در سال1361 و در بحبوحه جنگ، نیاز مردم کشور ازجمله مرزنشینان به حمایت از جانب دولت، بیش از پیش احساس شد، بههمین دلیل اتحادیه تعاونیها به فکر تاسیس تعاونی ویژهیی برای آنها افتاد. اهدافی که این تعاونی دنبال میکرد، اقداماتی نظیر امکان استفاده بهتر از امکانات مرزی برای مرزنشینان و توزیع درست کالا، سوقدهی مرزنشینان از قاچاق کالا به سمت فعالیتی مثبت، شکستن بازار سیاه مواد غذایی و کالاهای اساسی و جلوگیری از مهاجرت بود. از آنجایی که در جریان شکلگیری و توسعه تعاونی مرزنشینان، فعالیت بخش تعاون در حیطه بازرگانی نیز تاحدودی افزایش یافته همچنین باتوجه به اصل44 قانون اساسی برای واگذاری تصدیهای دولتی به تعاونیها، بستری مناسب برای این امر شکل گرفته است. باتوجه به نقش توسعه تعاونیها در اقتصاد کشور و اثرگذاری این بخش همچنین موقعیتهایی که برای رشد و آبادانی کشور وجود دارد، اهمیت اینگونه تعاونیها روزبهروز بیشتر احساس میشود. تعاونیهای مرزنشین در سالهای قبل عملکرد مناسبی از خود ارایه ندادند، اما با گذشت چند سال باتوجه به این نکته که مبادلات بازرگانی میان کشورهای همسایه و صرفهجویی در زمان حملونقل، افزایش صادرات و واردات در جهت توسعه روابط اقتصادی از طریق مرزهای کشور بهسادگی صورت میگرفت، این نوع تعاونیها وظیفه این کار را برعهده گرفتند و تاکنون نیز سازوکار خوبی داشتهاند. هدلیل آنکه سرمایهگذاری در مناطق مرزی توسط بخش خصوصی بهدلیل فراهم نبودن بسترهای مناسب و عدم انگیزه این بخش کمتر انجام میگیرد و بهدلیل مقیاس فعالیتها، نقش موسسات دولتی نیز در این مناطق کمرنگ است، بنابراین سعی و عملکرد تعاونیهای مرزنشین در رونق و افزایش توان اقتصادی و قدرت خرید اعضا و کمک به خانوادههای عضو تعاونی، قابل تحسین بوده است. کمترین سرانه سرمایه در تعاونیهای مرزنشین، به تعاونی فرش دستباف تعلق دارد. حتی باوجود اینکه کشور ایران دارای قدمتی تاریخی است و اینگونه صنایع از دستاوردهای ایران بهشمار میرود، بنابراین سرمایهگذاری در این بخش نیازمند حمایت بیشتری است. همچنین شرکتهای تعاونی مرزنشینان درراستای توسعه مناطق مذکور اقدام به ایجاد فروشگاههای عرضه کالا، انبار و سرمایهگذاری در واحدهای تولیدی و خدماتی کردهاند، بنابراین تلاش ازسوی کمک به فعالسازی تعاونیها ازسوی مردم قابلتحسین بوده اما دولت به این بخش تاحدودی کمتوجهی کرده است. البته عدم آشنایی کافی مدیران، بازرسان و اعضای تعاونی با وظایف خود، توسعهنیافتگی مناطق مرزی و نبود زیرساختهای مناسب سرمایهگذاری، دخالت برخی مسوولان دولتی در امور مرزنشینان، سوءمدیریت و ضعف عملکرد در برخی تعاونیها، کمبود نقدینگی متناسب با عملکرد اینگونه تعاونیها، وجود بدهی ناشی از مابهالتفاوت واردات کالا و بدهیهای مالیاتی طی سالهای گذشته، عدم ارایه تسهیلات مناسب و ارزانقیمت جهت سرمایهگذاری شرکتهای تعاونی مرزنشین، ناکافی بودن سهمیه ارزی و عدم تناسب آن با نیازهای ساکنان مناطق مرزی، باعث ضعیف بودن این بخش شده است. اگر برنامههای حمایتی ازسوی دولت همچنین سیاستهای تشویقی تعاونیهای مرزنشین، جزو برنامههای کاری دولت قرار بگیرد، این تعاونی میتواند بهعنوان یکی از اثرگذارترین بخشهای اقتصادی فعالیت کند.