مازیار معتمدی رزی از موفقترین فیلمسازان نسل دوم سینمای نئورئالیست ایتالیا در 92سالگی درگذشت. او که جوایز جشنوارههای معتبری مثل کن، ونیز و برلین و نیز اسکار را در کارنامه داشت، کارگردان وسواسی بود که گزیده کار میکرد و کارش از دلش برمیآمد. او از اواسط قرن بیستم تا وقتی که در سال1997 اعلام بازنشستگی کرد، تنها 19فیلم ساخته بود.
رزی فرزند جنوب ایتالیا و شهر آفتابی ناپل بود. در زمان شکلگیری نئورئالیسم ایتالیا؛ رزی جوان این شانس را بهدست آورد تا با لوکینو ویسکونتی فیلمساز فقید و صاحبنام ایتالیایی آشنا شود و درسهای اصلی سینما را از او بیاموزد. او سالها در مقام دستیار ویسکونتی ماند تا در سال1958 بهعنوان کارگردان، نخستین اثرش را با عنوان «چالش» ساخت. امضای سینمایی او برای همه شناخته شده بود: روایت قصهیی از زندگی روزمره مردم برای ارایه حقیقتی کتمان شده. فیلمهای رزی برمبنای واقعیتهای کوچک و بزرگ شکل میگیرند، اما جذابیت خود را نه از این واقعیتها که از نحوه روایت داستان بهدست میآورند.
او در آثارش از فیلمسازان نئورئالیست مانند ویتوریو دسیکا و روبرتو روسلینی الهام میگرفت. او اگرچه فیلمسازی روشنفکر بود، اما در زمانیکه ایتالیا دستخوش هجوم چپگرایی و راستگرایی مفرط بود، از سوسیالیسم مطلق و همسویی با امپریالیسم گریزان بود و بارها اعلام کرد سینما نه جای کمونیستهاست و نه جای لیبرالها و طرفداران سرمایهداری. سینما از نظر او جایگاه پیوند هنرهای متفاوت بهویژه سینما و ادبیات بود و بس.
او با سبک کارش بر کارگردانان معاصر ژانر سیاسی از کاستا گاوراس تا جیلو پونتهکورو و الیور استون تا کن لوچ تاثیر گذاشت. فیلمهای او تاریخنگاری کشورش در قرن بیستم است؛ از جنگ اول جهانی در فیلم «اومینی کونترو» تا تمرکز بر فاشیسم در فیلم «مسیح در ابولی توقف کرد» و مساله آزادی ایتالیا در فیلم «لوچیانو خوششانس». تقابل منافع خصوصی و عمومی در فیلم «دستها برفراز شهر» و تروریسم در فیلم«جسدهای ربودهشده».
فرانسیس فورد کاپولا از تحسینکنندگان رزی بود و مارتین اسکورسیزی نیز او را یکی از استادان بزرگ سینمای معاصر لقب داده بود. او ضمن اینکه معتقد بود حقایق تاریخی اجازه دخل و تصرف به او نمیدهند، اما فیلمهایش بیوگرافی محسوب نمیشوند. به همین دلیل او بهعنوان یکی از بزرگترین تاریخنگاران سینما شناخته میشود که علاقه داشت عملکرد سیاستمداران در سایه را در روشنایی قرار دهد و فیلمهایش را با چند علامت سوال به پایان برساند. در کنار سیاست و خشونت، عنصر مرگ نیز حضوری مداوم در فیلمهای رزی دارد.