معاون فني و فناوري‌هاي نوين سازمان انتقال خون ضمن تشريح اقدامات اين سازمان براي اجراي تست‌هاي جديد غربالگري در خون‌هاي اهدايي جهت افزايش امنيت خون و فرآورده‌هاي خوني، در عين حال گفت: ايران از نظر امنيت خون در رتبه‌هاي بالا قرار دارد و در اين حوزه جزو كشورهاي با درآمد بالا محسوب مي‌شود؛ به اين معنا كه با تامين امكانات مالي هر اقدامي كه مدنظر باشد، انجام مي‌شود. دكتر عبادالله سالك‌مقدم با بيان اينكه در آستانه ۵۰ سالگي سازمان انتقال خون قرار داريم، اظهار كرد: بررسي كارنامه كاري سازمان انتقال خون بيانگر اين است كه همواره در رتبه‌بندي‌هاي جهاني در جايگاه بالا قرار داشته‌ايم؛ به‌طور مثال، از وضعيت خوبي در شاخص‌هاي «اهداي خون به صورت ۱۰۰ درصد داوطلبانه» و «توليد فرآورده» برخورداريم. او با بيان اينكه ۹۸ درصد از «خون كامل» را به فرآورده تبديل مي‌كنيم، افزود: تبديل ۹۸ درصدي خون به فرآورده‌هاي خوني، يك شاخص بالاي جهاني به حساب مي‌آيد. بررسي‌ها بيانگر اين است كه بسياري از كشورهاي صاحب‌نام دنيا، ۹۷ درصد از خون‌هاي گرفته شده را به فرآورده‌هاي خوني تبديل مي‌كنند؛ در حالي كه اين ميزان در كشور ايران ۹۸ درصد است. معاون فني و فناوري‌هاي نوين سازمان انتقال خون درباره امنيت خون‌هاي اهدايي در كشور نيز خاطرنشان كرد: كشورهاي دنيا را از منظر سلامت خون به سه گروه «درآمد بالا»، «درآمد متوسط» و «درآمد كم» تقسيم‌بندي كرده‌اند. ايران از نظر امنيت خون در رتبه‌هاي بالا قرار دارد و جزو كشورهاي با درآمد بالا محسوب مي‌شود.
اجراي آزمايش‌هاي نوكلئيك اسيد تست
سالك‌مقدم درباره روش‌هاي نوين سازمان انتقال خون اظهار كرد: طرح آزمايش‌هاي غربالگري «نت» (نوكلئيك اسيد تست) يك آزمايشگاه مولكولي است. اين آزمايش سبب مي‌شود دوران پنجره‌اي بيماري‌ها به‌شدت كاهش يابد و ميزان امنيت خون به‌شدت بيشتر شود. معاون فني و فناوري‌هاي نوين سازمان انتقال خون درباره آثار انجام آزمايش نوكلئيك اسيد بر خون‌هاي اهدايي افزود: بيماري‌هاي ويروسي مانند «HIV» كه باعث ايدز مي‌شوند و همچنين بيماري‌هاي ويروسي «هپاتيت ب» و «هپاتيت سي» به وسيله آزمايش «نت» بررسي مي‌شوند. دوران پنجره‌اي در روش آزمايش نوكلئيك اسيد نسبت به روش‌هاي گذشته به‌شدت كاهش مي‌يابد. آزمايش نت نه تنها سبب كاهش دوران پنجره‌اي بيماري‌ها مي‌شود بلكه ميزان امنيت و ذخاير خون را افزايش مي‌دهد؛ چرا كه افراد كمتري در مرحله مشاوره پزشكي حذف مي‌شوند. او با اشاره به ديگر مزاياي آزمايش نوكلئيك اسيد اظهار كرد: انجام تست نت مي‌تواند دوران محدوديت‌هاي پرخطري را به‌شدت كاهش دهد؛ به‌طور مثال، اگر برخي عوامل پرخطر پس از يك سال شناسايي مي‌شوند، با انجام اين تست طي چند ماه شناسايي مي‌شوند. معاون فني و فناوري‌هاي نوين سازمان انتقال خون با بيان اينكه افزايش ذخاير خون آثار مثبتي به ارمغان مي‌آورد؛ افزود: با انجام آزمايش نت نه تنها ميزان ذخاير خون افزايش مي‌يابد بلكه خون‌هاي ذخيره شده كيفيت بالاتري از منظر سلامتي خواهند داشت. هنگامي كه ذخاير خون بيشتر شود، در نهايت پلاسما و داروي مشتق از پلاسماي بيشتري نيز توليد مي‌شود.
تست غربالگري آنتي‌بادي
در خون‌هاي اهدايي كشور
معاون فني و فناوري‌هاي نوين سازمان انتقال خون با بيان اينكه برخي از كشورهاي بسيار پيشرفته نسبت به انجام تست «غربالگري آنتي‌بادي» اقدام كرده‌اند؛ اظهار كرد: هدف از انجام تست آنتي‌بادي اين است كه خون اهداكننده از منظر دارا بودن آنتي‌بادي مورد بررسي قرار گيرد و آنتي‌بادي موجود در خون براي دريافت‌كننده، مشكل ايجاد نكند. او ادامه داد: به منظور انجام اين تست، دستگاه تست‌هاي غربالگري آنتي‌بادي در استان‌هاي كشور نصب شده و اين احتمال وجود دارد كه فرآيند اين غربالگري طي چند روز آينده آغاز شود. كيت‌هاي غربالگري آنتي‌بادي نيز خريداري شده‌اند. غربالگري آنتي‌بادي خون‌هاي اهدايي يك كار ارزشمند است و جزو الزامات شركت‌هاي پالايشگاه خون به حساب مي‌آيد.
۷۰ درصد خون‌هاي اهدايي
فيلتر مي‌شوند
سالك‌مقدم در ادامه با بيان اينكه يكي از فرآورده‌هاي سازمان انتقال خون، خون فيلتر شده است، اظهار كرد: منظور از خون فيلتر شده اين است كه گلبول سفيد از خون جدا مي‌شود؛ چراكه گلبول سفيد در خون‌هاي اهدايي، مضراتي دارند و سبب ايجاد تب مي‌شود. همچنين برخي از ويروس‌ها مانند HTLV۱ و HTLV۲ وجود دارند؛ هنگامي كه گلبول سفيد از خون جدا مي‌شود اين ويروس‌ها نيز جدا مي‌شوند. جداسازي گلبول سفيد از خون‌هاي اهدايي مزاياي فراواني به همراه دارد؛ به‌طور مثال، ميزان مرگ و مير بيماران در جراحي قلب در صورت نياز به خون كاهش مي‌يابد. نه تنها ميزان مرگ و مير بيماران در جراحي قلب در صورت نياز به خون كاهش مي‌يابد بلكه ميزان بستري در بيمارستان‌ها و ميزان بستري نوزادان نيازمند NICU كه به خون نياز دارند، كاهش مي‌يابد. او ادامه داد: جداسازي گلبول سفيد از خون‌هاي اهدايي يك كار ارزشمند است و ارزش افزوده به همراه دارد. اگرچه قيمت كيسه‌هاي فيلتردار نسبت به ساير كيسه‌ها گران‌تر است؛ اما منفعتي كه اين كيسه‌ها دارند براي شبكه بهداشتي چندين برابر هزينه‌هاي انجام شده است. با توجه به مزايايي كه كيسه‌هاي فيلتردار دارند، سازمان انتقال خون در نظر دارد توليد خون‌هاي فيلترشده را به سمت ۱۰۰ درصدي سوق دهد.
افزايش ذخاير خوني به ۸ تا ۱۰ روز
معاون فني و فناوري‌هاي نوين سازمان انتقال خون با بيان اينكه وضعيت ذخاير خوني خوب است، تصريح كرد: حدود ۸ تا ۱۰ روز ذخاير خوني داريم اما نكته مهم و اساسي اين است كه براي حوادث غيرمترقبه برنامه‌ريزي كنيم. وضعيت ذخاير خوني بايد به نحوي باشد كه بتوانيم شرايط خاص، بحران‌ها و حوادث غيرمترقبه را پوشش دهيم.
