در ادامه روند نزولی شاخص کل بورس تهران، صبح روز گذشته نیز فشار فروش در نمادهای مختلف بالا بود و شاخص به افت ادامه داد. مهم‌ترین نکته بازار در روز گذشته، معاملات سنگین و پرحجم روی نماد پتروشیمی خلیج فارس (فارس) بود. درحالی‌که سهام این شرکت در ابتدای هفته روی قیمت 11هزار و 523ریال صف فروش را تجربه می‌کرد و همچنین روز گذشته نیز در قیمت 11هزار ریال و بر مدار 4درصد منفی، در صف فروش بود، حمایت‌های دستوری اشخاص حقوقی باعث شد نه‌تنها صف فروش این سهام جمع شود، بلکه قیمت آن تا 4درصد مثبت نیز رشد کند. این بدین معناست که قیمت این سهم تنها در کمتر از دو ساعت، 8درصد رشد نشان داد. EPS این شرکت برای سال مالی منتهی به 31خرداد 94، 204 تومان اعلام شده است و روز گذشته این سهم با P به E تقریبا 6 معامله شد. این درحالی است که اغلب نمادهای حاضر در گروه محصولات شیمیایی با P به E چهار در حال معامله هستند. لذا می‌توان گفت قیمت سهام این شرکت نسبت به دیگر شرکت‌ها، تقریبا 25درصد گران‌تر از حد معامله می‌شود. همه فعالان بازار از بزرگی و حساسیت سهام شرکت پتروشیمی خلیج فارس مطلع هستند، اما اثر بزرگی که این نماد در روند معاملات دارد،
توجیهی برای دستکاری قیمت ایجاد نمی‌کند. اتفاقی که دیروز برای فارس رخ داد، مصداق بارز و فاحش دستکاری قیمت بود که زیرنظر سازمان بورس انجام شد. این اتفاق در تمام بورس‌های معتبر جهان، تخلف محسوب می‌شود اما در بورس تهران این اتفاق با نظارت و حتی تشویق سازمان بورس صورت می‌گیرد. ظاهرا درحال حاضر تنها دغدغه سازمان بورس جلوگیری از افت شاخص است اما چند نکته مهم توسط این سازمان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. اول آنکه اعتبار سازمان با این قبیل تصمیمات خدشه‌دار خواهد شد. انتظار می‌رفت با تغییر رییس سازمان، کمتر شاهد این قبیل تصمیمات باشیم اما کاملا برعکس، دستکاری قیمت به فاحش‌ترین صورت انجام می‌گیرد. نکته دومی که سازمان از آن چشم‌پوشی می‌کند، امکان ایجاد فساد در این قبیل اقدامات است. قطعا کسانی از برنامه حمایت دستوری از سهم مطلع بوده‌اند و می‌توانستند به‌عنوان شخص حقیقی هر میزان که می‌خواستند در کف قیمت سهم را خریداری کرده و در سقف قیمت آن را به فروش برسانند. این معنی 8درصد سود در تنها دو ساعت است. باتوجه به اینکه ارزش معامله فارس در روز گذشته بیش از 55میلیارد تومان بود، لذا خرید و فروش این سهام به‌صورت خرد به‌راحتی
می‌توانست انجام گیرد. مساله بعدی که احتمالا از نظر سازمان بورس اهمیتی ندارد، سیگنالی است که توسط حقوقی‌ها صادر و باعث می‌شود برخی فعالان خرد و غیرحرفه‌یی بازار، در سقف قیمت اقدام به خرید کنند. به زبان ساده عملا بر سر این گروه از فعالان بازار کلاهی از جنس حمایت بازار رفته است.
نکته آخری که قطعا از چشم سازمان بورس مخفی مانده است، فدا شدن کل بازار به قیمت حمایت از یک سهم است. فعالان حقوقی روز گذشته بیش از 52میلیارد تومان پول نقد برای حمایت از سهام پتروشیمی خلیج‌فارس پرداخت کردند. به‌نظر نمی‌رسد توانی در بازار برای خرید سهام فارس مانده باشد، لذا رشد قیمت این سهم دور از ذهن است. فعالان حقوقی که فارس را سرپا نگه داشته‌اند، نقدینگی از دست رفته را از کجا جبران خواهند کرد؟ بعید است بتوانند به این سادگی‌ها فارس را نقد کنند لذا باید در سهم‌های دیگر پرتفوی خود نقش فروشنده داشته باشند و این عملا به معنای فدا کردن کل بازار برای نجات فارس است.
علاوه بر همه این نکات، سازمانی که به این صورت نه‌تنها اجازه دستکاری قیمت را می‌دهد بلکه خود در آن شریک می‌شود، چگونه می‌تواند از بروز تخلفات و سفته‌بازی در نمادهای کوچک جلوگیری کند. این دقیقا اتفاقی است که برای شرکت‌های ساختمانی رخ داده است. شرکت‌هایی که سهامشان یک روز در صف فروش و روز دیگر در صف خرید قرار می‌گیرد!
آمار معاملات
شاخص کل بورس تهران روز گذشته با افت 201واحدی در عدد 69هزار و 424واحد بسته شد. با تمام تلاش‌هایی که برای حفظ سهام فارس صورت گرفت، آخرین قیمت معامله شده بر این سهم روی 4درصد منفی قرار داشت. این نماد درحالی‌که می‌توانست شاخص را بیش از 200واحد منفی کند، در پایان معاملات تنها مسبب 38واحد از ریزش شاخص کل لقب گرفت. پس از آن بانک اقتصاد نوین (ونوین) قرار داشت که شاخص را 22واحد تنزل داد. همچنین نمادهای بانک صادرات ایران (وبصادر)، ایران‌خودرو (خودرو)، ملی صنایع مس ایران (فملی)، مپنا (رمپنا) هرکدام به ترتیب 19، 15، 12 و 10واحد شاخص را تنزل دادند. از طرف دیگر معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد) قرار داشت که چند روزی است بر مدار مثبت معامله می‌شود. این نماد توانست به اندازه 12واحد روی شاخص اثر مثبت داشته باشد. پس از آن نماد شرکت ایران‌ترانسفو (بترانس) که شاخص را به اندازه 8 واحد ارتقا دهد. به‌نظر می‌رسد هنوز هم برخی فعالان بازار امیدوارند بتوانند در رقابت مدیریتی این نماد به سود برسند. از این سهام که طی دو ماه تقریبا 100درصد رشد قیمتی را تجربه کرده است، تنها 11درصد در دست سهامداران خرد باقی مانده است و به‌نظر می‌رسد وقت
فروش آن فرارسیده است.
از میان گروه‌ها نیز گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری با تاثیر منفی 60 واحدی در صدر فهرست اثرگذاران منفی قرار گرفت. پس از آن گروه‌های محصولات شیمیایی، خودرو و ساخت قطعات، سرمایه‌گذاری‌ها و مخابرات قرار داشت که هر کرام به ترتیب 43، 30، 13 و 12 شاخص را تنزل دادند. از دیگر سو، گروه ماشین‌آلات تنها گروهی بود که شاخص را مثبت کرد و آن را 10واحد ارتقا داد.
همچنین طی معاملات روز گذشته، یک‌میلیارد و 15میلیون و 872هزار ورقه بهادار به ارزش 476میلیارد تومان در 119هزار و 261 نوبت دست‌به‌دست شد. از این میزان 216میلیارد تومان (معادل 45درصد از کل معاملات) به معاملات عمده اختصاص داشت. همچنین ارزش معاملات سهام و حق تقدم در بورس و فرابورس 218میلیارد تومان (معادل 46درصد از کل معاملات) بود. ارزش معاملات اوراق بدهی و تسهیلات مسکن نیز 35میلیارد تومان و معادل 7درصد از کل معاملات رقم خورد.
همچنین سهامداران حقیقی در بازار روز گذشته بیش از 129میلیارد تومان سهم به فروش رساندند و به اندازه 114میلیارد تومان خریدار سهام بودند. از طرف دیگر فعالان حقیقی بازار بیش از 364میلیارد تومان سهم خریدند و تقریبا به اندازه 350میلیارد تومان سهام خریدند. شاخص کل فرابورس نیز با افت 5/7واحدی به رقم 795 واحد رسید. ارزش معاملات فرابورس تقریبا 209میلیارد تومان بود و در این بازار 320میلیون و 961هزار سهم و حق تقدم معامله شد. بیشترین اثر منفی بر این شاخص از آن هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) بود که بالغ بر 7/3واحد شد. همچنین پتروشیمی جم (جم)، پتروشیمی زاگرس (زاگرس)، بانک ایران‌زمین (وزمین) و نفت ایرانول (شرانل) نیز بیشترین آثار منفی را بر شاخص فرابورس گذاشتند. از طرف دیگر نمادهای بانک گردشگری (وگردش) و گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی (سمگا) بیشترین اثر مثبت را روی این شاخص گذاشتند.
