معصومه ابتکار: در دولت یازدهم سیاست درهای باز را در سازمان محیط زیست اجرا کردیم
گروه اقتصاد اجتماعی|
صبح دیروز، سازمان حفاظت محیط زیست و پارک پردیسان تهران به مناسبت روز جهانی محیط زیست، میزبان مراسم دوازدهمین دوره جایزه ملی محیط زیست بودند. معاون اول رییس‌جمهور در این مراسم با تاکید بر لزوم توجه به مسائل زیست محیطی گفت: «امروز همگان واقف هستیم که جهان بیش از ظرفیت‌های زیستی خود در معرض آسیب قرار گرفته و با چالش‌هایی جدی روبرو شده است. » او ادامه داد: «گرم شدن زمین، تغییر اقلیم، افزایش گازهای گلخانه‌ای، آلودگی آب خاک و هوا و زوال جنگل‌ها و مراتع از جمله تهدیدات زیست محیطی است. تهدیدات بسیاری برای همه ساکنان زمین وجود دارد که مقابله با آنها فرا زمان و فرا مکان است و همه ملت‌ها و دولت‌های دنیا باید نسبت به سرنوشت زمین حساس باشند و برنامه‌ریزی کنند. » او معاون اول رییس‌جمهور با اشاره به اقدامات بین‌المللی انجام شده در زمینه مسائل زیست محیطی افزود: «مکرر می‌شنویم که سازمان‌های بین‌المللی در زمینه محیط زیست گام‌هایی برمی‌دارند که آخرین نمونه آن توافقنامه زیست محیطی پاریس است. این توافق پس از دوره‌های مختلف مذاکره با تقریبا تمامی کشورهای عضو سازمان ملل نهایی وبه امضای اعضای آن رسید. »
به گزارش ایسنا، جهانگیری با انتقاد از خروج ایالات متحده امریکا از این توافقنامه گفت: «متاسفانه کشوری که بیش از همه در ایجاد و توسعه گازهای گلخانه‌یی نقش داشته است، در یک برتری جویی بی‌حساب، به نوعی نسبت به توافق پاریس ابراز تردید کرده است و رییس‌جمهور آن اعلام کرده ترجیحش مردم امریکا هستند. » او ادامه داد: «امریکا متهم اصلی تولید گازهای گلخانه‌یی است. ترامپ فراموش کرده که گازهای تولید شده طی چند دهه گذشته، نه تنها زندگی مردم امریکا، بلکه زندگی بشریت را تهدید کرده است. » او افزود: «امریکا باید بیش از بقیه به وظایف انسانی خود در زمینه مسائل زیست محیطی عمل کند و دنیا نیز باید در این موضوع موضعی جدی داشته باشد. »
مساله ایران
جهانگیری در ادامه سخنانش به برخی معضلات زیست محیطی موجود در کشور اشاره کرد و گفت: «ما در سال‌های گذشته با پدیده‌های جدی در زمینه مسائل زیست محیطی از جمله ریزگردها، دریاچه ارومیه، هورالعظیم وسایر تالاب‌ها و همچنین مسائل مربوط به آب مواجه بوده‌ایم که ریشه همه آنها تحت تاثیر تهدید و تخریب مسائل زیست محیطی است.» او ادامه داد: «اما با همت شخصیت‌ها و افراد به ویژه تشکل‌های مردم نهاد طی سال‌های اخیر شاهد بروز حساسیت‌های خوبی در زمینه محیط زیست از سوی مردم بوده‌ایم. همچنین در ایام انتخابات نیز مشاهده کردیم که مسائل زیست محیطی به عنوان یکی از مطالبات مردم مطرح بود. » او افزود: «باید اعتراف کنم که ملت ایران با بزرگواری نسبت به مساله محیط زیست و آینده کشور از خود حساسیت نشان دادند و راه خوشبختی و پیشرفت کشور را به نحو مطلوبی از بیراهه تشخیص دادند.»
به گزارش ایلنا، معاون اول رییس‌جمهوری گفت: «در دولت یازدهم تلاش کردیم که محیط زیست را به اصلی‌ترین و ملی‌ترین مساله کشور تبدیل کنیم. در همین زمینه نیز نخستین مصوبه دولت مربوط به احیای دریاچه ارومیه بود. در آن زمان با وجود برخی اظهارات درباره عدم امکان‌پذیری احیای دریاچه ارومیه ما برای عدم مواجهه مردم شمال غرب با مشکلاتی جدی در زمینه احیای این دریاچه اقداماتی انجام دادیم و امروز نیز می‌توانیم بگوییم که تاحد زیادی خطرات مربوط به خشک شدن این دریاچه برطرف شده است.» او با انتقاد از برخی سوء مدیریت‌ها در گذشته نسبت به تالاب هورالعظیم، افزود: «در شرایطی که در عمق چند صد متری در خلیج فارس شاهد حفاری‌هایی برای استخراج نفت بودیم، در مقطعی برخی سوء مدیریت‌ها باعث شد تا تصمیم به خشک کردن هورالعظیم گرفته شود. اما امروز با همت محیط زیست، وزارت نیرو و مسوولان استان بیش از 80درصد این تالاب دارای آب است و مجددا به کانون حیات تبدیل شده است و هیچ مشکلی نیز برای توسعه اقتصادی و استخراج نفت ایجاد نکرده است.»
زیست در شهر
جهانگیری با تاکید بر لزوم تمرکز بر مسائل زیست محیطی کلانشهرها گفت: «در راستای تمرکز بر مسائل زیست محیطی کلانشهرها نسبت به نیروگاه‌های اطراف این شهرها توجه ویژه‌یی صورت گرفته است. در این زمینه تقریبا سوخت تمام نیروگاه‌های حساس به گاز تبدیل شده است و جمعیت کشور را از خطری بزرگ دور کرده‌ایم.» او ادامه داد: «در راستای توسعه حمل و نقل درون شهری نیز درجلسه اخیر شورای اقتصاد دو میلیارد دلار اعتبار خارجی برای خرید دو هزار دستگاه واگن قطار شهری تخصیص داده شده است که امیدواریم وزارت کشور و شهرداری‌های تهران و کلانشهرها با مدیریت شوراهای شهر جدید از این فرصت استفاده کنند.» او با اشاره به اقدامات انجام شده در دولت یازدهم در زمینه مقابله با ریزگردها افزود: «سال قبل روی کانون توسعه داخلی ریزگردها تمرکز خوبی داده شد و با بهره‌گیری از روش‌هایی نظیر انتقال آب توانستیم اقدامات خوبی در این زمینه انجام دهیم. با این وجود با توجه به اینکه بخش اصلی ریزگردها مربوط به کانون‌های خارجی است، وزارت خارجه و سازمان حفاظت از محیط زیست باید وارد دیپلماسی جدی شوند تا بتوانیم کانون‌های خارجی تولید ریزگرد را متوقف نماییم.»
معاون اول رییس‌جمهوری گفت: «شاهکار محیط زیست در این است که شرایطی ایجاد کند که درآن فعالیت اقتصادی کشور در مسیر پیشرفت ادامه یابد. برخی ابرچالش‌هایی پیش‌روی کشور است که چنانچه مورد توجه جدی قرار نگیرد می‌تواند سایر مسائل را نیز تحت تاثیر خود قرار دهند. در این زمینه بیکاری به عنوان یک ابرچالش مطرح است که اقتصاد کشور باید تلاش کند تا بر آن غلبه یابد.» او ادامه داد: «باید بتوانیم میان توسعه تکنولوژی، صنعتی و شهری و مسائل زیست محیطی توازن برقرار کنیم تا هم شاهد توسعه کشور باشیم و هم مسائل زیست محیطی مورد توجه و رعایت قرار بگیرد.» او افزود: «بهینه‌سازی انرژی یکی ازجهت‌گیری‌هایی است که به عنوان تعهدی ملی و عقلانی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در این زمینه هیچ عادلانه نیست که منابع کشور در راه نابودی محیط زیست مورد استفاده قرار بگیرند.»
درهای باز
پیش از جهانگیری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست در این مراسم سخنرانی کرد. معصومه ابتکار با اشاره به عنوان بین‌المللی روز جهانی محیط زیست گفت: «برای روز جهانی محیط زیست شعار «من با طبیعت هستم» انتخاب شده است. هدف از این شعار جلب مشارکت مردم برای حفظ طبیعت است.» او ادامه داد: «در آستانه پایان چهار ساله دولت یازدهم می‌توان ارزیابی کلی از دستاوردهای این دولت در حوزه محیط زیست داشت. تاکنون سه گزارش عمده مربوط به وضعیت محیط زیست (SOE) را در اختیار مردم قرار داده‌ایم که شامل وضعیت محیط زیست کشور در دولت‌های نهم و دهم است همچنین گزارش دو ساله عملکرد دولت یازدهم ارائه شده است و گزارش عملکرد چهارساله زیست‌محیطی دولت نیز به زودی منتشر خواهد شد که عملکرد تک تک دستگاه‌ها را در حوزه محیط زیست روشن می‌کند.» او افزود: «دولت یازدهم در زمینه بهبود کیفیت هوا، مدیریت صحیح و پایدار منابع آب، احیای تالاب‌ها، توجه به ارزیابی زیست‌محیطی در اجرای پروژه‌ها، اقتصاد سبز و حذف آلودگی و تخریب از فعالیت‌ها، توجه به مشاغل سبز اقدام کرده و در عرصه‌های مربوط به آموزش و همکاری‌های بین‌المللی نقش مهمی ایفا کرده است.»
رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به حضور فعال دانشگاهیان در حوزه محیط زیست در دولت یازدهم گفت: «بین دانشگاه‌ها رقابت خوبی در زمینه محیط زیست به وجود آمد و موضوع دانشگاه‌های سبز و رتبه‌بندی آنها مطرح شد حتی سه دانشگاه ایران توانستند در عرصه بین‌المللی به عنوان دانشگاه سبز رتبه بیاورند.» او ادامه داد: «هنرمندان از جمله گروه‌های هدف فعالیت ما هستند. در این دوره با استقبال کم‌نظیر هنرمندان در حوزه محیط زیست مواجه شدیم. این استقبال در حوزه سینما باعث شد که جشنواره بین‌المللی فیلم سبز بعد از یک دوره توقف، فعالیت خود را از سربگیرد. سال گذشته در جشنواره فیلم سبز ۱۲۰۰ فیلم عرضه شد. امسال نیز این جشنواره به همت هنرمندان برگزار می‌شود علاوه بر آن در عرصه هنرهای تجسمی و نقاشی نیز فعالیت‌هایی در حوزه محیط زیست صورت می‌گیرد.» او افزود: «علاوه بر حک تصویر یوزپلنگ آسیایی روی پیراهن تیم ملی فوتبال از سوی فدراسیون فوتبال، فدراسیون‌های دیگر نیز از استفاده از نمادهای حیات وحش استقبال کردند همچنین بسیاری از ورزشکاران به صورت داوطلبانه به عنوان سفیر محیط زیست فعالیت می‌کنند.»
ابتکار با تاکید بر گام‌های موثر دولت یازدهم در مسیر جلب مشارکت مردمی گفت: «با ایجاد فضای آزاد و فضای اجتماعی سالم فرصت حضور سازمان‌های مردم نهاد و گروه‌های مختلف برای فعالیت ایجاد شد. این فضا زمینه‌ساز بروز یک جریان اجتماعی قوی برای فعالیت در حوزه محیط زیست شد که علاوه بر رشد کمی سمن‌های محیط زیستی در دولت یازدهم رشد کیفی آنها نیز نشانگر این فضای آزاد است. در این دولت تعداد سمن‌های محیط زیست به ۹۰۰ سمن رسید. افزون براین فرصت شبکه‌سازی سازمان‌های مردم‌نهاد به پشتوانه مصوبه دولت فراهم شد. » او ادامه داد: «در این دوره سیاست درهای باز را در سازمان محیط زیست اجرا کردیم. بخش خصوصی نیز از حضور در حوزه محیط زیست استقبال کرد. معروف‌ترین آن یکی از شرکت‌های بیمه است که بیمه پلنگ را برعهده گرفته است همچنین یکی دیگر از سازمان‌های بیمه‌گر، محیط‌بانان حامی یوزپنگ را بیمه می‌کند. افزون بر این بانک‌ها گام‌هایی در حوزه محیط زیست برداشته‌اند. بعد از تفاهمنامه با رییس بانک مرکزی موضوع بانکداری سبز مطرح شد و امسال بانک‌ها در این زمینه رتبه‌بندی خواهند شد. در بانک‌ها اقدامات خوبی از جمله کاهش مصرف کاغذ و فرهنگ‌سازی در حوزه محیط
زیست صورت گرفت.» او افزود: «بخش خصوصی در زمینه اجرای طرح‌های قرق اختصاصی نیز برای حفاظت از حیات وحش کشور ورود کرد.»
مطالبه از دولت
در ادامه این مراسم، نماینده شبکه تشکل‌های زیست‌محیطی کشور، با اشاره به مطالبات سمن‌ها از دولت گفت: «دو مطالبه داریم. یکی اینکه حضور نماینده شبکه سمن‌های محیط زیست و منابع طبیعی در کارگروه زیربنای دولت محقق شود، همچنین راه‌اندازی دفتر فعالان اشتغال فارغ‌التحصیلان محیط زیست در سازمان حفاظت محیط زیست مطالبه دیگر ماست که توقع داریم رییس سازمان محیط زیست این موضوع را در اولویت قرار دهد.» بابک مغازه‌یی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «حفر چاه‌های غیرمجاز، لزوم توجه به الزامات زیست‌محیطی در اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها، تخریب جنگل‌ها، توجه ویژه به حیات وحش، گرد و غبار، اهمیت بهره‌گیری از انرژی‌های نو، معضل خشکی تالاب‌ها و ضرورت رعایت حق‌آبه آنها از جمله مسائل محیط زیستی کشور است. » او افزود: «وضعیت کشاورزی آب‌بر در کشور و اصلاح الگوی کشت، دیپلماسی محیط زیست و چالش‌های محیط زیستی با کشورهای همسایه، توجه به معیشت‌های سازگار با محیط زیست، دیگر مسائل محیط زیستی است که کشور با آنها درگیر است. برون رفت از این مسائل نیازمند عزم ملی و ارتقای نگاه شبکه محور در ارتباط با سازمان‌های غیردولتی است.»
نماینده شبکه تشکل‌های محیط زیستی با بیان اینکه فعالان مدنی از دولت دوازدهم می‌خواهند با توجه به وضعیت موجود و بحث اقتصاد مقاومتی حفاظت از محیط زیست در اولویت این دولت قرار گیرد، گفت: «تمام بخش‌های اجرایی و تصمیم‌گیری کشور باید در این مسیر یکپارچه عمل کنند تا در راستای اجرای سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست و فعالان مدنی تنها گذاشته نشوند.» او ادامه داد: «در شرایط حاضر سازمان‌های مردم نهاد در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی در استان‌ها از اهمیت و حمایت برخوردارهستند و تعامل خوبی بین مسوولان و تشکل‌ها وجود دارد و امیدواریم مشکل برخی سازمان‌های مردم نهاد در نقاطی از کشور حل شود.» او افزود: «خواستار برنامه‌ریزی برای بهبود جایگاه سمن‌ها در ایران و حضور آنها در تصمیم‌گیری‌ها هستیم. همچنین از نمایندگان مجلس نیز انتظار همکاری در حوزه محیط زیست را داریم. در حال حاضر شاهد انتخاب افراد مناسب برای شوراهای شهرها هستیم که این نهاد در کنار دولت و سمن‌ها می‌توانند سه ضلع رشد و توسعه جامعه را ایجاد کنند.» مغازه‌یی در پایان تاکید کرد: «سمن‌ها باید از آزادی مطلوب برخوردار باشند. تنها در این شرایط است
که سمن‌ها می‌توانند به عنوان بازوی کمکی دولت و زبان گویای ملت باشند بنابراین خواستار فراهم کردن مقدمات هم‌افزایی سمن‌ها هستیم.»
در پایان این مراسم، برگزیدگان جایزه ملی محیط زیست معرفی شدند و از آنها با اهدای جوایزی تقدیر شد.
