روز پنج‌شنبه برای دومین‌بار معاونت تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با هیات‌رییسه و برخی اعضای اتاق تعاون دیدار کرده و در مورد انتخابات پیش روی اتاق تعاون به بحث و گفت‌وگو پرداختند. انتخابات سال90 باعث شده که چشم بسیاری از تعاونی‌ها، اتحادیه‌ها و... بترسد اما با تعاملی که هیات‌رییسه اتاق تعاون و معاونت تعاون با یکدیگر دارند، باعث شده که تب و تنش این انتخابات کاهش پیدا کرده و امیدواری به برگزاری بی‌حرف و حدیث این انتخابات قوت بگیرد. در این راستا با حمید کلانتری معاونت تعاون، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت‌وگو کرده‌ایم. او می‌گوید اتاق تعاون با اصلاح جدید قانون قدرت بیشتری گرفته تا آن را در راستای پیشبرد بخش تعاون به‌کار گیرد. این مصاحبه از نظرتان می‌گذرد.
انتخابات اتاق تعاون در بخش تعاون از چه جایگاهی برخوردار است؟
تعاونی از دیدگاه ما یک نهاد اجتماعی و مبتنی بر مشارکت اعضاست و نهادی است که براساس انتخابات شکل می‌گیرد، بنابراین در اجرای قانون تعاون یکی از اصولی را که باید مورد توجه قرار دهیم مدنیت در تعاونی‌ها و آزادی انتخابات افراد برای هیات‌رییسه، رییس، دبیرکل، انجمن‌های نظارت و هیات بازرسی که مجموعه اینها از درون خود تعاونی‌ها انتخاب می‌شوند. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز بیشتر نظارت کلی و جامع دارد تا اینکه وارد موارد اجرایی شود. اعتقاد داریم نهاد تعاونی و تشکل‌های تعاونی یا برخاسته از تعاونی مانند اتحادیه‌ها، اتحادیه‌های سراسری، اتاق‌های استانی و اتاق تعاونی مرکزی ایران انتخابات آزاد اعضا با آگاهی و اختیار کامل داشته باشند، حس مشارکت و همکاری تعاونی‌ها همیشه برقرار شود و متقابلا احساس مسوولیت در مورد سرنوشت تعاونی در بین اعضا برقرار باشد و از طرف دیگر هیات رییسه‌یی که منتخب می‌شود، نسبت به اعضایی که آنها را انتخاب کرده‌اند، خود را متعهد بداند و نسبت به بهبود وضع تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها از تعهد لازم برخوردار شود.
با سقوط قیمت نفت، بخش تعاون می‌تواند در بخش‌های تولید، توزیع، مصرف و خدمات جولان خوبی بدهد. اتاق تعاون در این جولان‌دهی چه نقشی دارد؟
بخش تعاون امروز در سطح کشور ما می‌تواند بالقوه جایگاه موثری را در اقتصاد ایفا کند. کشور ما تجربه بخش دولتی را داشته و از بخش دولتی به‌واسطه بروکراسی، گردش کارهای طولانی و قوانین محدود‌کننده به‌نوعی فاصله می‌گیرد و به سمت بخش خصوصی و تعاونی گرایش پیدا می‌کند، ضمن آنکه نوعی انتقاد به کیفیت خصوصی‌سازی وجود دارد انتظار می‌رود که سهم تعاونی‌ها در کنار بخش خصوصی، سهم موثر و کارآمدی باشد و بتوانیم رفتار خوبی را از نهاد تعاونی و مدیریت کارآمد و بهره‌وری از شبکه تعاونی‌ها به جامعه عرضه کنیم. مسوولیت‌پذیری این نهاد می‌تواند جدی و موثرتر باشد، به‌ویژه در شرایط فعلی که با پایین آمدن قیمت نفت باید همه همت و تلاش‌ها در کنار هم قرار گیرد تا از مسیر تولید بهتر، بیشتر و باکیفیت‌تر، توسعه صادرات، ارتقای بهره‌وری و افزایش درآمد ملی توسط بخش خصوصی و تعاونی‌ها کمبود درآمد نفتی را جبران کنیم. در حال حاضر بهترین شرایط توسعه، رشد و مسوولیت‌پذیری تعاونی‌هاست. همه سیاست‌هایی که در اقتصاد مقاومتی مورد تاکید مقام معظم رهبری واقع شده دال بر این است که باید نهادسازی لازم برای تحقق اهداف و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به‌وجود آید. یکی از
نهادهایی که می‌تواند در این زمینه ایفای نقش کند، تعاونی است. در چنین شرایطی روز دوشنبه 15دی انتخابات اتاق تعاونی ایران برگزار خواهد شد و در این انتخابات اعضای اتاق که شامل اتحادیه‌های تعاونی سراسری هستند، نزدیک به 80نفر دور هم جمع می‌شوند تا ترکیب هیات‌رییسه و بازرسان اتاق را انتخاب کنند.
باتوجه به سابقه‌یی که از انتخابات اتاق تعاون وجود دارد، چه نظارتی بر این انتخابات خواهید داشت؟
متاسفانه سابقه‌یی که در یکی، دو دوره قبل در انتخابات اتاق تعاونی بوده قدری ناهماهنگی، تداخل‌های قانونی و تنش‌های ناشی از رقابت‌های نادرست بین گروه‌هایی که در این موضوع فعال بودند رخ داده که خاطره خوشی را از بخش تعاونی و انتخابات آن از اذهان کسانی که در ارتباط با این حوزه بودند، نگذاشته است. همه تلاش این بوده و خواهد بود که با احترام به رای همه افرادی که واجد شرایط و با پذیرش اینکه انتخابات توسط هیات‌رییسه و با نظارت انجمن نظارت، با کیفیت مطلوب و در چارچوب و ملاحظات قانونی برگزار می‌شود، لازم دیدیم تفاهماتی را با اتاق تعاون داشته باشیم. به همین سبب در حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی یک ماه پیش جلسه‌یی را با عوامل ذی‌ربط داشتیم. روز پنج‌شنبه گذشته (11 دی) هم که با حضور هیات‌رییسه و انجمن نظارت و همکاران ما در معاونت‌های تعاون وزارتخانه جلسه‌یی برگزار شد تا با اتخاذ تدابیر لازم و همفکری به یک جمع‌بندی خوب برسیم که هیچ‌گونه تداخل روشی، تنش و گرایش‌های انتخاباتی در برگزاری مناسب و شایسته انتخابات تاثیر منفی نداشته باشد بلکه همه با همدلی، همفکری و احترام متقابل انتخابات بسیار خوبی را برگزار کنند.
کسانی که انتخاب می‌شوند چه وظایفی به‌عهده دارند؟
در این راستا یکی، دو نکته باید موردتوجه قرار بگیرد؛ بپذیریم کسانی که در این انتخابات با رای اعضا انتخاب می‌شوند، مسوولیت سنگینی دارند و باید این مسوولیت را به‌خوبی ایفا کنند و بخش تعاون را در حوزه‌هایی که قانون مقرر کرده (که به نسبت وسیع است) به‌خوبی مطرح کنند. لزوم این کار این است کسانی که انتخاب می‌شوند با هم همدل، همفکر و هم‌جهت باشند و با علاقه‌مندی، احساس مسوولیت و انگیزه کافی با قصد تلاش و خدمت دور هم جمع شوند. آنها باید بدانند که بخش تعاونی نیازمند تحول همه‌جانبه، خلاقیت، نوآوری، بهبود و رفع نواقص گذشته است، پس باید در این راستا تلاش کنند. هیچ کس نباید کرسی عضویت در اتاق تعاون را به‌عنوان جایگاه حفظ منافع شخصی یا گروهی و جریانی بداند، بلکه به‌عنوان صندلی خدمت، کار و سازندگی، زحمت و تلاش خداپسندانه تلقی کند. اگر این نگاه باشد، قطعا انتخابات شایسته‌یی را در پیش خواهیم داشت.
بر چه موردی بیش از همه در این انتخابات تاکید داشتید؟
توصیه‌یی که در این نشست شد و بر آن تاکید داشتیم، این بود که رقابت‌های انتخاباتی بعد از انتخابات به رفاقت‌های توام با همکاری و همدلی تبدیل شود. باید حین برگزاری انتخابات هم رعایت حقوق متقابل و احترام به افراد وجود داشته باشد؛ ضمن آنکه بعد از انتخابات هم نباید این نگاه وجود داشته باشد که چه کسانی به منتخبان رای دادند و چه کسانی به آنها رای ندادند. هیات‌رییسه منتخب نباید خود را نماینده افرادی که به آنها رای داده‌اند، بدانند. هیات‌رییسه باید نماینده همه باشد و در مقابل همه اعضا، اتحادیه‌ها و اتاق‌های استانی مسوول است و متقابلا هر کس که رای آورد باید مورد حمایت همه اعضای مجموعه اتاق تعاون قرار گیرد. بخش تعاونی نیاز به همکاری، مشارکت و تعاون دارد.
نگاه شما به اتاق تعاون آینده چگونه است؟
هر گروهی که رای اکثریت را آورد و در چارچوب قانون انتخاب شدند مورد حمایت ما هستند و با هر سلیقه، گرایش و نگاهی که باشند جایگاهشان محترم خواهد بود. پیشاپیش قول حمایت حداکثری و حمایت لازم برای پیشبرد اهداف اتاق تعاون را به هیات رییسه منتخب می‌دهیم. برای اینکه احساس می‌کنیم ما منابع بزرگ و مهم‌تری داریم که باید حول آن تصمیم بگیریم. این منافع همان منابع ملی کشور و اعضای گسترده تعاونی‌هاست که بیش از 10میلیون نفر می‌خواهند از خدمات تعاونی‌ها استفاده کرده و بیش از 100هزار تعاونی در این حوزه فعالیت بهره‌مند شوند و از مدیریت درست اتاق بهبود و توسعه خود را مشاهده کنند بنابراین نباید نگاه‌های محدود داشته باشیم حتی در اجرای قانون نیز نگاه موسع داشته باشیم و تنگ نظر نباشیم. بتوانیم با پاره‌یی از اغماض‌های اجرایی که ضرورت یک کار اجرایی است، حرکت اتاق تعاون به سمت پیشرفت سرعت بگیرد.
به‌دنبال چه نتیجه‌یی در این انتخابات هستید؟
نتایج انتخابات به‌گونه‌یی باشد که مورد استقبال دولت و مجلس شورای اسلامی باشد. رییس و دبیر اتاق تعاون بتواند در همه مجامعی که در قانون پیش‌بینی شده شرکت کنند و با قوت از بخش تعاون حمایت کنند و یک حرکت جمعی را ساماندهی کرده و پیش ببرند.
البته باید از همه تلاش‌هایی که عوامل ذی‌ربط تاکنون انجام دادند، تشکر کنم. امیدواریم که با گروهی که انتخاب می‌شوند با برنامه‌ریزی مناسب و همفکری و همکاری به توسعه روح تعاون در این بخش، فرهنگ تعاون را در کشور گسترش دهند و بخش تعاون را به‌عنوان یک بخش الگو و نمونه در اقتصاد ملی نمایان کنند. این شایستگی هم موجب ترغیب همکاری و حمایت‌های بزرگ ملی در جهت اهداف رشد اقتصاد و پیش‌بینی شده در سیاست‌های اصل 44 و خصوصی‌سازی اقتصاد و اهداف بلندی که مقام معظم رهبری در بحث چشم‌انداز پیش‌بینی کردند در این حوزه شاهد باشیم.
احتمال دارد که منتخبان، جایگاه خود را بعد از انتخابات و انتخاب شدن از دست بدهند؟
البته اگر فرصتی شد، نشستی هم با نامزدهایی که در این جلسه نبودند خواهیم گذاشت تا بعضی از نقطه نظرات در آن جلسه هم مطرح شود و یک نوع وفاق و همگرایی را در همه نامزدها به‌وجود آوریم. انجمن نظارت، همه کسانی که نامزد شدند را مورد تایید قرار دادند و امکان حضورشان را در انتخابات با رعایت چارچوب‌های لازم فراهم کردند. افراد هم تعهد می‌دهند چنانچه بعد از انتخابات مشخص شد که واجد شرایط نبودند، پیشاپیش مستعفی شناخته شوند.
دوستان در این نشست گزارش‌های خود را دادند و امیدواریم ماحصل این گفت‌وگوها تمرین برگزاری یک انتخابات خوب و زیبا باشد که الگویی برای انتخابات اعضای هیات‌مدیره اتحادیه، هیات رییسه اتاق‌های استانی و... باشد و منش و رفتار درستی را توسعه دهیم.
طبق قانون اصلاح شده اتاق‌های تعاون قدرت بیشتری گرفته است. این قدرت در چه راستایی به پارلمان خصوصی تعاون داده شده و در چه جهت‌هایی استفاده خواهد شد؟
در بخشی از قانون که در اردیبهشت 93 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده، تقویت اتاق‌ها را در نظر گرفته است. نقش اتاق‌ها در پیشبرد بخش تعاون و حضور در مجامع مختلفی که به نوعی از انحا در حوزه اقتصاد، بازرگانی، تولید، صنعت، کشاورزی، پول و بانک موثر است، نماینده اتاق تعاونی می‌تواند حضور داشته باشد. چون اتاق‌های تعاون در پاره‌یی از دوره‌ها به خودشان این اقتدار را ندادند و از این ااختیارات قانونی برخوردار نبودند هنوز جایگاه اجرایی لازم و همه‌جانبه را پیدا نکرده است. اگر ترکیب اتاق و هیات رییسه، دبیرکل و رییس جمع هماهنگ، مدبر و باانگیزه‌یی باشند قطعا می‌توانند از همه این ظرفیت‌ها استفاده کنند. تا صدا و اندیشه تعاون را در همه مجامع مطرح و سیاست‌هایی که موجب پیشبرد قوانین و تصمیم‌گیری‌هایی که موجب تقویت بخش تعاون می‌شود را مورد حمایت قرار دهند. با اصلاح قانون نقشه اجرایی که قبلا بخشی از آن را دولت عهده‌دار بود (در زمینه آموزشی، ترویجی، برگزاری نمایشگاه‌ها و...) در اختیار اتاق‌ها قرار گرفته است. نقش دولت درحال حاضر نظارت عالیه، حمایتی و هماهنگی بیشتر بین دولت و بخش تعاون است. به همین سبب فکر می‌کنم از نظر قانون جایگاه
تعاون و بخش غیردولتی مانند اتاق‌ها و اتحادیه‌ها قوی است که خود متولیان امر تعاون باید قدر این موقعیت را بدانند و حداکثر بهره‌برداری را از آن داشته باشند.
قرار بود تعاونی‌های مصرف محلی هم به انتخابات اتاق تعاون برسند اما به‌دلیل فرااستانی شدن هنوز مدارک آنها تایید نشده است. آیا در این نشست برای این مورد هم تصمیمی گرفته شد؟
این اتحادیه‌ها قرار شد که مدارک خود را شنبه (امروز) برای هیات رییسه اتاق تعاون بفرستند و آنها بررسی کنند اگر مدارک آنها کامل بود بتوانند در این انتخابات شرکت کنند. احمد بیگدلی‌املو، مدیرکل دفتر تعاونی‌های توزیعی این ارتباط را برقرار خواهد کرد تا اطلاعات اتحادیه تعاونی‌های مصرف محلی به دست هیات رییسه اتاق تعاون برسد.
دو اتحادیه سراسری شرکت‌های تعاونی صنعت دامپروری و اتحادیه سراسری کشورهای تعاونی تکثیر و پرورش آبزیان ایران از اتاق تعاون اخراج شده بودند. در این مورد هم با اتاق تعاون صحبت کردید یا خیر؟
باتوجه به اینکه مجمع این جایگاه را ندارد که برای اخراج عضو تصمیم بگیرد و عنوان شده بود که این دو اتحادیه تحت این عنوان و با رای مجمع اخراج شده‌اند به هیات رییسه توصیه کردیم که تجدید نظری در این مورد داشته باشند. تقریبا تفاهمی برای اجرایی شدن این توصیه و پیشنهاد ما صورت گرفت.
