مشاور رییس‌جمهور با اشاره به اینکه وضعیت مناطق آزاد با اهداف اولیه مورد نظر فاصله دارد، گفت: عده‌یی منتظرند در مناطق آزاد حرکتی انجام شود تا سنگ‌اندازی کنند.
به گزارش ایسنا، اکبر ترکان - دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و اقتصادی - با اشاره به اینکه در کشور هفت منطقه‌آزاد وجود دارد، اظهار کرد: سه منطقه کیش، قشم و چابهار مناطق اولیه آزاد کشور هستند و سپس مناطق اروند، جلفا، ارس، ماکو و بندرانزلی به مناطق آزاد اضافه شده‌اند.
وی با اشاره به اینکه کیش با محوریت کسب‌وکار گردشگری بیشترین موفقیت را در رسیدن به اهداف اولیه خود داشته است، اظهار کرد: درحال‌حاضر گردشگری در جزیره کیش از رونق قابل‌قبولی برخوردار است و قشم نیز توسعه نسبی خوبی داشته، با این حال در حد کیش ارزیابی نمی‌شود.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و اقتصادی افزود: بندرچابهار برای ترانزیت محور شرق اهمیت خاصی دارد اما با این وجود مشکل اصلی چابهار توسعه نیافتن زیرساخت‌های لازم است؛ برای مثال توسعه بندرچابهار با وجود پست‌های اسکله بزرگی که برای کشتی‌های اقیانوسی دارد، همچنان نیازمند توسعه 90میلیون تن ظرفیت است. ترکان خاطرنشان کرد: سازمان بنادر و دریانوردی تصمیم دارد این ظرفیت مورد نیاز را تامین کند و علاوه بر آن مکمل توسعه بندرچابهار ایجاد راه‌آهن چابهار-زاهدان-مشهد است. دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و اقتصادی با تاکید بر لزوم اطلاع‌رسانی در مورد معاملات، مناقصه‌ها و فروش‌ها در مناطق آزاد گفت: اگر کسی می‌خواهد در منطقه‌آزاد قطعه زمینی بخرد باید درباره وضعیت آن زمین، بتواند اطلاعات کسب کند و اگر این اتفاق نیفتد باید شخص خود حضورا به ادارات برود و این آغاز آلودگی است، پس بهترین راه برای مقابله با این فساد اطلاع‌رسانی است.
وی اطلاع‌رسانی و شفافیت را مستلزم جلوگیری از ایجاد فساد دانست و افزود: برخی مناطق ما به‌آسانی در حال شفاف‌سازی هستند اما برخی مناطق در این مورد با چالش روبه‌رو هستند چون تربیت این امر را ندارند و این مساله برمی‌گردد به روش‌هایی که ما به آن خو گرفته‌ایم.
مناطق آزاد دروازه وارداتی شدند
ترکان درباره عدم وجود زیرساخت‌های لازم در مناطق آزاد خاطرنشان کرد: هنوز در حال ادامه رویه نادرست گذشته درباره زیرساخت‌های این مناطق هستیم. دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و اقتصادی افزود: زمانی‌که تصمیم گرفته شد قشم به‌عنوان منطقه‌آزاد شناخته شود از بودجه‌های ملی هزینه ایجاد زیرساخت‌های آن تامین نشد بلکه گفته شد قشم خودش هزینه زیرساخت‌هایش را تامین کند و باتوجه به اینکه از صادرات نمی‌شود پول درآورد این مناطق به چرخه معیوب واردات کالاهای مصرفی افتادند. وی با تاکید بر اینکه مناطق آزاد به‌جای اینکه گذرگاه‌های صادراتی باشند تبدیل به دروازه‌های وارداتی کشور شده‌اند، تصریح کرد: وقتی منطقه‌یی عادت می‌کند که کالاهای اساسی مورد نیاز خود را از طریق واردات تامین کند دیگر نمی‌تواند از این اعتیاد دست بردارد.
ترکان با اشاره به اینکه در واردات لذتی است که در هیچ‌چیز نیست، تصریح کرد: خروج از چرخه معیوب واردات کار دشواری است زیرا در کشور‌های نفتی مثل کشور ما علت اصلی توسعه‌نیافتگی این است که سرمایه‌داری تجاری با سرمایه‌داری صنعتی مکمل نیستند بلکه با یکدیگر در تعارض هستند. دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و اقتصادی با اشاره به اینکه سرمایه‌داری تجاری می‌خواهد از طریق واردات تمام کالاهای مورد نیاز اولیه کسب سرمایه کند، افزود: این درحالی است که سرمایه‌داری صنعتی به‌دنبال ارتقای پایه‌های فناوری در کشور است و از این‌رو این نوع سرمایه‌داری با درآمد‌های نفتی در تعارض هستند. ترکان با اشاره به افزایش قیمت نفت از 2.6دلار به 11دلار خاطرنشان کرد: وقتی در کشور در سال1351 تا 1356 این اتفاق افتاد اقتصاد ایران به بیماری معروف به بیماری هلندی دچار شد و درآمد‌های نفتی باعث واردات بیشتر و درنتیجه شکست‌خوردن تولیدات داخلی شد. دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و اقتصادی با ابراز تاسف از اینکه در دولت نهم و دهم نیز درآمد‌های هنگفت نفتی موجب تکرار همان حادثه گذشته شد، تصریح کرد: وقتی واردات رقیب تولیدات داخلی می‌شود به‌طوری‌که 60درصد از ظرفیت‌های کوچک و متوسط کشور معطل هستند به تولید داخلی کشور ضربه وارد می‌شود. وی افزود: در دوران درآمد‌های پررونق نفتی واردات هر آنچه کالای مصرفی مردم است موجب شکست تولیدات داخلی شده و چون قیمت‌دلار ثابت نگه داشته می‌شود قیمت کالای داخلی با تورم، بالا می‌رود تا آنجا که کالای داخلی گران‌تر از کالای وارداتی می‌شود که ممکن است کیفیت بالاتری نیز داشته باشد. وی یکی از مشکلات اجرای برنامه‌های توسعه در مناطق آزاد را دخالت دستگاه‌های ملی و وزارتخانه‌ها دانست و تصریح کرد: از همه دستگاه‌های ملی و وزارتخانه‌ها می‌خواهم که تمام اتکا و خلاقیت خود را به‌جای دیگری ببرند. دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و اقتصادی با تاکید بر اینکه براساس قانون مناطق آزاد زیرنظر مدیرعامل همان منطقه است، تصریح کرد: دستگاه‌های ملی و وزارتخانه‌ها باید از مناطق آزاد دست بردارند زیرا مشکل دخالت این ارگان‌ها در مناطق آزاد تبدیل به مصیبت شده است. ترکان با اشاره به اینکه هدف شورای عالی مناطق آزاد انجام تجربه‌های نو در این مناطق است، خاطرنشان کرد: با این حال مدیران مناطق آزاد می‌خواهند دستور کار خود را از وزارتخانه‌ها بگیرند و وزارتخانه‌ها نیز آماده تجربه‌های نو نیستند.
