گروه انرژی
یکی از بزرگترین حسرتهای ایران عقبماندن از قطر در برداشت گاز از میادین مشترک است، عقبماندگیای که بهواسطه عوامل مختلفی ازجمله سیاستهای نادرست و تحریمها تاکنون رقم خورده است، حالا بیژن زنگنه معتقد است ایران در سال96 در برداشت روزانه گاز میادین مشترک از قطر جلو خواهد زد. او که پنجشنبه شب در گفتوگوی زنده تلویزیونی حضور یافته بود درباره این سوال که چه زمانی در برداشت گاز از این میدان با قطر برابر میشویم، گفت: «تا سال٩٦ و با برداشت از همه فازها، تولید گاز ایران از قطر در آن مقطع از نظر روزانه بیشتر میشود، اما از منظر تجمعی بهدلیل اینکه قطر برداشت از این مخزن را زودتر آغاز کرده است، بنابراین جلوتر از ایران است.»
زنگنه همچنین درباره لایه نفتی پارسجنوبی و برداشت قطر از آن گفت: ما در برداشت از لایه نفتی بسیار عقب هستیم. اما قرارداد خریداری دستگاه فرآوری نفت که بهصورت شناور این کار را انجام میدهد بسته شده و ظرف دوسال آینده آماده میشود که با آماده شدن آن میتوان از این لایهها نفت برداشت کرد.
بیژن زنگنه در گفتوگوی زنده تلویزیونی برنامه «گفتوگوی خبری» که چهارشنبه (١٥بهمن) از شبکه 6 سیما (شبکه خبر) پخش شد به تشریح کاهش قیمت نفت پرداخت و دلیل اصلی کاهش قیمت نفت را عوامل بنیادین بازار (عرضه و تقاضا) عنوان کرد و گفت: مازاد عرضه در بازار نسبت به تقاضا دلایل اصلی کاهش قیمت نفت طی ماههای اخیر بوده است.
وی اضافه کرد: «برآورد موسسات بینالمللی و ازجمله اوپک که درباره آن اتفاق نظر وجود دارد، این است که در ٦ماهه اول نخست سال٢٠١٥ حدود ٢میلیون بشکه مازاد عرضه نسبت به تقاضا وجود دارد»
زنگنه با تاکید براین که شکی نیست که دلیل اصلی کاهش قیمت نفت عوامل بنیادین بازار بوده است، افزود: البته شکی هم نیست که عوامل سیاسی در تداوم این وضعیت تاثیرگذار بوده است اینکه چند درصد بوده است، کسی نمیتواند درباره آن صحبت کند.
وزیر نفت بااشاره به اینکه آقای اوباما، رییسجمهور امریکا چندی پیش به صراحت اعلام کرده که کاهش قیمت نفت بهدلیل اراده سیاسی بوده است، اظهار کرد: در این زمینه وی اعلام کرد که رشد اقتصادی روسیه با کاهش قیمت نفت دچار بحران شده است و امریکا از این طریق توانسته به این کشور بر سر موضوع کریمه و اوکراین فشار وارد کند. وی با بیان اینکه البته درباره ایران بهصورت مستقیم اظهارنظری صورت نگرفته است، گفت: البته ما فکر میکنیم امریکا و همپیمانانش این قصد را داشتند که به ایران نیز ضربه وارد کنند.
وزیر نفت در پاسخ به برخی منتقدین که دیپلماسی نفت را در اجلاس 166 ضعیف عنوان کردند، بااشاره به اینکه اعضای اوپک برای انجام مذاکره گرد هم میآیند، افزود: پیش از برگزاری این اجلاس ایران با وزرای نفت عراق و ونزوئلا در تهران و با مقامات عالیرتبه امارات، کویت و قطر مذاکرات جداگانهیی انجام داد ضمن اینکه پیش از آغاز نشست ١٦٦ هم با برخی از وزرای اوپک دیدار و گفتوگو کرد.
وی تصریح کرد: اینکه گمان شود دیگران توانستند نظرهای خود را عملی کنند و ایران نتوانست، حرف دقیقی بزند چون در اوپک یک رای میتواند تصمیم را وتو کند.
وزیر نفت با بیان اینکه در مسایل سیاسی اینگونه نیست که هرچه بیشتر صحبت شود اثر آن بیشتر باشد، بر ضرورت پیگیری این مسایل تاکید و تصریح کرد: پیش از برگزاری اجلاس ١٦٦، پیام رییسجمهوری ایران به سران کشورهای امارات، قطر و کویت تقدیم و با آنها مذاکراتی انجام شد.
وی با بیان اینکه در اجلاس اخیر تعداد کشورهایی که خواستار کاهش سقف تولید نفت بودند (هشت کشور) بیشتر از کشورهایی بود که خواستار تثبیت سقف تولید (چهارکشور) بودند، افزود: در این شرایط چه باید کرد؟ آیا باید دعوا کرد؟
نمیتوانیم تهمت بزنیم
زنگنه ادامه داد: اینگونه نیست که امروز وقتی وزیری عنوان میکند که با کاهش قیمت نفت، شیل اویل از بازار بیرون میرود و بازار نفت درست میشود، بگوییم اشتباه میگوید و به او تهمت بزنیم و دعوا کنیم، بلکه باید منتظر گذر زمان ماند.
وزیر نفت با بیان اینکه با زبان مذاکره همه موضوعها قابل حل است و تفاهم ایجاد میشود، افزود: هماکنون میتوان به کشورهایی که معتقد بودند با کاهش قیمت نفت تولید شیل اویلها کاهش و وضعیت بازار درست میشود، گفت: با گذشت چهارماه هنوز وضعیت بازار درست نشده است. درحالی که شما عنوان کردید که ٦ الی ٧ماهه بازار درست میشود. حال نظر شما چیست؟
وزیر نفت درپاسخی به سوالی درباره دبیرکلی ایران در اوپک و اینکه وی این موضوع را پیگیری نمیکند، اظهار کرد: دبیرکلی را به ایران نمیدهند، همانگونه که به عربستان نمیدهند؛ چون انتخاب دبیرکل براساس اجماع اعضا است. بنابراین ایران و عربستان دبیرکل نمیشوند چون هردو یک مخالف دارند.
3 منفعت نفت گران برای دنیا
وزیر نفت در پاسخ به این سوال که نفت شیل چقدر برای اوپک و نفت ایران تهدیدکننده است، افزود: نفت ایران در دل نفت اوپک است و جزو نفتهای ارزان است که قیمت تمام شده نفت آن زیر ١٠دلار است. درحالی که متوسط قیمت تمام شده شیل اویل٧٠ دلار است. (البته ٤٠دلار و ١٠٠دلار هم دارد)
وی بااشاره به اینکه بالارفتن قیمت نفت سه منفعت برای دنیا بههمراه دارد، تصریح کرد: نخست آنکه تولید نفتهای گران اقتصادی میشود. دوم؛ انرژیهای تجدیدپذیر را اقتصادی میکند و سوم؛ مصرف را کم و بهینهسازی را تقویت میکند.
وزیر نفت با بیان اینکه شکی نیست که بالا بودن قیمت نفت به تولید شیل اویل کمک میکند، افزود: بحث ما این بود که حذف شیل اویل در کوتاهمدت میسر نیست و باید به مرور از بازار خارج شود و اوپک به مرور سهم خود از بازار را به دست آورد.
امریکا مانع برگزاری همایش نفتی ایران در لندن شد
زنگنه درادامه گفت: درخصوص جذب سرمایهگذاران خارجی دو بخش بالادستی و پاییندستی وجود دارد؛ شرایط تحریم مانع حضور بسیاری از سرمایهگذاران خارجی در ایران شده است.
وی با بیان اینکه در یکسال و اندی گذشته مذاکرات متعددی با شرکتهای بزرگ بینالمللی برای حضور در پروژههای صنعت نفت انجام شده است، افزود: این شرکتها منتظر برداشته شدن تحریمها علیه ایران هستند تا به سرعت پس از آن، با ایران قرارداد امضا کنند.
وزیر نفت بااشاره به تدوین مدل جدید قراردادهای نفتی برای صنایع بالادستی که در مرحله پایانی قراردارد، اظهار کرد: امریکا و همپیمانانش با تمام قدرت تلاش میکنند تا جلوی کار ما را بگیرند و حتی با برگزاری همایش لندن مخالفت کردند.
پارسال از منظر مصرف فرآوردههای نفتی وحشتناک بود
وزیر نفت در مقابل سوالی درباره پارسجنوبی و وضع آن درحال حاضر بااشاره به اینکه سال گذشته کسی حرف ما برای وارد مدارکردن فازهای جدید پارسجنوبی باور نمیکرد اما درحال حاضر برای کسانی که خیلی سخت باور هستند قابل باور است، یادآورشد: وقتی به وزارت نفت آمدم با ١٧ فاز در دست اجرا با منابع کم، مشکلات مدیریتی و تحریمهای شدید روبهرو بودم که در نخستین گام پس از تغییرات مدیریتی و استفاده از حرفهییها صنعت نفت و تنظیم روابط با پیمانکاران که همگی برای موفقیت تلاش میکردند فازها را اولویتبندی کردم. زنگنه با بیان اینکه سال گذشته تراز گاز ایران منفی ١٦٠میلیون مترمکعب در روز بود و سالها بود گازی به مدار تولید نیامده بود، افزود: پارسال از منظر استفاده از فرآوردههای نفتی بسیار وحشتناک بود، بسیاری از این فرآوردهها در نیروگاهها مصرف شد و صنایع عمده نیز محدود شد و در کل سال سختی بود.
وزیر نفت با بیان اینکه برای هر فاز پارس جنوبی بیش از ٣,٥میلیارد دلار هزینه میشود، افزود: این فازها در اوج تحریمها توسعه پیدا کرده و میکند؛ بهعنوان نمونه درحال حاضر کمپرسور سفارش شده ایران در هلند و ابوظبی توقیف شده است.
زنگنه با اشاره به اینکه هماکنون فاز ١٢، ١٥ و ١٦ و یک ردیف از فاز ١٧ وارد مدار شدند، افزود: طی یکسال و اندی اخیر هفت عرشه همزمان راهاندازی شده است؛ هماکنون عرشه فازهای ١٢، ١٦ و ١٨ راهاندازی شده و فاز ١٥ هم بهزودی راهاندازی میشود. وی افزود: دوستان ما در وزارت نیرو باور نمیکردند که بتوانیم این مقدار به آنها گاز بدهیم در دی امسال چهار برابر سال گذشته گاز در اختیار نیروگاهها قرار گرفت.
٧٠ درصد تجهیزات صنعت نفت داخلی است
زنگنه درباره اینکه چقدر از تجهیزات ساخت داخل هماکنون در صنعت نفت استفاده میشود، اظهارکرد: ارزشی اگر گفته شود در هر یک از فازهای پارس جنوبی بالای دو سوم از تجهیزاتداخلی استفاده میشود.
وی در پاسخ به مجری برنامه درباره اینکه این رقم به نقل از رییس انجمن تولیدکنندگان تجهیزات نفتی عنوان شد، گفت: این دو بحث جداست تجهیزات یک بحث است و سیستمها که برای ما مهمتر است بحث دیگر است. بهعنوان نمونه عرشهها در ایران ساخته میشود. حفاری توسط ایرانیها انجام میشود، البته دکل خارجی هم داریم، بیشترین مقدار تجهیزات غیردوار در ایران ساخته میشود بر این اساس در این زمینه خیلی پیشرفت کردیم.
دروغ گرفتن پروژه از ایرانیها
وزیر نفت در ادامه این برنامه زنده خبری در واکنش به سوالی درباره اینکه برخی پروژهها از ایرانیها گرفته شده و به چینیها و هندیها سپرده شد، گفت: این دروغ محض است که یک آقایی این مطلب را بیان کرده و از او شکایت هم خواهد شد. ما هیچ کاری را از ایرانیها نگرفتیم و به خارجیها ندادیم.
وی درباره اینکه آیا چینیها و هندیها هماکنون در پارس جنوبی حضور دارند، گفت: چینیها تجهیزات تهیه میکنند اما هیچ نقشی در اجرای پروژهها ندارند.
ابلاغ شود بنزین پتروشیمی توزیع میکنیم
وزیر نفت در بخش دیگری از این گفتوگو درباره اینکه برای قطع وابستگی کشور به واردات بنزین چه برنامهیی دارید با بیان اینکه من نگران تولید بنزین و گازوییل در آینده نیستم از صادرات این دو فرآورده نفتی در آینده خبر داد و اظهارکرد: با تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج فارس ٣٦میلیون لیتر به تولید بنزین و گازوییل کشور افزوده میشود.
زنگنه ادامه داد: با وارد شدن یک ترین پالایشگاه ستاره خلیج فارس ١٢میلیون لیتر به تولید بنزین و گازوییل کشور افزوده میشود در همین حال نیمی از این ظرفیت کافی است تا سال آینده از واردات بنزین بینیاز شویم و با بهرهگیری از ظرفیت یک ترین این پالایشگاه به صادرکننده این دو فرآورده نفتی تبدیل شویم.
وزیر نفت درباره توسعه پالایشگاه آناهیتا بهعنوان یکی دیگر از پالایشگاههای نیمهکاره کشور گفت: این پروژه مشکلات فاینانسی دارد که باید رفع شود؛ مجری آن سازمان تامین اجتماعی و سازمان بازنشستگی است که قول دادند مشکلات مالی را حل کنند. البته باید ٧٥درصد بودجه مورد نیاز آنها از طریق منابع بانکی تامین شود و امیدواریم تلاش آنها در این خصوص به نتیجه برسد؛ چرا که ما بهدنبال انجام این پروژه هستیم و یکی از تصمیمات مقام معظم رهبری در سفر به کرمانشاه بوده که باید به اتمام برسد.
زنگنه درباره اینکه برای توسعه پالایشگاههای کوچک چه برنامهیی دارید؟ اظهارکرد: «ما برنامهیی نداریم اما اگر کسی بخواهد نفت خام خریداری کند ما مشکلی برای تامین نیاز آنها نداریم؛ البته بعید میدانم اقتصاد درستی داشته باشد.» این اظهارنظر وزیر نفت نشان میدهد او هنوز نیز مانند دوران وزارت خود در دهه 70 پالایشگاهسازی را چندان اقتصادی نمیداند.
وی همچنین به ساخت ٨ پالایشگاه میعانات گازی سیراف که سرمایهگذاران آن مشخص شدند، اشاره کرد و گفت: بسیار تلاش شد تا ساخت این پالایشگاهها اقتصادی باشد و برای هر پالایشگاه به ٣٠٠میلیون دلار سرمایه نیاز است. با تکمیل این پالایشگاهها ظرف سه سال آینده علاوه بر اینکه تمام میعانات گازی کشور در داخل مصرف میشود، آرزوی دیرنیه ایران مبنی برای جلوگیری از خام فروشی محقق خواهد شد.
زنگنه همچنین از ساخت یک پالایشگاه ٣٠٠هزار بشکهیی از سوی شرکتی از ستاد اجرایی فرمان امام خبر داد و گفت: قرار است این پالایشگاه در جاسک احداث شود. این ستاد در زمان بنیانگذار جمهوری اسلامی امامخمینی (ره) با نام ستاد پیگیری فرمان هشت مادهیی امام خوانده میشد، این ستاد در سال ۱۳۷۹ اقدام به خرید ۴۸درصد سهام نفت پارس کرد که بزرگترین معامله بورس در آن دوره نام گرفت.
«آذر» سال آینده به نفت میرسد
وزیر نفت درباره برنامه وزارت نفت برای توسعه میادین مشترک غرب کشور هم گفت: میدان مشترک آذر (مشترک با عراق) که نسبت به میادین غرب کارون کوچکتر است و در حوزه دهلران قرار دارد سال آینده به نفت خواهد رسید. همچنین طبق برنامه قرار است ظرف سه سال آینده تولید نفت از میادین مشترک غرب کارون به ٧٠٠هزار بشکه در روز برسد که درصورت تحقق آن بیشترین برداشت از مخازن مشترک نفتی ظرف سه سال رقم خواهد خورد.
وی در پاسخ به سوالی درباره صادرات گاز به پاکستان گفت: همانطور که بارها گفتم، ایران یک قرارداد معتبر با کشور پاکستان برای صادرات گاز به این کشور دارد و خط لوله انتقال گاز به این کشور در مراحل پایانی قراردارد.
زنگنه با اشاره به پایان مهلت پاکستان برای عمل به مفاد قرارداد اجرای خط لوله «آیپی» از درخواست پاکستان برای انجام مذاکره خبر داد و گفت: از نظر سیاسی دو کشور بسیار تمایل دارند که این پروژه اجرایی شود و گاز ایران به پاکستان برود.
وی درباره توسعه صنعت پتروشیمی با توجه به خصوصیسازی که در سالهای اخیر اتفاق داده، اظهارکرد: اگر فاینانس این حوزه عملی شود، اقتصاد خوبی پیشرو آن قرار خواهد داشت؛ البته منظور من این نیست که خوراک مجانی در اختیار آنها گذاشته شود بلکه معتقدیم خوراک لازم را تامین خواهیم کرد اما باید امور به شکل رقابتی پیش برود و به بهترین سرمایهگذاران در این بخش خوراک لازم را برسانیم.