عضو هيات علمي دانشگاه تهران با اشاره به اينكه تمام تالاب‌هاي فلات مركزي دچار مرگ آبي شده‌اند گفت: فلات مركزي ايران با ۱۰ ميليارد مترمكعب كمبود آب روبه‌رو است و اگر براي تامين اين ميزان آب برنامه‌اي نداشته باشيم با يك بحران جدي در سطح ملي روبه‌رو خواهيم شد. به گزارش روابط عمومي سازمان حفاظت محيط زيست، افشين دانه كار
به مناسبت روز جهاني تالاب‌ها (۱۳ بهمن ماه) با اشاره به اينكه تالاب‌هاي خشك شده تبديل به كانون ريزگرد مي‌شوند، افزود: حفاظت از تالاب‌ها در امنيت اكوسيستم و امنيت ملي بسيار موثر است و مي‌تواند از مهاجرت اقليمي افراد در مناطق كم آب جلوگيري كند. او با اشاره به مشكلات و موانع موجود در امر حفاظت از تالاب‌ها، افزود: تالاب‌ها در چرخه‌هاي اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي جايگاه ويژه‌اي دارند كه از درجه حساسيت بالايي هم برخوردارند، اين حوضه‌هاي آبي علاوه بر ارايه خدمات نسبت به هرگونه تغيير در محيط واكنش نشان مي‌دهند، بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه جوامع محلي بيش از ۵۰ خدمت از تالاب‌ها دريافت مي‌كنند.
عضو هيات علمي دانشكده منابع طبيعي دانشگاه تهران تصريح كرد: به نظر مي‌رسد بايد سطح آگاهي مردم و مسوولان نسبت به اين زيستگاه ارزشمند بيش از بيش افزايش يابد و تجربيات چند سال اخير نشان مي‌دهد كه بخش بزرگي از خدمات تالاب‌ها را دقيقا زماني متوجه مي‌شويم كه آن را از دست داده‌ايم.
تالاب‌ها به مركز ريزگردها تبديل شده‌اند
دانه كار ادامه داد: بيشتر تالاب‌هاي خشك شده در كشور اكنون به مركز ريزگرد تبديل شده‌اند يا خشك شدن آنها منجر به از دست رفتن آب‌هاي زيرزميني شده كه نخستين آسيب آن متوجه جوامع محلي است و در بلندمدت حتي مي‌تواند مانعي در برابر توسعه باشد. او اضافه كرد: در كشور نزديك به ۲۵۰ پيكره آبي وجود دارد كه نسبت به ابعاد آنها در رده‌هاي مختلف از جمله بركه، درياچه، درياچه متوسط و بزرگ دسته‌بندي مي‌شوند كه به همراه زيستگاه‌هاي آبي كنار ساحلي جمعا ۴ ميليون هكتار از اراضي كشور را به خود اختصاص داده‌اند.
وجود تالاب‌ها تنوع زيستي و ژنتيكي
كشور را تضمين مي‌كند
وي با اشاره به اينكه بسياري از خدمات تالاب‌ها متوجه خود زيستگاه‌ها نمي‌شود، تاكيد كرد: اما اين خدمات باعث ثبات در منطقه مي‌شود و به معناي واقعي كلمه تنوع زيستي و تنوع ژنتيكي كشور را تضمين مي‌كند، همچنين تالاب‌ها باعث تغذيه سفره‌هاي زيرزميني و ترسيب كربن مي‌شوند كه از اهميت ويژه‌اي در مديريت اكوسيستم‌ها برخوردار است.
دانه كار افزود: قانون حفاظت، احيا و مديريت تالاب‌هاي كشور نقش سازمان محيط زيست را پررنگ نشان مي‌دهد اما اين در حالي است كه اگر انسجامي در نظام بهره‌برداري نداشته باشيم و دستگاه بهره‌بردار عملكرد مثبتي نداشته باشد، قطعا تاب آوري تالاب‌ها كاهش مي‌يابد.
عضو هيات علمي دانشكده منابع طبيعي دانشگاه تهران بيان داشت: متاسفانه در سال‌هاي اخير به دليل تغييرات اقليمي پديده‌هاي حدي افزايش يافته و در نقاطي از كشور با خشكسالي‌ها و نقطه ديگري سيلاب‌هاي پي در پي روبه‌رو هستيم كه توان مديريت آنها را نيز نداريم و آنچه اكنون مي‌تواند به ما در اين باره كمك كند هماهنگي بيشتر نهادها و دستگاه‌ها در اعمال مديريت واحد نسبت به سرزمين و يك اكوسيستم است.
انتقال آب بين حوضه‌اي نگراني افزايش روند توسعه را بيشتر مي‌كند، راه‌حل تامين حقابه و سازگاري با تغييرات اقليمي است.وي ادامه داد: فلات مركزي ايران با ۱۰ ميليارد مترمكعب كمبود آب روبه‌رو است و سفره‌هاي آب‌هاي زيرزميني در كشور در حال از بين رفتن هستند و اگر براي تامين اين ۱۰ ميليارد مترمكعب برنامه‌اي نداشته باشيم با يك بحران جدي در سطح ملي روبه رو خواهيم شد.
راه‌حل‌هاي دولت بي‌ثمر است
دانه‌كار راه‌حل‌هاي دولت در اين باره را بي‌ثمر دانست و تصريح كرد: دولت سعي دارد اين مساله را با انتقال آب به فلات مركزي از خليج فارس يا درياي عمان جبران كند كه در عمل امكان‌پذير نخواهد بود.
او اضافه كرد: هم‌اكنون همه تالاب‌ها در فلات مركزي ايران دچار مرگ آبي شده‌اند و با انتقال آب تنها مي‌توانند نقش تالاب را به لحاظ آبي و در يك مقطع كوتاه حفظ كنند و به هيچ‌وجه نقش اكولوژيكي پيچيده يك تالاب در اين ابعاد و با اين شكل جبران نخواهد شد.
وي راه‌حل اين مساله را اختصاص حق‌آبه تالاب‌ها عنوان كرد و گفت: انتقال آب بين حوضه‌اي اين نگراني را بيشتر مي‌كند كه روند توسعه را افزايش دهد و در اين خصوص ما تنها يك راه‌حل داريم و بايد به سمت سازگاري با تغيير اقليمي حركت كنيم.
استاد محيط زيست دانشگاه‌هاي كشور تاكيد كرد: ما بايد به جاي انتقال آب به فلات مركزي به تدريج بارگذاري جمعيت در سواحل كشور و روند انتقال جمعيت به سواحل را در كشور پيش بگيريم و اين اقدامات را به شكلي انجام دهيم كه تالاب‌هاي ساحلي از بين نرود.
او با اشاره به اينكه بايد سعي كنيم تا با آموزش و فرهنگ‌سازي رفتار آبي مردم را تغيير دهيم، گفت: سازمان حفاظت محيط زيست بايد مطابق با مديريت مشاركتي حركت كند و دستگاه‌هاي متولي كشاورزي مطابق با الگوي سازگار با محيط زيست را بر اساس اقليم آينده كشور در دستور كار خود قرار دهد در غير اين صورت مشكلات جدي را پيش رو خواهيم داشت.
