رایزنی‌های وزارت نفت و سازمان استاندارد برای معتبر شدن آزمایشگاه‌های داخلی
گروه انرژی نادی صبوری
با وجود گذشت بیش از 107سال از ملی شدن صنعت نفت در ایران، ساخت تجهیزات این صنعت در داخل کشور هنوز با مشکلاتی مواجه است. راجع به این مشکلات تاکنون مباحث زیادی مطرح شده است اما یکی از مهم‌ترین این مشکلات «سرگردان بودن» سازندگان داخلی میان شرکت‌های مختلف تابعه وزارت نفت برای یافتن محصولات مورد تقاضا بود. اکنون اما از طرحی صحبت می‌شود که درصورت به‌نتیجه رسیدن، بسیاری از این مشکلات را حل خواهد کرد. عماد حسینی معاونت امور مهندسی وزیر نفت روز گذشته در جمع خبرنگاران درباره این مساله چنین گفت: «اکنون عنوان وندور لیست‌های پراکنده‌یی در شرکت‌های تابعه وزارت نفت موجود است و هرکدام از شرکت‌ها چند وندور لیست دارند. اکنون، سامانه الکترونیکی کالا برای پایان این وضعیت ایجاد شده است که با به‌نتیجه‌رسیدن آن خطاهای انسانی به‌شدت کاهش یافته و تا 70درصد مشکلات سازندگان حل خواهد شد»
رضا پدیدار رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت که با معرفی 400شرکت به این سامانه در جریان آخرین وضعیت آن قرار دارند در این باره به «تعادل» می‌گوید: «با راه‌اندازی این سامانه مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تجهیزات صنعت نفت به‌صورت اصولی همدیگر را خواهند یافت و از مسایلی مانند وارد شدن کالای مشابه ساخت داخل از خارج از کشور که در گذشته اتفاق می‌افتاد نیز جلوگیری خواهد شد»
او در پاسخ به این سوال که آیا استاندارد این محصولات نیز توانایی رقابت با محصول مشابه خارجی را دارند گفت: «در این سامانه کیفیت این محصولات نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت و محصولات قابل رقابت عرضه خواهند شد» از سوی دیگر فریبرز گرداننژاد مدیرکل حمایت از ساخت داخل وزارت نفت در پاسخ به سوال «تعادل» در این مورد که با وجود الزام مطابقت تنوع کالایی این سامانه با تنوع کالایی سازندگان داخلی راه‌اندازی سامانه تا چه زمانی به طول خواهد انجامید، اظهار داشت: «بخشی از این سامانه تا پایان سال نهایی خواهد شد اما راه‌اندازی کامل سامانه شهریور سال آینده خواهد بود» همچنین علی رضا اصل‌عربی‌سردرودی مدیرکل نت صنعت نفت در این باره گفت: «برای حل مساله مطابقت تنوع کالایی وزارت نفت با بیرون از آن، نظام انبارداری وزارتخانه باید مهندسی شود» او ادامه داد: «اقدام‌های لازم برای این امر اکنون شروع شده است و ما در حال جمع‌آوری مشخصات فنی و عمومی هستیم که امید می‌رود تا سال آینده بولتنی از مشخصات فنی مهندسی نیازمندی‌های صنعت نفت کشور منتشر کنیم که نتیجه آن تطابق کالایی داخل و بیرون از وزارتخانه خواهد بود.»
یکی از دیگر مشکلاتی که سازندگان داخلی از آن انتقاد می‌کنند مساله عدم حضور شرکت‌های ایرانی در وندور لیست شرکت‌های نفتی همسایه از‌جمله عراق است. فریبرز گرداننژاد در این باره به «تعادل» گفت: «اصولا از زمان قرار گرفتن ما در تحریم و اینکه موسسات حاضر نیستند روی محصولات ما مهر ای‌پی‌ای بزنند ما دنبال راهکارهایی برای مرتفع کردن این نقیصه هستیم و عملا هم جلساتی را با سازمان ملی استاندارد ایران داشتیم. ما برای رفع این مشکل به هماهنگی معاونت امور مهندسی و وزیر نفت برای مساله استانداردسازی آزمایشگاه‌های داخلی احتیاج داریم» او در تشریح اینکه قرار است این روند به چه نحوی طی شود اظهار کرد: «چارچوب کار این است که ما خودمان را به آزمایشگاه‌های مرجع که معتبر بین‌المللی هستند متصل کنیم و برای آزمایشگاه‌های داخلی از این آزمایشگاه‌ها سرتیفیکینت بگیریم و درنتیجه تاییدیه کالاهای ساخت داخل ما توسط آزمایشگاه‌های داخلی که استاندارد بین‌المللی دارند صادر شود» او افزود: «با این کار، برد کالاهای ما به کشورهای خارج از ایران برد وسیع‌تری می‌شود چراکه به شبکه بین‌المللی آزمایشگاه مرجع وصل می‌شود.»
گزارش فسادها به‌دست ما رسیده است
سیدعماد حسینی طی حکم بی‍ژن زنگنه وزیر نفت عضو ستاد ارتقای سلامت اداری و مبارزه با مفاسد اقتصادی است. او در پاسخ به سوال «تعادل» در این باره که از زمان شکل‌گیری این ستاد تاکنون چه نتایجی به‌دست آمده است بیان کرد: «این ستاد، بیشتر کار سیاست‌گذاری انجام می‌دهد و ما در جلسات متعدد 11گلوگاه فساد را شناسایی کردیم و برای آنها تفسیر و تبیین داشتیم. بعد از این تفاسیر قرار بر آن شد که کارگروه‌های اجرایی در شرکت‌های تابعه که اعضای ستاد هستند گزارشی از عملکرد این شرکت‌ها ارایه دهند» او ادامه داد: «باید گفت که فساد در درون وزارتخانه و نهادهای ستادی اتفاق نمی‌افتد بلکه اگر اتفاقی رخ دهد در شرکت‌های تابعه است، در این زمینه نیز گزارش‌هایی به‌دست ما رسیده است که به‌محض وصول نتیجه اطلاع‌رسانی خواهد شد.»
دلیل افزایش هزینه‌ها در سال‌های گذشته
معاون امور مهندسی وزارت نفت در ادامه جلسه‌یی با خبرنگاران با انتقاد از بالا‌رفتن هزینه‌های صنعت نفت در سال‌های گذشته گفت: «در‌حالی‌که طی این سال‌ها تجهیزات صنعت نفت را فروختند هزینه‌ها را تا چهار‌برابر افزایش دادند که از افزایش نرخ ارز نیز بیشتر بوده است» او افزود: «نگرانی ما در پارس‌جنوبی در سرعت کیفیت و زمان اجرای پروژه است که هزینه‌های بسیار زیادی است، وزیر نفت نیز از این هزینه‌ها پروژه‌ها انتقاد دارد چرا که خسارات جبران‌ناپذیر بر اقتصاد وارد می‌کنند.»
حسینی که زمانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس بوده است در ادامه با انتقاد از روند هدفمندسازی یارانه‌ها در کشور بیان کرد: «ما در مجلس که بودیم معتقد بودیم تا هدفمندی مصرف انجام نشود اجرای این سیاست‌ها سرابی بیش نیست. صرفا سیاست قیمتی و پرداخت یارانه نقدی کارایی ندارد و تا در هدفمندی مصرف کاری انجام ندهیم به نتیجه‌یی نخواهیم رسید.»
مراودات مهندسی را افزایش دهیم
حسینی با تاکید بر اینکه باید مراودات مهندسی و دیپلماسی مهندسی را برای استفاده از شیوه‌های نوین موجود در دنیا تقویت کنیم، گفت: در زمینه مدیریت دارایی‌های فیزیکی نیز متاسفانه نمرات غیرقابل قبولی گرفته‌ایم که در این حوزه کار را شروع کرده‌ایم.
معاون امور مهندسی وزیر نفت با بیان اینکه فاقد دبیرخانه فنی و مهندسی در صنعت نفت هستیم، گفت: اقداماتی انجام شده تا دبیرخانه فنی ایجاد شود که ابتدا به معاونت مهندسی و سپس به کل صنعت نفت تعمیم داده می‌شود.
وی با اشاره به اهمیت مدیریت‌خوردگی در صنعت نفت به ایجاد سند راهبردی مدیریت‌خوردگی اشاره و خاطرنشان کرد: این صنعت از نظر وزیر نفت نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است و باتوجه به اینکه توجه به مدیریت‌خوردگی در برخی کشور‌ها منجر به افزایش 5درصد تولید ناخالص ملی می‌شود، این صنعت در داخل کشور تدوین شده و باتوجه به اینکه بیش از 50درصد دارایی‌های فیزیکی کشور مربوط به صنعت نفت است، ایجاد نظام مدیریت‌خوردگی می‌تواند تاثیر بیشتری بر افزایش درآمد ناخالص ملی نسبت به سایر کشور‌ها داشته باشد.
تجهیزات 70 و 80ساله
عماد حسینی در ادامه این نشست با اشاره به اینکه تاکنون در کشور اداره‌یی برای نظام نگهداری و تعمیرات نداشتیم اظهار داشت: «تاسیسات ما چندین‌ساله است، برخی از این تجهیزات ۷۰ یا ۸۰سال عمر دارند. تاکنون توسط شرکت‌های تابعه به‌صورت سلیقه‌یی کارهایی انجام شده بود اما ما قصد داریم این کارها را منسجم و در یک اداره انجام دهیم.» او در ادامه از الزام ایجاد شرکت‌های ای‌پی‌سی در کشور سخن گفته و اظهار داشت: «پروژه‌های وزارت نفت عموما و غالبا به‌صورت ای‌پی‌سی هستند و درنتیجه ما در کشور به شرکت‌های ای‌پی‌سی کار احتیاج داریم.» او بیان کرد: «تاکنون نتوانستیم چندان به اهدافمان در این زمینه برسیم. شرکت‌های پتروپارس و اویک پتانسیل تبدیل‌شدن به این شرکت‌ها را دارند اما تا رسیدن آنها به این استاندارد فاصله زیادی داریم و امیدواریم بتوانیم در این زمینه اقدام‌های لازم را انجام دهیم.»
سوال‌های پیش‌آمده در بدو ورود
معاون وزیر نفت در امور مهندسی در پایان صحبت‌های خود با اشاره به اینکه در بدو ورود به وزارت نفت با سوال‌هایی از عملکرد دولت قبل مواجه شدند این سوال‌ها را اینگونه برشمرد: «چرا دوره اجرای پروژه‌ها طولانی است؟ ذی‌نفعان صنعت نفت چه کسانی هستند؟ بازیگران فضای کسب و کار چه کسانی هستند؟ در نمایشگاه سازندگان داخلی می‌گفتند ما ۷۰درصد ظرفیت خالی داریم و سوالی پیش روی ما است؛ چرا فضای خالی را استفاده نمی‌کنیم؟ راهکار استفاده از این ۷۰درصد چیست؟ درآمدهای میلیاردی در دولت‌های گذشته چرا برای توسعه به‌کار گرفته نشود و چاه‌های ما تولید صیانتی انجام نمی‌دهند؟ قیمت پروژه‌ها در صنعت نفت به‌صورت سرسام‌آوری افزایش پیدا کرده است ما اکنون اگر ارزیابی کنیم قیمت‌ها بیش از چهار‌برابر افزایش پیدا کرده است و تمام پروژه‌های ما به شرایط بین‌المللی وابسته نیست. چرا هزینه‌ها این‌قدر زیاد شده است؟» او از تشکیل اتاق فکری در وزارت نفت برای یافتن پاسخ این سوالات خبر داد و گفت: «در یک سال اخیر ما به کاری جدید در این معاونت و ایجاد اتاق فکر روی آوردیم. ما از ۵ ذی‌نفع برای این اتاق دعوت کردیم» او این ذی‌نفعان را اینگونه برشمرد: «قانون‌گذاران، متخصصان صنعت نفت در حوزه مهندسی، کارآفرینان و مشاوران و تعمیرکاران، پژوهشگران و دانشجویان، اصحاب رسانه»
