مديرعامل انجمن اهداي عضو ايران ضمن اشاره به ليست انتظار پيوند عضو در كشور با تاكيد بر اينكه مرگ مغزي به معناي پايان زندگي است و امكان برگشتن فرد مرگ مغزي به زندگي وجود ندارد، بر لزوم فرهنگ‌سازي اهداي عضو از افراد دچار مرگ مغزي تاكيد كرد. دكتر كتايون نجفي‌زاده درباره آمار اهداي عضو در كشور در مقايسه با زمان كرونا اظهار كرد: يك شاخص در اهداي عضو با عنوان PMP (Per Million Population) وجود دارد كه تعداد اهدا در يك ميليون نفر را نشان مي‌دهد و براي اينكه تعداد اهدا در كشورها قابل بررسي و مقايسه باشد اين شاخص در نظر گرفته شده است PMP اهداي عضو در ايران قبل از كرونا ۱۴.۳ بود. پس از كرونا آمار اهداي عضو در تمام كشورها كاهش يافت و البته بسياري از كشورها تلاش كردند كه خود را در اين زمينه ارتقا دهند اما در ايران متاسفانه هنوز به آمار اهداي عضو قبل از كرونا نرسيده‌ايم.
رتبه ۳۱ ايران در زمينه اهداي عضو
وي افزود: ايران در زمينه اهداي عضو در دنيا رتبه ۳۱ و در آسيا رتبه اول را دارد. در سال ۲۰۱۹ و قبل از كرونا ايران رتبه اول را با فاصله بالايي از كشورهاي آسيايي ديگر داشت، اما حالا با وجود اينكه رتبه اول است ديگر فاصله چنداني با ديگر كشورهاي آسيايي ندارد. با توجه به اينكه شيوع بيماري‌ها به‌صورت سالانه افزايشي است، در اين ميان اگر آمار داوطلبان اهداي عضو افزايش پيدا نكند، قاعدتا به صورت سالانه به تعداد افرادي كه در ليست انتظار اهداي عضو هستند و جان خود را از دست مي‌دهند، افزوده مي‌شود. براي نجات جان بيماران و حفظ نام و جايگاه كشورمان ايران كه رتبه اول را در آسيا دارد، تمام تلاش خود را بايد در اين زمينه داشته باشيم و اين تلاش تنها نبايد بر دوش كادر درمان و وزارت بهداشت باشد؛ بلكه تمام ارگان‌هايي كه در زمينه فرهنگ‌سازي مي‌توانند نقش موثري داشته باشند بايد كمك كنند كه ما ديگر فرد مرگ مغزي را نداشته باشيم كه بدون اهداي عضو به خاك سپرده شود.
لزوم فرهنگ‌سازي براي اهداي عضو
به گفته مديرعامل انجمن اهداي عضو ايران، اگر به‌صورت روزانه در امريكا ۲۲ نفر از افراد در ليست انتظار عضو پيوندي از بين مي‌روند به دليل اين است كه در اين كشور مرگ مغزي مناسبي رخ نمي‌دهد كه بتوان اهدا و پيوند عضو انجام داد. اين درحالي است كه در ايران يك مرگ مغزي ۱۸ ساله با اعضاي سالم به خاك سپرده مي‌شود؛ بنابراين مشكل اصلي در اين زمينه عدم رضايت خانواده براي اهداي عضو است. اين شرايط مي‌طلبد كه هر كدام از ما سفير اهداي عضو باشيم تا فرهنگ‌سازي كنيم.
مرگ مغزي، پايان زندگي است
وي ادامه داد: چرا هنوز بسياري از افراد در كشور ما نمي‌دانند كه فرد مرگ مغزي، فوت شده و مغز وي متلاشي شده و ديگر امكان زنده شدن وي وجود ندارد؟ همه ما بايد اين مساله را بدانيم. خوشبختانه با همكاري وزارت آموزش و پرورش اين مبحث به كتاب درسي دانش‌آموزان افزوده شده و با كمك وزارت بهداشت وارد برنامه درسي رشته‌هاي پزشكي و پيراپزشكي مي‌شود. در اسپانيا تمام رشته‌هاي پزشكي و پيراپزشكي واحد درسي درباره مرگ مغزي و اهداي عضو و تمام رشته‌هاي ديگر نيز ساعت درسي درباره اين موضوع دارند؛ چراكه اين يك مساله اجتماعي است و همه بايد درباره آن اطلاعات كافي داشته باشند تا در لحظه حادثه بتوانند سريع تصميم‌گيري كنند.
۸ اهداي عضو از هر مرگ مغزي
وي درباره آخرين آمار اهداي عضو در ايران اظهار كرد: آخرين PMP ايران ۱۲.۳ است و هنوز به آمار ۱۴.۳ گذشته خود در قبل از كرونا نرسيده‌ايم. هر مرگ مغزي مي‌تواند ۸ عضو خود را اهدا كند و البته هر چه زمان مي‌گذرد، سمومي كه از مغز متلاشي ترشح مي‌شود موجب از بين رفتن اعضاي قابل اهدا مي‌شود. اگر در ساعت اول هر ۸ عضو قابليت اهدا داشته باشند، طي روز چهارم تنها ۲ عضو را مي‌توانند اهدا كنند. يك مرگ مغزي را در بهترين شرايط مي‌توان حداكثر تا ۲ هفته نگهداري كرد كه در اين بازه زماني نيز تك تك اعضاي قابل اهدا در حال از بين رفتن هستند. خانواده بايد بتواند سريع تصميم‌گيري كند كه اين مساله نيز به آگاهي و اطلاعات نياز دارد.
۲۵هزار نفر در ليست انتظار پيوند عضو
وي درباره وضعيت ليست در انتظار پيوند عضو كشور اظهار كرد: بيش از ۲۵ هزار نفر در ليست انتظار پيوند اعضا قرار دارند. تا قبل از كرونا روزانه ۷ تا ۱۰ نفر بيمار نيازمند پيوند عضو به دليل نرسيدن عضو پيوندي جان خود را از دست مي‌دادند كه قطعا اين آمار اكنون افزايش يافته است اما وزارت بهداشت هنوز آمار جديدي ارايه نداده است. حتي اگر نصف آمار مرگ مغزي‌ها كه اهداي عضو نمي‌كنند نيز وارد زنجيره اهدا شوند، جان بسياري از افرادي كه در ليست انتظار، فوت مي‌شوند را نجات مي‌دهند.
خاكسپاري سالانه ۶ تا ۸هزار عضو سالم قابل اهدا
نجفي‌زاده ادامه داد: سالانه حدود ۵ تا ۸ هزار مرگ مغزي اتفاق مي‌افتد كه طبق آمار جهاني، نصف اين تعداد قابليت اهداي عضو دارند كه يعني تعداد مفيد حدود ۳ هزار نفر است كه تنها ۱۰۰۰ نفر از اين تعداد اعضاي خود را اهدا مي‌كنند و متاسفانه ظرفيتي خوب براي اهداي عضو از دست مي‌رود و اعضايشان سالم به خاك سپرده مي‌شود. از آن حدود ۲ تا ۳ هزار نفري كه اهداي عضو نمي‌كنند هر كدام‌شان اگر تنها ۳ عضو خود را نيز اهدا كنند، ما سالانه ۶ تا ۸ هزار عضو سالم را به خاك مي‌سپاريم و از دست مي‌دهيم.
