بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی در گزارشی تحلیلی فرصتهای سرمایهگذاری استان خوزستان در بخش معدن و صنایع معدنی را به تفصیل اعلام کرد.
براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، یکی از پتانسیلهای قابل توجه استان خوزستان وجود بنادر و اسکلههای دریایی و داشتن مرز آبی با کشورهای حاشیه خلیج فارس است که از مهمترین فرصتها برای صادرات محصولات تولیدی کشور و استان خوزستان بهشمار میروند. با درنظر گرفتن این موضوع که حملونقل دریایی ارزانترین و مناسبترین نوع حملونقل بهشمار میآید، میتوان با فعال کردن صنایع کاشی و سرامیک و ایجاد کارخانجات صنایع معدنی ازجمله کارخانه تولید شن و ماسه و سیمان، کارخانجات تولید سنگهای تزیینی، عناصر نادر خاکی (وجود ذخایر معدنی فسفات در استان)، استخراج و فرآوری دولومیت و سرمایهگذاری در صنایع آهن و فولاد با رویکرد صادرات تحول عظیمی در صنعت استان خوزستان ایجاد کرد.
وضعیت معادن خوزستان
براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در سال 1389 تعداد معادن فعال استان خوزستان 79 معدن بوده است. البته این تعداد در سال 1391 با استناد به آمار منتشر شده از «درگاه ملی آمار ایران» به 136 معدن افزایش یافته است و در حدود 51/2درصد از معادن فعال کشور را به خود اختصاص داده است.
براین اساس، تعداد کل معادن استان در سال 1391، 232 معدن، میزان استخراج واقعی معادن فعال 1/18430هزار تن و اکثریت معادن را بخش خصوصی استخراج میکند. یکی از مهمترین نکات در این بین رشد 476درصدی میزان استخراج در سال 1391 نسبت به 1389 است که باید مورد توجه قرار گیرد. براساس گزارش بازوی پژوهشی مجلس از عمده معادن استان خوزستان میتوان به معادن غیرفلزی که شامل سنگ گچ، آلویوم آهکی، سنگ لاشه، مارن، دولومیت، مرمریت، ماسه سیلیسی، ماسه بادی، شن و ماسه کوهی است، اشاره کرد.
وضعیت صنایع معدنی خوزستان
براساس این گزارش در سال 1388 در 116 کارگاه صنایع معدنی استان، تعداد 18.883نفر مشغول بهکار بودهاند که عمده آن شامل تولید سیمان و آهک و گچ و محصولات ساخته شده از آنها، تولید محصولات اولیه آهن و فولاد و تولید آجر بوده و ارزشافزوده فعالیت صنعتی این استان 7.879.377میلیون ریال گزارش شده است.
فرصتهای سرمایهگذاری
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، «تولید سنگهای ساختمان با کیفیت و مطلوب» یکی از 8 فرصت سرمایهگذاری در معادن و صنایع معدنی خوزستان است. وجود ذخایر معدنی انواع سنگ ساختمانی در این استان در کنار واردات تکنولوژی پیشرفته و توانمندسازی نیروی انسانی متخصص برای تولید سنگهای ساختمانی با کیفیت و استاندارد بالا در جهت جایگزینی آن با واردات سنگهای ساختمانی از خارج کشور و صادرات آن به منطقه حوزه خلیج فارس اولویت بالایی در سرمایهگذاری دارد. «ایجاد کارخانجات جدید سیمان» دومین فرصت سرمایهگذاری در معادن و صنایع معدنی خوزستان است که از سوی مرکز پژوهشهای مجلس معرفی شده است. وجود ذخایر قابل توجه آهک در خوزستان از یک طرف و قرار گرفتن این استان در جنوب کشور و راههای ارتباطی آن به کلیه کشورهای حوزه خلیج فارس، امکان کلی تولید محصولات معدنی انواع سیمان (از جمله سیمان ویژه و سیمان دیواره چاه نفت) را فراهم میکند. همین شرایط نیز امکان کلی تولید محصولات معدنی کاشی و سرامیک صادراتمحور را نیز توجیهپذیر میکند. از همینرو، «ایجاد کارخانجات جدید کاشی و سرامیک» نیز یکی دیگر از فرصتهای سرمایهگذاری در بخش معدن و صنایع معدنی
خوزستان بهشمار میرود. براساس این گزارش، «ایجاد کارخانجات تولید انواع شن و ماسه» فرصت بعدی سرمایهگذاری در این استان محسوب میشود. با توجه به ذخایر معدنی موجود استان بهعنوان مواد اولیه و بازار مصرف گسترده در داخل و خارج کشور، بسط و گسترش این صنعت در خوزستان امکانپذیر است.
گزارش بازوی پژوهشی مجلس همچنین از «سرمایهگذاری در صنایع آهن و فولاد» بهعنوان یکی از فرصتهای سرمایهگذاری در معادن و صنایع معدنی خوزستان حکایت میکند. وجود کارخانه تولید شمش آهن و فولاد خوزستان و نزدیکی به آب و مرزهای صادراتی، امکان سرمایهگذاری در صنایع فولاد را بیش از پیش تقویت میکند. «سرمایهگذاری در سنگهای تزیینی و آنتیک» نیز یک فرصت معرفی شده دیگر است. با توجه به وجود کارخانجات سنگهای ساختمانی که در استان خوزستان یا سایر استانهای همجوار وجود دارد و ضایعات زیادی که به صورت سنگهای ریز بهوجود میآید، میتوان با بازیافت و تبدیل آنها به سنگهای تزیینی و آنتیک، محصولات جدید و جذابی را تولید و ارایه کرد که ضمن اشتغالزایی میتواند صادرات صنایع دستی در این حوزه را باعث شود. سنگهای تزیینی کاربردهای زیادی در ساختمانهای مسکونی، اداری، رستورانها، سالنهای نمایش و... در داخل و خارج از کشور دارد. «سرمایهگذاری در عناصر نادر خاکی» نیز ازجمله فرصتهای سرمایهگذاری معرفی شده از سوی مرکز پژوهشهای مجلس است. بر اساس گزارش این مرکز پژوهشی، یکی از انواع عناصر نادر خاکی استان خوزستان وجود ذخایر معدنی فسفات در این استان است که با استخراج و فرآوری معادن یادشده میتوان در زمینه تولیدات اسید فسفریک، محصولات کشاورزی و غذایی و تولیدات انواع حشرهکش اقدام کرد. «استخراج و فرآوری دولومیت» یکی دیگر از فرصتهای سرمایهگذاری معرفی شده توسط بازوی پژوهشی مجلس است. براین اساس، سرمایهگذاری در فرآوری و استخراج مواد معدنی دولومیت برای کاربرد در صنایع زیردستی در استان و صادرات میتواند مورد توجه قرار گیرد. این ماده کاربردهای فراوانی در صنایع معدنی همچون صنایع ذوب فلزات، صنایع نسوز، شیشهسازی، سرامیک، رنگسازی و کشاورزی دارد.