اطلاع‌رسانی ناقص از تحولات بودجه 94
بهاره چراغی- سارا میرسلطانی
لایحه بودجه94 در حالی تدوین شد که قیمت نفت در بازار‌های جهانی بیش از 30درصد کاهش داشت و این موضوع باتوجه به اتکای بیش از 70درصدی بودجه سال93 به درآمدهای نفت، شرایط بودجه‌ریزی را برای دولت، متفاوت از سال‌های قبل کرده است. از این‌رو کاهش فراتر از 30درصد قیمت نفت، طبیعتا بر منابع و درآمدهای بودجه تاثیرگذار خواهد بود. این در حالی است که نایب‌رییس کمیسیون تلفیق در گفت‌وگو شبکه2 اعلام کرد که بودجه تصویب‌شده در این هفته وارد صحن علنی مجلس خواهد شد. احمدرضا دستغیب بر این باور است که محاسباتی که برای تحقق درآمدهای نفتی انجام شد؛ مشخص کرده که نفت ۴۰دلار هم به بودجه آسیبی نخواهد رساند. وی اعلام کرد که در بخش هزینه‌ها سعی شده هزینه جدیدی به دولت اضافه نشود و علاوه بر این روند بودجه سال94 به‌گونه‌یی نیست که اعتبارات عمرانی که سبب افزایش تولیدات است کاهش یابد و همچنین افزایشی برای نرخ مالیات نیز در نظر گرفته نشده است. اما در نظرخواهی که توسط «تعادل» با فعالان اقتصادی و اقتصاددانان درخصوص تصویب لایحه بودجه صورت گرفت، برخی بر این باور بودند که نه‌تنها در متن بودجه مالیات‌های افزایش پیدا کرده بلکه قرار است بودجه‌های عمرانی و جاری کشور نیز با کاهش روبهرو شوند. اقتصادی‌ها، به‌شدت از اطلاع‌رسانی ناقص دولت و مجلس گلایه داشتند.
تغییرات احتمالی در هدفمندی یارانه‌ها
اقتصاددان حسین راغفر
قرار است لایحه بودجه سال آینده دوباره در صحن علنی مجلس مطرح شود. البته من در جریان جزییات تغییرات انجام‌شده در لایحه بودجه نیستم. به نظر می‌رسد یکی از تغییرات انجام‌شده در این لایحه، بحث هدفمندی یارانه‌ها باشد چراکه در این خصوص در دولت نیز توافق کلی وجود ندارد. بنابراین پیش‌بینی می‌شود در بخش هدفمندی یارانه‌ها شاهد تغییرات باشیم. یکی دیگر از موارد مهم لایحه بودجه که درباره آن صحبت‌های زیادی می‌شود، مالیات‌هاست اما بعید به نظر می‌رسد نمایندگان کمیسیون تلفیق در این بخش تغییرات زیادی را اعمال کرده باشند. درواقع تصمیم‌گیری نمایندگان مجلس با همفکری نمایندگان دولت انجام شده است و مشکل چندانی در این زمینه نیست. اما به‌طورکلی در طول این مدت که لایحه بودجه درحال بررسی است؛ نه مجلس و نه دولت در بحث اطلاع‌رسانی خوب کار نکردند که البته به نظر می‌رسد، دلیل اصلی این بود که موضوع برای خودشان هم چندان روشن نبود و با گذشت این مدت، مسایل بین آنها روشن شده است و از آنجایی‌که احتمالا هنوز هم تغییرات، نهایی نیست دو طرف اطلاع‌رسانی بیشتر را به روزهای آینده موکول کرده‌اند تا ابعاد همکاری‌های خود را بیشتر روشن کنند.
سناریو هزینه‌های جاری و عمرانی
اقتصاددان سعید لیلاز
اطلاع‌رسانی دولت و مجلس درباره تغییرات مصوبه کمیسیون تلفیق با لایحه بودجه ارسالی از سوی دولت به‌هیچ‌عنوان کافی نبوده است که در این جایگاه باید از مجلس و دولت نقد کرد. طبق اطلاعاتی که از جزییات تصویب‌شده لایحه بودجه در اختیار دارم، کاهش قیمت نفت، کاهش میزان ریالی نفت در بودجه و کاهش هزینه‌های جاری و عمرانی در دستور کار قرار گرفته است.
افزایش مالیات در لایحه بودجه
رییس انجمن صنایع نساجی محمد مروج‌حسینی
طبق روال قانونی هر سال بودجه تصویب‌شده از سوی نمایندگان قرار است که به‌زودی به صحن علنی مجلس تقدیم شود. این در حالی است که از دیدگاه من تغییراتی که در بودجه صورت‌گرفته مطابق با خواسته‌های نمایندگان مجلس اعمال شده است و ممکن است دولت توانایی اعمال این تغییرات در نداشته باشد با این حال نمایندگان نظرات خود را اعلام و در لایحه بودجه گنجانده‌اند. در بودجه با افزایش مالیات رو‌به‌ور خواهیم بود که البته بسیار سخت و شاید هم اصلا عملی نباشد. اما نکته دیگر تقسیم‌بندی یارانه‌های نقدی است که در لایحه گنجانده شده است که در این خصوص هم بعید می‌دانم دولت توانایی انجام آن را داشته باشد.
کاهش کدام هزینه رکودزا خواهد بود؟
اقتصاددان مهدی تقوی
دولت یازدهم برخلاف دولت‌های پیشین خود با مشکل تازه‌یی به‌نام کاهش قیمت نفت در تنظیم بودجه روبهرو شده است. این در حالی است که سیاست‌های اعمال‌شده در این خصوص در دولت‌های قبل سیاست‌های کاملا مخربی بوده است. شنیده‌ها حاکی است که قرار است بودجه‌های عمرانی و جاری کاهش پیدا کنند که از دیدگاه من در این صورت رکود به‌وجود آمده دوباره تشدید خواهد شد و اقتصاد دوباره به روزهای نه‌چندان‌دور نامناسب خود بازمی‌گردد، زیرا مخارج دولت انبساطی است.
چه کسانی بی‌خبر بودند؟
علی دینی ترکمانی، اقتصاددان از بی‌اطلاعی خود در این خصوص گفت و افزود: از اینکه قرار است لایحه بودجه سال1394 از کمیسیون تلفیق به صحن علنی فرستاده شود، بی‌خبر بودم و نمی‌توانم درخصوص تغییرات انجام‌شده در این لایحه اظهارنظر کنم. بنابراین اینکه لایحه بودجه خوب بسته شده است یا خیر و اینکه در سال آینده چه اتفاقی در این خصوص رخ خواهد داد، موضوعی است که فعلا پاسخی برای آن ندارم. علاوه بر دینی، جعفر خیرخواهان، تحلیلگر اقتصادی از اطلاع‌رسانی ضعیف دولت و مجلس در این خصوص انتقاد کرد و همچنین فرشاد مومنی اقتصاددان، احمد روستا، کارشناس اقتصادی و همچنین محمدرضا مرتضوی، رییس خانه صنعت و معدن تهران از‌جمله کسانی بودند که از تصویب لایحه بودجه کاملا بی‌اطلاع بودند.
