در تاریخچه فعالیت‌های پارلمانی ایران نطق‌های آتشین بسیاری وجود دارد که نیمه‌کاره باقی‌مانده‌اند؛ از نطق نیمه‌کاره مهندس بازرگان در مجلس اول تا نطق انتقادی قدرت‌الله علیخانی در سال88، همگی در دایره نطق‌های ناتمام ساختار پارلمانتاریسم ایران قرار می‌گیرند. روز گذشته نطق علی مطهری در مجلس با حاشیه‌های زیادی همراه بود تا آن حد که ابوترابی‌فرد دستور به تعطیلی صحن علنی مجلس داد و بنابر رسم مرسوم چنین جلساتی که دیواری کوتاه‌تر از دیوار خبرنگاران پیدا نمی‌شود، اصحاب رسانه به راهروهای خروجی هدایت شدند. علی مطهری که درخصوص حوادث سال88 و برخورد صداوسیما صحبت می‌کرد، به انتقاد از صداوسیما پرداخت. مطهری در ادامه به موضوع حصر پرداخت که همین امر به مذاق نمایندگان خوش نیامد تا ادامه نطق او با فریادهای نمایندگان همراه شود. «تعادل» به‌همین بهانه در گفت‌وگو با نمایندگان و اهالی سیاست تلاش می‌کند تا نگاهی به ماجراهای روز گذشته مجلس بیندازد. بسیاری از کارشناسان واکنش غیرمتعارف برخی نمایندگان نسبت به صحبت‌های مطهری را مربوط به نزدیک شدن انتخابات ارزیابی می‌کنند.
صحبت‌های مطهری و هیاهوی
برخی نمایندگان
کارکنان بخش حراست مجلس مدام فاصله میان صحن تا راهروهای بهارستان را طی می‌کردند و زمانی که خبرنگاری از اوضاع جلسه غیرعلنی پرسشی را مطرح می‌کرد با پاسخ سرد حراستی‌ها مواجه می‌شد. اما سروصدای درگیری نمایندگان مجلس از بیرون صحن و در راهروهای بهارستان نیز شنیده می‌شد. براساس این گزارش علی مطهری در جلسه علنی دیروز در نطق میان‌دستور خود با تبریک میلاد پیامبر اسلام(ص) بااشاره به عملکرد سازمان صداوسیما گفت: «متاسفانه صداوسیما در این باره در مقایسه با بزرگداشت جشن ملی چون نوروز بسیار ضعیف عمل کرده است.»
مطهری در ادامه نطق خود به حصر کروبی و موسوی و زهرا رهنورد اشاره کرد و گفت: «این موضوع براساس قانون‌اساسی، غیرقانونی است.» همین اظهارات کافی بود تا فریاد برخی نمایندگان را به آسمان بلند کند. ادامه نطق مطهری با تذکر ابوترابی‌فرد همراه بود که صحبت‌های نماینده تهران را نیمه‌کاره گذاشت. مطهری در واکنش به تذکرات نایب‌رییس مجلس گفت بهتر بود آقای ابوترابی این تذکر را پس از نطق به من می‌‌داد.
محمدحسن ابوترابی‌فرد در جریان نطق میان‌دستور علی مطهری که با شعارهای نمایندگان به‌هم خورد گفت: «شما در فضای واقعی کشور قرار دارید و می‌دانید آنچه درمورد این افراد صورت گرفته با نهایت رافت اسلامی بوده و اگر اراده نظام غیر از این بود با آنها باید به‌صورت دیگر برخورد می‌شد، بنابراین مطرح کردن این موضوعات در فضای مجلس مناسب و به مصلحت نیست.»
نمایندگان درباره صحبت‌های مطهری چه می‌گویند
نماینده ارومیه ازجمله نمایندگانی است که از نزدیک در جریان حوادث روز گذشته مجلس قرار داشت. عابد فتاحی که در جریان درگیری روز گذشته صحن علنی بر سر نطق علی مطهری نقش میانجی را ایفا می‌کرد، می‌گوید: «موج فشار نمایندگان معترض مطهری را بر زمین انداخت و دست‌های او زخمی شد.»
این نماینده درخصوص روند عجیب برخی نمایندگان در مخالفت با همکاران‌شان گفت: «من مخالفم که تریبون مجلس هر از گاهی توسط چند نفر به آشوب کشیده شود، زیرا با این روند درنهایت این تریبون بسته می‌شود. باید بگذاریم همه از این تریبون نظرات‌شان را بگویند. اینکه مطهری درمورد مصالح ملی خوب صحبت کرده یا نه باید توسط دادگاه تشخیص داده شود نه من نماینده. من نباید این‌قدر به خودم جرات بدهم که صدای نماینده دیگر را قطع کنم. اگر ایرادی هم به نطق مطهری دیده می‌شد باید صبر می‌کردند و پس از پایان نطق او تذکر می‌دادند.»
فتاحی در پاسخ به این سوال که «این نخستین‌بار نبود که این مسایل از تریبون مجلس عنوان می‌شد، چرا این‌بار نمایندگان واکنش تندتری نسبت به دفعات قبل داشتند»، گفت: «به انتخابات نزدیک شده‌ایم و هر کس می‌خواهد خودش را نشان دهد.»
در سوی دیگر، برخی نمایندگان اصولگرای مجلس پای خانواده مطهری را هم به میانه این منازعه باز کردند. علی‌رضا منظری توکلی عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس از والده علی مطهری درخواست کرده که برای جلوگیری از انحراف بیشتر فرزندش هرچه سریع‌تر اقدام کند.
ظرفیت شنیدن صدای مخالف
نکته جالب‌توجه در میان حوادث روز گذشته مجلس، تحرکات برخی گروه‌ها بود که تلاش می‌کردند نطق قانونی مطهری را به مسایل سیاسی و جناحی مربوط کنند. در میان صحبت‌های مطهری درحالی که میکروفن او برای ادامه نطق هفت دقیقه‌یی باز شده بود این گروه از نمایندگان با فریادهای مکرر دو دو اجازه شنیدن صدای مطهری را ندادند و مطهری توضیح داد که رایش در سال88 به محسن رضایی بوده است.
پس از اینکه علی مطهری در نطق میان‌دستور خود از غیرقانونی بودن حصر صحبت کرد تعدادی از نمایندگان با سر دادن شعار
مرگ بر فتنه‌گر و مرگ بر منافق به سمت مطهری هجوم بردند. عزیز اکبریان نماینده کرج ازجمله نمایندگانی بود که زمزمه‌های درگیری وی با مطهری در راهروهای بهارستان پیچید.
«تعادل» برای پیگیری موضوع از عزیز اکبریان درباره درگیری با مطهری سوال کرد. نایب‌رییس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره ماجراهای روز گذشته مجلس می‌گوید: «به‌عنوان نایب‌رییس هیات رسیدگی به رفتار نمایندگان به سمت آقای مطهری رفتم تا جلوی صحبت‌های ایشان را بگیرم که با واکنش ایشان مواجه شدم.»
این نماینده اصولگرای مجلس درباره این مطلب که به هر حال تفاوت دیدگاه در مجلس وجود دارد و آیا بهتر نیست که نمایندگان ظرفیت تحمل آرای مخالف را نیز در خودشان ایجاد کنند، می‌گوید: «احساس ما این است که مطهری به‌دنبال قهرمان‌سازی است؛ اتفاق خاصی هم نیفتاد و درگیری خاصی به‌وجود نیامد. باید منتظر گزارش مجلس بمانیم تا بعد به رفتارهای آقای مطهری رسیدگی شود.» صحبت‌های اکبریان در شرایطی مطرح می‌شود که خبرنگاران پارلمانی اعلام می‌کنند تعدادی از نمایندگان سعی داشتند علی مطهری را از پشت تریبون پایین بکشند، اما علی مطهری همچنان قصد داشت به نطق خود ادامه دهد.
رییس دادگاه تجدیدنظر: نمایندگان در بیان نظرات آزاد هستند
در شرایطی که براساس قانون اساسی نمایندگان در بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود آزاد هستند، رییس شعبه 68دادگاه تجدیدنظر تهران با تایید این موضوع می‌گوید: «اصل86 قانون اساسی مقرر می‌کند که نمایندگان مجلس در آرای خود از آزادی کامل برخوردارند مشروط بر اینکه مرتکب رفتار مجرمانه نشوند یعنی رفتار آنها با توهین و افترا و نشر اکاذیب همراه نباشد در غیر این‌صورت ممنوعیتی برای آنها وجود ندارد.»
وی ادامه داد: «نمایندگانی که اظهارنظرهای آنها جنبه جزایی داشته باشد همانند آحاد جامعه تحت‌تعقیب کیفری قرار می‌گیرند.»
براساس نص صریح قانون، نمایندگان در بیان نظرات و دیدگاه‌های خود، کاملا آزاد هستند و صحبت‌هایی که درباره بررسی این صحبت‌ها در هیات رسیدگی به صلاحیت نمایندگان از جانب طیف‌های تندرو مطرح می‌شود، بیشتر جنبه فرافکنی دارد. به هرحال بعد از فرو نشستن هیجان نمایندگان علیه صحبت‌های علی مطهری، مجلس به حالت عادی بازگشت و نمایندگان بعد از این تنفس نطق‌های میان‌دستور خود را مطرح کردند. قدردانی کمیسیون فرهنگی از الهام چرخنده، بررسی راهکار حمایت از تولید، تقدیر از سازمان میراث فرهنگی از دیگر اخبار روز گذشته مجلس بود.
