منوچهر فخرزاد
اروپا بهخصوص منطقه پولی یورو از سال2008 گرفتار رکود، تورم و بیکاری و بههم ریختگی اقتصادی شدیدی شد تا جایی که نرخ رشد اقتصادی به پایینترین سطح در طول چند سال گذشته رسید، که باعث کاهش شدید نرخ رشد اقتصادی در جهان شد. سران کشورهای اروپا بهویژه منطقه پولی یورو بارها و بارها گرد هم آمدند تا با پیدا کردن راهحلهایی جلو نابسامانی اقتصادی را بگیرند ولی چندان توفیقی به دست نیاوردند و تنها توانستند رشد اقتصادی کندی را پیش رو اقتصادشان قرار دهند. بنابر اعلام صندوق بینالمللی پول، نرخ رشد اقتصادی جهان در سال2014 به پایینترین حد خود رسیده است. این صندوق علت این کاهش رشد را رکود میزان سرمایهگذاریها دانست. ناگفته نماند ایرلند تنها کشور اروپایی بود که با 6درصد رشد اقتصادی در منطقه بهترین رشد اقتصادی را داشته است. به گفته صندوق بینالمللی پول حتی سقوط قیمت نفت نیز نتوانسته شرایط پایداری را برای اقتصاد جهانی بهوجود آورد.
پیشبینی میشود امریکا نرخ رشد اقتصادیاش را در سال2015 میلادی حداقل در سطح 3.6درصد و منطقه یورو در سطح 1.2درصد حفظ کند. از سوی دیگر مقامات پکن با اذعان وضعیت دشوار اقتصادی، سعی دارند با رشد میزان مصرف، وضعیت گسترش سرمایهگذاریهای کنونی را بهبود بخشند.
اروپا نیز برای بازگشت به رشد اقتصادی اعتقاد دارد باید توجه خود را به شرکتهای کوچک و متوسط معطوف کنند زیرا 99درصد شرکتهای اروپایی را تشکیل میدهند و از هر سه شهروند اروپایی، دو نفر در این بخش شاغل هستند و دوسوم ارزشافزوده سالانه در اروپا را همین شرکتها ایجاد میکنند.
ولی هنوز نمیتوان امیدوار بود که روند ایجاد شرکتهای کوچک و متوسط ادامه داشته باشد ازسوی دیگر اروپا در پی سرمایهگذاری روی کارآفرینهای جوان است با این وصف چالش مهم برای کارآفرینان اروپایی حضور در عرصه بینالمللی است بهویژه که تا سال2030 میلادی اقتصادهای نوظهور 60درصد رشد جهانی را به خود اختصاص خواهند داد.
صندوق بینالمللی پول رشد اقتصاد دنیا در سال2015 را 3.5درصد و برای سال 2016 رشد 3.7درصد پیشبینی میکند.
عوامل تغییر در پیشبینیهای رشد جهانی اقتصاد شاهد افت رشد اقتصادی چین در سال 2014 و ادامه نزول آن را در سالهای 2015 و 2016 میلادی حتمی میداند، زیرا همین افت روند رشد اقتصادی چین بر فعالیتهای اقتصادی قدرتهای نوظهور اقتصادی خصوصا در آسیا تاثیر منفی خواهد داشت.
با در پیش بودن اجلاس گروه بریکس در برزیل بهنظر میرسد باوجود بحران اقتصادی در جهان، بازارهای در حال ظهور بهتر از دیگر بازارها عمل میکنند.
کشورهای عضو بریکس را برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقایجنوبی تشکیل میدهند.
اقتصاد این کشورها در 10سال گذشته رشد کرده است. تولید ناخالص داخلی آنها واقعا به شکل چشمگیری افزایش یافته و همزمان نسبت بدهی و نسبت قرضهایشان عموما کاهش داشته است. بنابراین آنها در کنار هم وضعیت بهتری در مقایسه با کشورهای پیشرفتهیی دارند که با افزایش سطح بدهیها و تولید ناخالص داخلی حتی پایینتر از گذشته روبهرو هستند.
بنابراین گروه کشورهای بریکس را باید یک گروه جدید کشورهای نوظهور اقتصادی دانست که برخلاف وجود تنوع زیاد فرهنگی، عطش زیادی به رشد، شغلها و فرصتهای جدید دارند. آنها جمعیت خیلی جوانی دارند و از نظر جمعیت شناختی خیلی متفاوت هستند.
این کشورها از نظر اقتصادی ساختارهای بسیار متفاوتی دارند ولی نباید فراموش کرد که منافع مشترکی از جمله دسترسی به بازارها، انرژی و مواد خام دارند که برای آنها خیلی مهمتر از بسیاری از اقتصادهای پیشرفته است.
در این میان اروپا باید منتظر بماند تا بانک مرکزی برای به حرکت درآوردن اقتصاد منظقه یورو از مارس آینده 60میلیارد یورو اوراق قرضه خریداری کند.