مشکل کمبود پرستار، نشات گرفته از سیاست‌های نادرست و اشتباه وزارت بهداشت است و تفکرات پزشک‌سالارانه‌یی که در نگه‌داشت و جذب پرستار مشکل دارد.

عضو شورای عالی نظام پرستاری گفت: وضعیت پرستاری به قدری آشفته و به هم ریخته است که پرستار با 14سال سابقه کار، ترک شغل می‌کند و دیگر نمی‌خواهد کار پرستاری انجام دهد.

شریفی‌مقدم با اعلام اینکه در سال بیش از 1000پرستار ایرانی به کشورهای ترکیه، حاشیه خلیج فارس، کانادا و... مهاجرت می‌کنند، گفت: چون جذابیت‌های پرستاری در آن سوی آب‌ها بیشتر است، شاهد ترک وطن هستیم.

وی با بیان این مطلب که کمبود پرستار ناشی از نبود افزایش جذابیت‌های پرستاری است، ادامه داد: پرستاری در دنیا رتبه سوم مشاغل درآمدزا را دارد. در حالی که ما تازه به فکر احیای کاردانی پرستاری و همچنین پرستار یک ساله و 6 ماهه هستیم.

جاریانی نیز در ارزیابی نظام و بازار پرستاری در ایران به تعادل می‌گوید: در حال حاضر حدود 150-100هزار پرستار در ایران وجود دارد که براساس هیچ معیاری کفاف نیاز کشور را نمی‌دهد اما مساله اساسی‌تر این است که ما حتی نقشه جامع پرستاری هم در کشور نداریم که بخواهیم براساس آن برنامه‌ریزی و پیشرفت کنیم. در بازاری که نیروی انسانی آن به دلیل نارضایتی بازار را ترک می‌کند و مشتریان آن (بیماران) نیز از خدمات این بخش رضایت ندارند و حتی این بخش بر فعالیت کل نظام درمانی تاثیر گذاشته است، به نظر می‌رسد عملکرد دولت به عنوان سیاست‌گذار و برنامه‌ریز باید چیزی فراتر از دعوت طرفین به صبوری باشد.

مشاهده صفحات روزنامه

ارسال نظر